به گزارش ایسنا، سرهنگ ستاد قاسم اکبری‌مقدم پژوهشگر دفاع مقدس سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ارتش در یادداشتی،خوباوری و خودکفایی را در ارتش جمهوری اسلامی ایران بررسی کرده است:
در این یادداشت می‌خوانیم:خودباوری به معنی نادیده گرفتن کمبودها نیست، بلکه به معنی دیدن استعدادها و توانایی‌ها و استعداد سازمان و مجموعه است. بخش مهمی از خودباوری حاصل دانستن نقاط ضعف است به طوری که به شما در رسیدن به چیزی که می‌خواهید به آن برسید کمک می‌کند. مجموع عزت نفس و اعتماد به نفس در کنار یکدیگر به خودباوری ختم می‌شوند. خودباوری و خوداتکایی افراد در سازمان‌ها و ارگان‌ها، عامل موثری در توسعه و پیشرفت جامعه در تمامی ابعاد و شئون آن محسوب می‌شود.
قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران حدود ۵۰ هزار مستشار آمریکایی و خارجی در ارتش ایران حضور داشتند. وظیفه آنان راهبری تجهیزات حساس و دقیق هوایی و دریایی و زمینی بود. شرایط کاری‌شان طوری بود که اجازه نمی‌دادند، پرسنل نظامی ارتش و حتی کارکنان فنی به آن تجهیزات دسترسی مستقیم داشته باشند و با دانش پیچیده آن تجهیزات آشنا شوند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و قطع رابطه با آمریکا مستشاران خارجی از کشور اخراج شدند. با شروع جنگ تحمیلی تصور غربی‌ها و آمریکایی‌ها این بود که با خروج مستشاران، تجهیزات پیشرفته ارتش همچون هواپیماها، سامانه‌ها و رادارهای پدافندی و ناوچه‌ها زمین‌گیر خواهند شد و از کار خواهند افتاد. در نتیجه ایران تسلیم خواهد شد و ایران تقاضای بازگشت مستشاران را خواهد داد؛ اما چنین اتفاقی رُخ نداد.
اولین ارگان و سازمانی که از سوی آمریکا مورد تحریم همه‌جانبه قرار گرفت ارتش جمهوری اسلامی ایران بود. ایجاد و تشدید تحریمها از سوی استکبار و دشمنان انقلاب اسلامی ایران زمینه‌ی بروز و ظهور خلاقیت و نوآوری در جهت رفع مشکلات و تأمین نیازمندی های فنی و لجستیکی و قطعات یدکی تجهیزات نظامی زمینی، پدافندی، هوایی و دریایی و استفاده از حداکثر ظرفیت‌های علمی و عملی پرسنل ارتش را فراهم نمود و تلاش شد تا از توانایی صاحب‌نظران، مبتکران، دانشمندان، نیروهای خلاق و متخصصین پرتوان ارتش، صنایع نظامی و غیرنظامی، دانشگاه‌ها و کاخانجات کشور بهره‌برداری تا نیازهای تجهیزات نظامی از طریق منابع داخلی تامین شود.
اعتماد به نفس و خودباوری که امام خمینی(ره) در ارتش به وجود آوردند و توسط آیت‌الله خامنه‌ای(مدظله العالی) نماینده وقت امام در ارتش توسعه داده شد، کارکنان و متخصصان و کارشناسان فنی ارتش را به این باور رساند که باید دست بر زانوی خود بگذارند و روی پای خودشان بایستند. از این رو آنان اقدام به راهبری و راه‌اندازی تجهیزات حساس و دقیق کردند؛ البته راه‌اندازی آن تجهیزاتِ حساس و دقیق کار آسان و ساده‌ای نبود؛ چرا که همیشه بروزترین، دقیق‌ترین و حساس‌ترین تجهیزات و تکنولوژی در اختیار نیروهای مسلح کشورها قرار دارد.
کارکنان ارتش بنا بر مسئولیت و تعهدی که نسبت به انقلاب، امام و مردم عزیزمان داشتند و با انگیزه و روحیه انقلابی، اسلامی، دینی و میهنی، با انجام کارهای جهادی، تجهیزات و سامانه‌های دفاعی را عملیاتی و فعال‌سازی کردند. آنان با خروج مستشاران و متخصصین خارجی و به ویژه آمریکایی، تمامی منابع علمی، اسنادی و جزوه‌های مرتبط با تجهیزات را جمع‌آوری و شروع به مطالعه کردند. سپس با کمک و همراهی بخش‌های علمی، دانشگاهی و صنعتی کشور و با تلاش شبانه‌روزی توانستند با مشخصات فنی تجهیزات آشنا شوند. پس از مدتی کیفیت کار آنان و تعمیراتشان به قدری ارتقا یافت که بهتر و ارزان‌تر از کار مستشاران نظامی بود. روحیه و تفکر جهادی و انقلابی کارکنان فنی ارتش موجب شد تا وقفه در استفاده از تجهیزات و ادوات مهم نظامی احساس نشود و رخنه‌ای به وجود نیاید و با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در ۳۱ شهریورماه ۱۳۵۹ تجهیزات و تسلیحات نظامی مورد نیاز به سرعت در صحنه نبرد و مقابله با دشمن بکارگیری شوند.
در این میان با توجه به ماهیت ماموریت و تجهیزات حساس و مهم نیروی هوایی و وابستگی شدید تجهیزات هوایی به آمریکا، نیروی هوایی در صف مقدم خودکفایی، طراحی، ساخت قطعات، تجهیزات و جهاد خودکفایی قرار گرفت.
در سال ۱۳۶۲با صدور دستورات صریح و قاطع ریاست جمهوری وقت(حضرت آیت الله خامنه‌ای(مدظله العالی)) جهاد خودکفایی در نیروی هوایی ارتش شکل گرفت و شور و شعف خاصی در نیروهای جوان و انقلابی بوجود آمد. چرا که به دنبال فرصتی برای بروز توانایی‌ها و قابلیتهای فنی به بندکشیده خود توسط مستشاران آمریکایی بودند. زیرا در رژیم پهلوی کارکنان و پرسنل فنی در نیروی هوایی و سایر نیروهای ارتش(دریایی-زمینی) علیرغم دانش و تخصص کافی، حق تعمیر هیچ‌گونه قطعه‌ای را نداشتند و باید فقط قطعات را تعویض می‌کردند و بیشتر قطعات تعویض شده برای تعمیر به خارج از کشور و تعداد معدودی فقط توسط مستشاران تعمیر می‌شد. این موضوع یک رنج و درد برای کارکنان فنی و خلاق نیروی هوایی ارتش بود.
در چنین شرایطی حمایتهای حکیمانه و تشویق و ترغیب نیروها در حرکت به سمت خودکفایی از طرف مقام معظم رهبری(مدظله العالی)، در تسریع و تسهیل امور و فراهم نمودن زمینههای کمک و همکاری فرماندهان و مسئولین نیرو، بسیار مؤثر و کارساز شد و اقدامات بسیار ارزشمندی در آن شرایط بحرانی دفاع مقدس انجام پذیرفت که سرنوشت جنگ را تغییر داد. البته تغییر در نگرشها و باورهای کارکنان نیروهای مسلح که تحت تأثیر القائات فرهنگ استعماری غرب که طی دهها سال متمادی قرار داشتند، خود مهمترین نتیجه تأسیس نهاد جهاد خودکفایی در ارتش است که در راستای نیل به استقلال واقعی و رسیدن به یکی از محوری‌ترین شعارها و آرمانهای انقلاب شکوهمند اسلامی ایران است. بدین ترتیب با همت و تلاش کارکنان خلاق و مبتکر نیروی هوایی،هزران قطعه حساس و حیاتی تجهیزات هوایی و پرواری، صدها پروژه تحقیقاتی و فنی با انجام تغییرات بنیادی در تجهیزات موجود و حتی ساخت تجهیزات نوین صورت پذیرفت. در فرایند آمادهسازی، تعمیر و نگهداری و ساخت قطعات، جهادخودکفایی نیروی هوایی ارتش نقش برجستهای در دوران دفاع مقدس داشته است که با ایجاد و تشکیل واحدهای تحقیقاتی صنعتی و جهادخوکفایی با شتاب بیشتری ادامه یافت و نتایج ثمربخشی در طول حدود چهار سال اول دفاع مقدس به همراه داشت.
ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻧﯿﺮوی ﻫﻮاﯾﯽ ﺑﺎ درک درﺳﺖ و ﺻﺤﯿﺢ از ﺷﺮاﯾﻂ، در ﺑﺮﻫﻪای از ﺗﺎرﯾﺦ ﺑﺎ اﻗﺪاﻣﯽ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ و ﺑﻪ ﺟﺎ، ﻣﻘﺪﻣﺎت ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺟﻬﺎدﺧﻮدﮐﻔﺎﯾﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ کردند و ﭘﺲ از ﺗﺼﻮﯾﺐ و ﺗﺄﺳﯿﺲ آن، ﺑﺎ اﺑﺘﮑﺎر و ﺧﻼﻗﯿﺖ و ﺧﻠﻖ ﭘﺮوژهﻫﺎی ارزﺷﻤﻨﺪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ در ﻃﻮل ﻫﺸﺖ ﺳﺎل دﻓﺎع ﻣﻘﺪس و ﭘﺲ از آن، ﺿﻤﻦ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺑﺮﺧﯽ از ﻧﯿﺎزﻫﺎی دﻓﺎع ﻣﻘﺪس، ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻌﻤﯿﺮ، راهاﻧﺪازی، ﺑﺎزﺳﺎزی ﺗﺠﻬﯿﺰات و ادوات ﻧﻘﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪهای را اﯾﻔﺎ ﻧﻤﻮدﻧﺪ. ﺑﻪﻃﻮری ﮐﻪ در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی(مدظله العالی) ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﻨﺪ:
«ﻧﯿﺮوی ﻫﻮاﯾﻰ در ﻃﻮل اﯾﻦ ﺳﺎلﻫﺎ در ﺻﻔﻮف ﻣﻘﺪم ﻫﻤة ﮐﺎرﻫﺎی اﻓﺘﺨﺎرآﻣﯿﺰی ﮐﻪ از ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﻣﺴﻠﺢ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻰرﻓﺖ، ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. در دوران دﻓﺎع ﻣﻘﺪس، ﻧﯿﺮوی ﻫﻮاﯾﻰ در ﺑﺨﺶ آﻓﻨﺪ و ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﮐﺎرﻫﺎی درﺧﺸﺎﻧﻰ ﮐﺮد و ... .
در ﻋﺮﺻﻪ ﺳﺎزﻧﺪﮔﻰ ﻫﻢ اوﻟﯿﻦﺑﺨﺶ از ارﺗﺶ ﮐﻪ ﺟﻬﺎد ﺧﻮدﮐﻔﺎﯾﻰ را ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﺣﻘﯿﻘﻰ ﮐﻠﻤﻪ در ﺧﻮد اﯾﺠﺎد ﮐﺮد، ﻧﯿﺮوی ﻫﻮاﯾﻰ ﺑﻮد. ﺑﻨﺪه از ﻧﺰدﯾﮏ در ﺟﺮﯾﺎن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﺟﻬﺎد ﺧﻮدﮐﻔﺎﯾﻰ در ﻧﯿﺮوی ﻫﻮاﯾﻰ و در ﺳﺎﯾﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎی ارﺗﺶ ﺑﻮدم، ﮐﻪ ﮐﺎرﻫﺎی ﺑﺎ ارزﺷﻰ را اﻧﺠﺎم داده اﻧﺪ. ﻣﯿﻞ ﺑﻪ اﺳﺘﻘﻼل، ﻣﯿﻞ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ارﺗﺸﻰِ اﯾﺮاﻧﻰ و ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺳﺮ ﺧﻮد را ﺑﺎﻻ ﺑﮕﯿﺮد و ﺑﻪ ﻧﯿﺮوی ذاﺗﻰ ﺧﻮد اﻓﺘﺨﺎر ﮐﻨﺪ، اول در اﯾﻦ ﻧﯿﺮو ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﺮ ﮐﺸﯿﺪ و ﺑﻪ ﮐﺎرﻫﺎی ﺑﺰرگ و ﺑﺎ ارزﺷﻰ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﺷﺪ و ﮔﺮه ﻫﺎﯾﻰ را ﺑﺎز ﮐﺮد.»
اگرچه فرمان تاریخی جهاد خودکفایی در ارتش توسط آیت‌الله خامنه‌ای ـ رئیس‌جمهور وقت ـ در هشتم فروردین سال ۶۲ صادر شد، اما خودکفایی و خود باوری در ارتش از سال ۶۰ و از زمانی که قطعات جنگنده‌ها و رادارها در نیروی هوایی در حال تمام شدن بود، آغاز شد.
با توجه به اینکه ایران از ابتدای دوران دفاع مقدس تحریم بود و راه‌های تجاری و بازرگانی بر روی ایران بسته بود و جنگ نیز باید اداره می‌شد، ظرفیت‌ها و توانمندی‌های داخلی برای تامین قطعات به کار گرفته و نهضت تولید قطعه در ارتش آغاز شد. این اقدام برای نخستین بار در نیروی هوایی ارتش انجام شد و به نیروهای زمینی و دریایی نیز سرایت پیدا کرد.
جهادهای خودکفایی که در تمامی نیروهای ارتش سروسامان گرفته بود، کار را با تعمیرات و ساخت قطعات حساس و ضروری تجهیزات و سامانه‌ها از قبیل هواپیماها، بالگردها، ناوها، تانک و توپ‌ها شروع کردند تا این که جنگ تحمیلی پایان یافت و تجهیزات دفاعی فرسوده شد. در این مقطع زمانی، جهادخودکفایی در زمینه بازسازی و تعمیرات اساسی وارد عمل شد. سپس گام به گام به سمت نوسازی و ساخت تجهیزات جدید و مورد نیاز سامانه های دفاعی کشور حرکت نمود. این تجهیزات تا قبل از انقلاب به طور کامل دست خارجی‌ها بود و بعد از انقلاب همه چیز را متخصصین نظامی ایرانی به دست گرفتند.
نهضت قطعه‌سازی در ارتش به سرعت توسعه یافت و پس از مدتی کارکنان فنی ارتش با همکاری بخش‌های دانشگاهی و صنعتی کشور توانستند، صنعت مونتاژ و تولید برخی تجهیزات را شکل دهند. مهمترین دستاورد نهضت قطعه‌سازی و شکل‌گیری جهادهای خودکفایی در نیروهای ارتش این بود که مدیران و متخصصان نظامی و غیرنظامی به این باور رسیدند که ما می‌توانیم هواپیما، ناو جنگی،تانک، موشک و پیچیده‌ترین تجهیزات و تسلیحات نظامی را خودمان بسازیم.
طراحی و ساخت انواع هواپیماهای جنگی و آموزشی از قبیل تندر، درنا، صاعقه، آذرخش، بمب‌های هدایت شونده لیزری، شبیه سازهای آموزشی؛ طراحی و ساخت ناو و ناوچه‌های جنگی و پشتیبانی مانند ناو جماران؛ طراحی و ساخت تجهیزات زرهی از قبیل تانکهای ذوالفقار، نفربرهای و تجهیزات رزم انفرادی و شبیه‌سازها؛ طراحی و ساخت انواع رادار، تجهیزات موشکی، دفاعی و الکترونیکی پدافند هوایی و ساخت هزاران قطعه حساس و پیچیده تجهیزات دفاعی بخش کوچکی از اقدامات خودکفایی و خود باوری ارتش در دوران دفاع مقدس و پس از آن میباشد. این روند خودباوری و خودکفایی همچنان با قوت، قدرت، شدت، جدیت و پشتکار ساری و جاری است.
یکی از دستاوردهای دفاع مقدس هشت ساله ملت ایران به ویژه در حوزه نظامی و نیروهای مسلح و ارتش، تقویت روحیه خودباوری و خودکفایی بوده است. بعد از دفاع مقدس هم با تکیه بر تجربیات ارزنده‌ای که از جنگ به دست آمده بود این خود باوری ادامه یافت و نتیجه این شده است که امروز ما صاحب ارتش و نیروی مسلح عاری از هرگونه وابستگی هستیم. استقلال کامل دفاعی و امنیتی هدیه‌ای است که امروز ارتش به ملت بزرگ و رهبر فرزانه انقلاب هدیه می‌کند.
امروز ارتش جمهوری اسلامی ایران با اتکا به جوانان متعهد و متخصص به نقطه‌ای از توانمندی و خودباوری رسیده که نیازهای تجهیزاتی نظامی و دفاعی خود را در داخل تولید و بومی سازی کرده و تدبیر راه‌گشای معمار کبیر انقلاب امام راحل عزیز و رهبر معظم انقلاب اسلامی (مد ظله‌العالی) مبنی بر «ما می‌توانیم» را محقق کرده است.
ارتش جمهوری اسلامی ایران توانسته است در طول بیش از چهار دهه با ایجاد تغییرات اساسی و تحولات لازم در طراحی و تولیدات نیازهای دفاعی متناسب با شرایط تهدید، با کمک دانشمندان جوان خود و نیروهای مسلح، مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی کشور عزیزمان، نیازهای خود در زمین، هوا و دریا را تأمین کرده و تحیّر بیگانگان را برانگیزد و نقطه اتکا و قوت مردم و دست بلند نظام در مقابل زورگویی‌های دشمنان باشد.
امروز ارتش انقلابی جمهوری اسلامی ایران در گام دوم انقلاب نیز با اتکا بر همت والا و توانمندی بی‌نظیر جوانان برومند این مرز و بوم در حوزه دفاعی، با سرمایه گذاری و اعتماد بر جوانان و دانشمندان خود از هر سد و مانعی در رسیدن به اهداف والای انقلاب اسلامی، همچون هشت جنگ تحمیلی، عبور خواهدکرد.
در حوزه سامانه‌ها و تجهیزات دفاعی ارتش جمهوری اسلامی ایران وابسته نیست. با توکل بر خدا و تکیه بر توان ملت سرافراز نیروهای مسلح به ویژه ارتش توانسته است نیازمندی‌هایشان را خود به خوبی مرتفع نمایند و در حال حاضر روحیه خودباوری و اعتقاد راسخ به آرمان های انقلاب اسلامی و ولایت پذیری مشخصه اصلی نیروهای مخلص و مردمی ارتش است.
نگاهی گذرا به توانمندی‌های نظامی و دفاعی کشورمان که ثمره لبیک مسئولان نیروهای مسلح به فرمان مقام معظم رهبری(مدظله العالی) مبنی بر خودکفایی و خودباوری است، نشان می‌دهد، در این شرایط که دنیای کفر و استکبار برخورد خصومت آمیز با ملت ایران را پیشه کرده‌است، تنها راه ظفرمندی، اتکاء به قدرت داخلی و تجدید روحیه استقلال و خودباوری است.
حال که دشمن در جنگ نرم اعتماد به نفس و خودباوری ما را نشانه رفته؛ لذا طبق فرمایشات مقام معظم رهبری(مدظله العالی):«این روحیه‌ی استقلال و خودباوری برای ارتش مهم بود، برای نیروهای مسلح [هم ]مهم بود، تا امروز هم مهم است، برای آینده هم مهم است» بدون تردید باید این روحیه استقلال و خودباوری با تکیه بر ظرفیت‌های درونی علمی و پژوهشی که در نیروهای مسلح و به ویژه ارتش تبلور و عنیت یافته است، به عنوان الگویی کارآمد برای سایر بخش‌های کشور معرفی شود.
انتهای پیام