در سال ۹۵ بعد از رونمایی لباس کاروان ایرانی برای المپیک ریو، لباس‌های طراحی شده سوژه رسانه‌ها شد و عده بسیاری از چرایی نبود پشتوانه فکری و هنری قابل قبول برای طراحی یک لباس درخور شأن ورزشکاران ایرانی انتقاد کردند. بعد از گذشت سه سال از آن ماجرا، مقرر شد کمیته ملی المپیک ایران و کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور با همراهی طراحان برجسته، رویداد هنر و صنعت مد در طراحی لباس کاروان ورزشی ایران را برای حضور در المپیک تابستانی توکیو ۲۰۲۰ طراحی کنند که بر این اساس، فراخوانی به‌منظور طراحی لباس برای کاروان ایرانی حاضر در المپیک ۲۰۲۰ توکیو در شبکه های اجتماعی منتشر شد.
بعد از گذشت دو سال از زمان انتشار این فراخوان اخیرا بعد از رونمایی از لباس جدید کاروان ایران برای المپیک توکیو ۲۰۲۱، مجددا موج انتقادهای گسترده‌ای از سوی فعالان عرصه مد و لباس کشور و همچنین کاربران فضای مجازی نسبت به لباس انتخاب شده شکل گرفت. این انتقادها تا جایی پیش رفت که کمیته ملی المپیک استفاده از لباس منتخب را منتفی اعلام کرد. اگرچه که در نهایت علی‌رغم اعلام رسمی این کمیته، از لباس مذکور در رژه کاروان ایران در المپیک توکیو استفاده شد. این بار بخشی از جدی‌ترین انتقادها از سوی طراحانی که خود در فرآیند انتخاب حضور داشتند، مطرح شده است. این طراحان با انتشار طراحی‌های خود در فضای مجازی نسبت به فرآیند و شورای انتخاب لباس کاروان ایرانی المپیک توکیو انتقادهای خود را رسانه‌ای کردند.
به همین مناسبت با آزاده عسگری ـ طراح و مجری لباس و صاحب یکی از برندهایی که در تمامی مراحل فراخوان مربوطه از ابتدا شرکت داشت، گفتگو کرده ایم.
به گزارش ایسنا، عسگری درباره آغاز روند انتخاب لباس المپیک ۲۰۲۱ و چگونگی فرآیند آن، یادآور شد: اولین فراخوان طراحی لباس برای المپیک ۲۰۲۰ توکیو در تابستان سال ۱۳۹۸ در سایت بنیاد ملی مد و لباس و به دنبال آن خبرگزاری های دیگر آغاز شد. متقاضیان شرکت در این طرح، به دو صورت مجموعه و غیر مجموعه می‌توانستند آثار خود را ارسال کنند و حضور به‌صورت غیر مجموعه حداکثر پنج اثر در هر بخش و در قالب مجموعه‌سازی حداکثر سه مجموعه در هر بخش امکان‌پذیر بود. آثار درخواستی در چهار دسته اصلی تقسیم بندی می‌شدند. ست رسمی آقایان، ست رسمی بانوان، ست ورزشی آقایان، ست ورزشی بانوان که هر کدام نیز شامل آیتم‌های مخصوص به خود بوده است.
او در توضیح زمان‌بندی ارسال آثار و نحوه ثبت‌نام تشریح کرد: ارسال طرح‌های کاغذی تا پایان مرداد ۹۸ فرصت داشت و بررسی و اعلام اسامی منتخبان دور اول به‌منظور آغاز مرحله نمونه دوزی تا تاریخ پنجم شهریور ۹۸ اعلام شده بود. دریافت آثار نمونه دوزی شده تا تاریخ ۲۵ شهریور ۹۸ و بررسی و اعلام نظر درباره آثار نمونه دوزی شده منتخبان مرحله دوم تا پایان تاریخ پنجم مرداد ۹۸ و در نهایت تاریخ اعلام آثار برتر نهایی دهم مهرماه ۹۸ اعلام شده بود.
این طراح لباس ضمن اشاره به میزبانی بنیاد ملی مد و لباس به عنوان برگزارکننده فراخوان، به توضیحاتی درباره جلسات داوری اعضای شورای انتخاب آثار پرداخت و اظهار کرد: شورای انتخاب آثار با حضور کارشناسان و اساتید متخصص طراحی لباس و دوخت و همچنین کارشناسان تخصصی کمیته ملی المپیک تشکیل شد. بعدتر داوری با نشست ستاد عالی بازی‌های المپیک، پارالمپیک، آسیایی و پارآسیایی با حضور مسعود سلطانی فر وزیر ورزش و جوانان، عباس صالحی امیری رییس کمیته ملی المپیک، جمعی از معاونان و مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور برگزار شد و طرح‌های پیشنهادی لباس کاروان اعزامی کشورمان ایران در بازی‌های المپیک توکیو مورد بررسی قرار گرفت.
عسگری یکی از جدی‌ترین آسیب‌های این فرآیند را، تغییر نقش‌ها و عدم رعایت قوانین تعریف شده در فراخوان مربوطه دانست و گفت: رعایت نکردن عدالت و لابی نقطه آغاز اتفاقات ناخوشایند انتخاب لباس کاروان ایران برای المپیک ۲۰۲۱ بود. به عنوان مثال شورای عالی برندهای پوشاک ایران و یک برند دیگر بعد از داوری‌های متعدد آثار طراحان اجرا شده در مرحله نهایی بدون گذراندن مراحل داوری وارد پروسه انتخاب شدند.
وی ادامه داد: به گفته رسمی خود شورای عالی برندها، هیات داوری اعلام کرده که هیچ کدام از طرح ها شرایط اولیه برای انتخاب اولیه را احراز نکرده اند و از شورای عالی برند دعوت به عمل آمده است. همچنین هیات داوری ادعا کرده که به طراح‌ها فرصت ۱۰ روزه برطرف کردن نواقص طرح ها را داده است که بنده و طراحان دیگر ۱۰۰ درصد این ادعا را رد می کنیم. تمامی طراحان منتخب از موضوع ورود تیم جدید و فرصت ۱۰ روزه رفع نواقص کاملا بی اطلاع بودند و بعد از بی خبری بیش از یک ساله به دلیل تعویق برگزاری المپیک توکیو، لباس رونمایی شده همه را شگفت زده کرد.
عسگری با انتقاد از بی‌عدالتی در حق طراحان لباس گفت: جای تعجب است با اینکه مدیرعامل محترم یک برند در تمامی مراحل داوری حضور داشته، ناگهان این بار همان برند به عنوان یکی از اعضای شورای عالی برندها به همراه اعضای دیگر این شورا به عنوان ارائه دهنده طرح و بدون گذراندن هیچ یک از مراحل قبلی در فراخوان شرکت می‌کنند.
وی افزود: ترکیب هیات داوری ترکیب درست و به جایی است. نماینده و اساتید بنیاد ملی مد و لباس که به علم طراحی واقف هستند از یک طرف و کمیته ملی المپیک که شناخت کافی در بحث سلایق ورزشکاران دارند از طرف دیگر و همچنین تولیدکنندگان برای بررسی طرح ها جهت اجرا. ولی موضوعی که باعث شد برای چندمین بار این نتایج ناگوار اتفاق بیفتد، سوء مدیریت، تقلب در داوری، عدم شفاف سازی و نمایشی غیرواقعی از روند انتخابات در این حوزه است. با چنین نمایش‌های سطح پایینی نمی‌توان عده زیادی متخصص دغدغه‌مند این حوزه را ساکت نگه داشت و قدرت شبکه‌های مجازی را نادیده گرفت. همان طور که منتفی شدن استفاده از لباس‌های منتخب موضوعی بود که احتمالا شورای محترم انتخاب انتظار آن را نداشتند.
این طراح لباس در پایان ضمن اشاره به توانمندی برندهای انتخاب شده نهایی برای المپیک، آسیب را متوجه برگزارکنندگان و اعتماد نو به نقل از برنامه‌ریزان این فرآیند دانست و در این زمینه پیشنهاد کرد: اگر قرار است هر بار با نظر شخصی یک الی دو نفر و یا روابط برندها با سازمان‌ها این اتفاق بیفتد، پروسه فراخوان و نمایش آثار به دلیل گرفتن وقت طراحان و برندهای محترم و به جا گذاشتن هزینه‌های میلیونی نمونه دوزی‌های متعدد، به کل حذف شود و یا بعد از اعلام برند حامی المپیک فراخوان همکاری طراحان خلاق با تولید کنندگان صرفا به عنوان ارائه طرح اعلام شود.
در ادامه نمونه ای از لباس هایی را مشاهده می کنید که برای کاروان ایران در المپیک طراحی شد اما در انتخاب نهایی رد شد:
انتهای پیام