دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت مقابله با پدیده گرد و غبار از تدوین برنامه عمل داخلی ۱۰ساله برای مدیریت و کنترل گرد و غبار خبر داد و گفت: برای ۸ کانون گرد و غبار پیرامونی کشور، یک برنامه عمل منطقه‌ای تهیه شده است و تصمیم داریم این برنامه را با سازمان‌های بین المللی به اشتراک بگذاریم.
به گزارش ایلنا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، «علی محمد طهماسبی بیرگانی»، دبیر ستاد ملی گرد و غبار با اشاره به شروع تدوین آیین نامه گرد و غبار کشور از سال ۱۳۸۶، اظهار کرد: اولین آیین نامه گرد و غبار تحت عنوان «آیین نامه آمادگی مقابله با آثار زیانبار پدیده گرد و غبار» در سال ۱۳۸۸ ابلاغ شد و سپس با توجه به تجربیات حاصل از اقدامات اجرایی و مطالعاتی در کشور، اصلاحاتی در این آیین نامه به وجود آمد و نهایتا تحت عنوان «آیین نامه هماهنگی پیشگیری و مدیریت پدیده گرد و غبار» اردیبهشت امسال ابلاغ شد.
وی تصریح کرد: در خصوص پدیده گرد و غبار، مطالعاتی از سوی ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت مقابله با پدیده گرد و غبار با همکاری دستگاه‌های ذیربط همچون سازمان‌های زمین شناسی، هواشناسی و جنگلها انجام و بر اساس این مطالعات مشخص شد که وسعتی در حدود ۳۵ میلیون هکتار مناطق غبارخیز در کشور داریم که پراکندگی آن‌ها در ۲۳ استان است.
تولید سالانه ۴ میلیون و ۲۳۰ هزار تن گرد و غبار از کانون‌های داخلی
دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت مقابله با پدیده گرد و غبار، افزود: مقدار غبار گسیل شده از این وسعت، ۴ میلیون و ۲۳۰ هزار تن در سال برآورد شده است که به طور میانگین (غبار ویژه) معادل ۱۲۲ کیلوگرم در هکتار ذرات کمتر از یکصد میکرون است.
طهماسبی بیرگانی در ادامه گفت: از این وسعت حدود یک میلیون و ۴۶۳ هزار هکتار در محدوده تالاب‌ها و حدود ۲.۵ تا ۳ میلیون هکتار هم در زیستگاه‌های تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارند. سایر مناطق در اراضی زراعی و مناطق بیابانی مرتعی و سایر کاربری‌ها قرار گرفته که تحت مدیریت سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور است.
وی از تدوین برنامه عمل داخلی ۱۰ساله برای مدیریت و کنترل پدیده گرد و غبار در کشور خبر داد و اظهار کرد: بر مبنای مطالعات انجام شده، یک برنامه عمل داخلی ۱۰ساله از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۱۰ برای ۱۵ دستگاه و همه استان‌های کشور مشتمل بر ۲۳ استان غبارخیز و ۸ استان غبارناک تهیه و به استان‌ها ابلاغ شده است. در این برنامه تمام وظایف دستگاه‌ها به صورت مکان محور و نیز اعتبارات آن‌ها مشخص شده است. مقرر شده که این برنامه در شورای عالی استان‌ها ملاک عمل اقدامات آتی مدیریت، سازگاری و مقابله با گرد و غبار قرار گیرد.
دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت مقابله با پدیده گرد و غبار در خصوص مناطق غبارخیز برون مرزی هم گفت: مطالعه‌ای برای مناطق پیرامونی کشور انجام شده است که در آن بیش از ۲۰ کشور مورد بررسی قرار گرفته اند. بر این اساس این مطالعه، در مجموع وسعتی معادل ۲۷۰ میلیون هکتار مناطق غبارخیز شناسایی شده است که از جهات مختلف گرد و غبار را به سمت کشور ما گسیل می‌کنند. مجموع غبارخیزی برآورد شده نزدیک به ۱۵۰ میلیون تن و غبار ویژه آن ۵۴۰ کیلوگرم در هکتار است که حدود ۳ برابر بیشتر از غبار ویژه تولید شده در داخل کشور است.
وی با بیان اینکه برای ۸ کانون گرد و غبار پیرامونی کشور، یک برنامه عمل منطقه‌ای تهیه شده است، خاطرنشان کرد: برنامه عمل منطقه‌ای منشاهای گرد و غبار برون مرزی منطبق بر مطالعات شناسایی مناطق در خارج از کشور است است و بر این اساس ۲ زیربرنامه یکی برای غرب آسیا و دیگری برای بخشی از آسیای میانه تهیه شده است. زیربرنامه غرب آسیا عمدتا کشورهای حاشیه خلیج فارس را در بر می‌گیرد و زیربرنامه آسیای میانه هم کشورهایی که در شمال و شرق کشور ما هستند را شامل می‌شود.
طهماسبی بیرگانی از تصمیم گیری برای به اشتراک گذاشتن برنامه عمل منطقه‌ای با سازمان‌های بین المللی خبر داد و گفت: تصمیم بر این است که بخش شرق و شمال شرق را با اسکاپ و اپدیم که دفترش در تهران است مورد پیگیری قرار دهیم و برنامه عمل غرب آسیا را با اسکوآ یا یو ان دی پی پیگیری کنیم.
۵۹۰ هزار میلیارد ریال خسارت گرد و غبار تنها در ۶ استان
دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت مقابله با پدیده گرد و غبار با اشاره به خسارت‌های زیستی و اقتصادی پدیده گرد و غبار، تصریح کرد: برای برآورد خسارت پدیده گرد و غبار به منابع زیستی و اقتصادی، مطالعه‌ای برای ۶ استان شاخص خوزستان، ایلام، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و هرمزگان انجام دادیم که بر اساس قیمت‌های پایه سال ۱۳۹۷، این پدیده در حدود ۵۹۰ هزار میلیارد ریال خسارت در دوره ۳ساله به منابع زیستی و اقتصادی این ۶ استان وارد کرده است.
وی افزود: این استان‌ها به گونه‌ای انتخاب شده‌اند که بتوانند یک پراکنش مناسب از کل کشور داشته باشند. این محاسبه در بخش‌های مختلف کشاورزی، خانوار، صنعت، بهداشت و درمان و… انجام شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که حدود ۵۴ درصد کل این خسارت‌ها به تنهایی مربوط به زیربخش‌های مختلف کشاورزی بوده است.
طهماسبی بیرگانی تاکید کرد: این خسارت‌ها حدود ۱.۰۲ تولید ناخالص این ۶ استان را در بر می‌گیرد که عدد قابل توجهی است و با اجرای یک برنامه درست می‌توان جلوی این خسارت را گرفت.
اختصاص بیش از ۲۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار گرد و غبار از صندوق توسعه ملی
دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت مقابله با پدیده گرد و غبار درباره اعتبارات تخصیص یافته به بحث کنترل گرد و غبار نیز گفت: عمده اعتبارات تخصیص یافته به بحث گرد و غبار از محل صندوق توسعه ملی بوده و از سال ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۹ ادامه پیدا کرده است. کل مبلغ اختصاص یافته به این امر برابر با ۳۷۰ میلیون یورو و دلار (بعضی سال‌ها به یورو و بعضی سال‌ها به دلار) بوده است که بین ۱۰ سازمان و ۲۷ استان غبارخیز و غبارناک تخصیص یافته است. معادل ریالی این عدد بیش از ۲۵۰۰ میلیارد تومان است.
وی، تصریح کرد: حدود ۵۳ درصد از این اعتبارات به سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری، ۱۵ درصد به وزارت جهاد کشاورزی، بیش از ۹ درصد به سازمان حفاظت محیط زیست و حدود ۲۰ درصد هم به وزارت نیرو اختصاص پیدا کرده است. سهم دیگر دستگاه‌ها هم با توجه به وظایف و ماموریت‌هایی که داشتند کمتر از یک درصد بوده است.
به گفته طهماسبی بیرگانی، با استفاده از این اعتبارات چیزی در حدود ۸۵ هزار هکتار عملیات نهالکاری و بوته کاری، حدود ۱۶۰ هزار هکتار مراقبت، آبیاری و واکاری، قریب به یک میلیون و ۷۵۰ هزار هکتار حفاظت و قرق، ۱۰۰ هزار هکتار مدیریت رواناب، ۲۶ هزار هکتار مالچ‌پاشی توام با نهالکاری، ۳ هزار هکتار بادشکن زنده و غیرزنده و ۲۵۰۰ هکتار هم تله رسوبگیر اجرا شده است.
وی در عین حال خاطرنشان کرد: برای سال ۱۴۰۰ هم اعتباراتی پیش بینی شده که البته از محل صندوق توسعه ملی نبوده است.
دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت مقابله با پدیده گرد و غبار در خصوص اقدامات اجرایی در خارج از کشور هم گفت: متاسفانه تاکنون موفق به انجام اقدام مشترکی در خارج از کشور نشده‌ایم به این دلیل که برای کشورهای اطراف ما موضوع گرد و غبار چندان در اولویت قرار ندارد اما تصمیم داریم کار را در قالب برنامه‌های عمل زیرمنطقه‌ای از کشور عراق شروع کنیم. قبل از فراگیری بیماری کوید، درخواستی از سوی این کشور صورت گرفت ولی به دلیل وضعیت موجود، انجام کار به تعویق افتاد.
انتهای پیام/
