به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری برنا، از ابتدای سال ۱۳۹۷ تا کنون، قیمت خودروهای داخلی تا دو برابر و خودروهای خارجی تا سه برابر هم افزایش یافته است.
بازار ۲۷ میلیارد دلاری خودروی ایران که بر اساس آمار گروه صنعتی ایران خودرو، تولیدات داخل ۹۳ درصد در آن سهم دارند، در ماه‌های اخیر تنش‌های بسیاری را تجربه کرده است؛ تنش ها، خشم و استیصال مشتریان و فروشندگان خودرو را نشان می‌دهد؛ نوعی نارضایتی که حاصل سال‌ها عملکرد ضعیف خودروسازان است؛ عملکردی که به گفته مشتریان، درماه‌های اخیر بدتر هم شده است.
خودروسازان ایرانی در بازار ماه‌های اخیر برای آنچه “پیشگیری از افزایش بیشتر قیمتها” خوانده میشود به حذف برخی قطعات یا پایین آوردن کیفیت متوسل شده‌اند.
خودروسازان ایرانی کاهش امکانات (آپشن) خودروها را تمهیدی برای افزایش ندادن بیش از حد قیمتها می‌دانند. از نظر مشتریان، قیمت کارخانه هم برای این کیفیت خودروها زیاد است، چه رسد به بازار آزاد. در مواردی هم قیمتها بی سروصدا افزایش یافته است. به عنوان مثال، قیمت وانت پراید با پراید سواری یکی شده است.
کاهش کیفیت خودروهای تولید داخل به کاهش آپشنها محدود نشده است. خریداران خودروهای ساخت ایران می‌گویند که موارد دیگری از کاهش کیفیت، از جمله پایین آمدن آلیاژ بدنه خودروها، به راحتی قابل اثبات نیست. یا خودرویی که هنوز ۲۰۰۰ کیلومتر کار نکرده به دلیل استفاده خودروسازان از باطری های بی کیفیت مشتریان را با مشکلاتی روبرو کرده است.
گزارش‌های ماهانه ارزیابی کیفیت خودروهای داخلی که از سوی شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران انجام می‌شوند، نشان می‌دهند که بالاترین کیفیت‌ها (چهار ستاره) متعلق به خودروهای «سطح قیمتی بالا» است.
آمار تصادفات رانندگی نیز کیفیت پایین خودروها، بخصوص محصولات سایپا و ایران خودرو را تایید میکند.
یک کارشناس کنترل کیفیت یکی از خودروسازان داخلی گفت: “متاسفانه در انتقاد به خودروسازان، همه واقعیت گفته نمیشود؛ اینکه دولت هم مقصر است چون ارز مورد نیاز را به موقع تامین نمی‌کند. درحالیکه نرخ دلار رشد زیادی داشته است اما به دلیل قیمت گذاری دستوری قیمت کارخانه‌ای خودروها متناسب با افزایش هزینه تولیدی رشد نداشته است. بنابراین خودروسازان مجبورند کمتر هزینه کنند و کیفیت بعضی قطعات پایین می‌آید.”
او در پاسخ به این پرسش که آمار شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران نشان می‌دهد برخی خودروها همچون پژو تا ۹۳ درصد در داخل تولید میشود اظهار داشت “قطعات الکترونیکی مهمی برای تولید خودروهای از خراج از کشور تامیم می شود که با عدم تامین به موقع این قطعات میزان تجاری سازی خودروها کاهش می یابد “
این درحالیست که اشکان گلپایگانی مدیرعامل شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران به خبرنگار خودروکار گفته که تا شهریورماه هنوز اثرات نگران کننده‌ای که از بابت تحریم برای صنعت خودرو انتظار می‌رفت، در محصولات شرکت ها ملاحظه نشده است.»
در گفته های کارشناسان فنی خودرو بسیار است. انتقادات حسین که تعمیرکار خودروهای سواری است هم به همین بخش از عملکرد خودروسازان مربوط میشود. او درباره تولیدات ایران خودرو میگوید: “کجای دنیا موتور یک خودرو را با تفاوت اندک به سه نوع موتور تبدیل می‌کنند و نامهای متفاوت روی ۱۱ مدل خودرو میگذارند؟
خودروهای تولید ایران اشکالات آشکارتری هم دارند که مدتهاست اصلاح نمیشود؛ از جمله وانت آریسان که به دلیل ضعف شاسی از کمر می شکند اما با همان اشکال همچنان تولید میشود.
علاوه بر این، استفاده از قطعات دست دوم در خودروهای صفرکیلومتر دیگر برای مردم عادی شده است.
سعید که یک شهروندعادی است به تازگی خودروی پراید صفر کیلومتر تحویل گرفته میگوید: «اتاق خودرو آب بندی نشده و موقع بارندگی چکه میکند. مهمتر اینکه زمان تحویل خودرو دیدم که لاستیک زاپاس کهنه است. بعد از اعتراض به نمایندگی، چند ساعت بعد زاپاس نو برایم آوردند.»
صحبتهای هاشم یکه زارع، مدیرعامل اسبق گروه صنعتی ایران خودرو نیز نشان می‌دهد که خودروسازان نقدینگی سرگردان مردم را هدف قرار داده اند. او شهریورماه ۹۷ در گفتگو با رسانه ها اظهارداشت: “۷۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی سرگردان به سمت بازار خودرو، سکه و مسکن وارد شده که برابر با فروش کل خودروسازی کشور در یک سال است. این میزان نقدینگی سبب ایجاد التهاب و بازار کاذب شده است.”