آگاه‌سازی از خطرات مین یکی از ارکان مین زدایی بشردوستانه است

به گزارش ایسنا، سردار محمدحسین امیر احمدی رئیس مرکز مین زدایی جمهوری اسلامی ایران صبح دوشنبه در نشست خبری که به مناسبت «روز جهانی آگاهی از خطر مین و کمک به اقدام علیه آن»(۴ آوریل) در مرکز نمایشگاه‌های دائمی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح برگزار شد، به ارائه توضیحاتی درباره ساختار، انفجار و آسیب‌های ناشی از انفجار مین پرداخت و گفت: امروزه انواع مین های زمینی، دریایی و ضد بالگرد توسط کشورهای سازنده، طراحی و تولید می شوند. در حوزه کاری مرکز مین زدایی عمده درگیری با انواع مین های زمینی است. این مین های زمینی از منظر شدت آسیب به نفرات و تجهیزات خود به دو دسته ضد نفر و ضد تانک تقسیم می شوند. مین های ضد نفر به مین هایی اطلاق می گردد که ماموریت آنها آسیب به نفرات و مین های ضد تانک با هدف آسیب و از کار انداختن خودروها و ماشین های زرهی به کار گرفته می شوند. این یک دسته بندی کلی است که خود نیز شامل دسته بندی جزئی تری نیز می باشند. برای مثال مین های ضد نفر از نظر مکانیزم عمل به انواع انفجاری، ترکشی، جهت دار و … تقسیم می گردند.

وی در پاسخ به این پرسش که سالانه چند نفر در اثر انفجار مین ها کشته و مجروح می شوند؟ و معمولاً مین به چه قسمت هایی از بدن آسیب می رساند؟ اظهار کرد: در سالیان ابتدایی پس از جنگ، میزان حوادث ناشی از برخورد ساکنین مناطق آلوده با مین و انواع مهمات عمل نکرده بسیار زیاد بود تا جایی که در برخی از سالها میزان کشته شدگان به بیش از ۳۰۰ نفر و تعداد مجروحین نزدیک به ۶۰۰ نفر بود؛ اما در طول سالیان گذشته و با تلاش های مین برداران و رفع آلودگی در بیشتر مناطق مرزی غرب و جنوب غرب کشور، میزان تلفات انسانی به طور چشمگیری کاهش داشته، بطوریکه متوسط میزان حوادث ناشی از مین و مواد منفجره در طول ۴ سال گذشته نسبت به سالهای پیش از آن حدود ۹۰ درصد کاهش یافته است.

رئیس مرکز مین زدایی افزود: میزان آسیب به اعضای بدن فرد حادثه دیده،  بسته به نوع و نحوه برخورد با مین و یا مهمات عمل نکرده متفاوت است؛ مثلاً در مورد برخورد با یک نوع از انواع مین ضد نفر، اگر فرد حادثه دیده از ناحیه پا با مین برخورد داشته باشد، ممکن است باعث قطع عضو از ناحیه پا و اصابت ترکش به برخی از نقاط بدن او شود، حال آنکه اگر همان مین در دستان فرد منفجر شود، باعث قطع عضو از ناحیه دستان، آسیب شدید به سر و صورت، چشم ها و شکم که ممکن است این آسیب منجر به کشته شدن فرد شود.

امیر احمدی در ادامه درباره وضعیت آموزش مرزنشینان در زمینه آگاهی بخشی درباره مین و همکاری ساکنان مناطق مرزنشین در این زمینه گفت: آگاه‌سازی از خطرات مین و مواد منفجره باقیمانده از جنگ یکی از ارکان مین زدایی بشردوستانه است و این امر هم از طریق قرارگاه‌های پاکسازی استان و هم از طریق سازمان امداد و نجات هلال احمر  و سازمان بهزیستی کشور که از جمله همکاران آموزشی ما در این زمینه هستند انجام می‌پذیرد. روش های مختلفی هم برای این کار انجام می گیرد از جمله آموزش های چهره به چهره، بروشور ها و کتب آموزشی، انیمیشن های آموزشی، بازی ها و غیره که هدف از این فعالیت افزایش سطح آگاهی گروه های مختلف هدف و اصلاح الگوهای غلط رفتاری در مواجهه با این گونه خطرات است.

وی تصریح کرد: یکی از مهمترین کمک‌هایی که ساکنین مناطق آلوده به ما می کنند این است که با مشاهده هرگونه شی مشکوکی از دستکاری و یا جابجایی آن پرهیز کنند و به دهیاری ها، بخشداری ها، نیروهای انتظامی یا ۱۱۰ خبر دهند تا آنها هم به قرارگاه‌های استانی گزارش دهند و تیم های اورژانسی ما سریعاً وارد عمل شده و آن منطقه را پاکسازی کنند که این مسئله از جمله مهمترین نکات ایمنی است که در آموزش ها و آگاه‌سازی ها تاکید می گردد.

رئیس مرکز مین زدایی درباره علت بروز جراحت یا فوت مرزنشینان بر اثر انفجار مین طی سال‌های اخیر با وجود اعلام پاکسازی حدود ۹۹ درصد از مناطق آلوده به مین در سال ۹۱ خاطر نشان کرد: قبلاً هم خدمت شما عرض کردم که طول مرز مشترک زمینی ما با کشور عراق بسیار زیاد، میزان آلودگی هم از نظر وسعت و هم از نظر تنوع بسیار زیاد است، جابجایی آلودگی توسط عوامل جوی هم مزید بر علت است.

امیر احمدی ادامه داد: مرکز مین زدایی تمام تلاش خود را برای رفع این معضل به کار گرفته اما در واقعیت، این امکان وجود ندارد که تمام طول مرز و اراضی آلوده را دیوار کشید تا شخصی در آن مناطق تردد نکنند. متاسفانه در برخی از موارد هم مشاهده می‌شود که هموطنان عزیزمان بدلیل برخورد با مین و انفجار ناشی از آن دچار حادثه می شوند. البته در برخی مواقع شاهد آن هستیم که هموطنان و ساکنین مناطق مرزی، علیرغم اینکه نسبت به خطرات اینگونه مواد منفجره آگاه هستند اقدام به جابجایی و حرکت دادن مواد منفجره مانند گلوله های عمل نکرده توپ و تانک، نارنجک و یا برخی از مین ها می کنند. این پیام هشدار باید برای ساکنین شهرهایی که درگیر جنگ هستند نهادینه شود که در صورت مشاهده هرگونه مین و مواد منفجره به جا مانده از جنگ به آنها دست نزده و سریعا به نیروهای انتظامی اطلاع رسانی کنند.

رئیس مرکز مین زدایی درباره تعداد افراد حادثه دیده در حوزه رفع معضل مین و مواد منفجره به جا مانده از جنگ تاکنون گفت: از زمان تاسیس مرکز تا کنون ۹۳ نفر به مقام رفیع شهادت و تعداد حدود ۱۱۸ نفر جانباز قطع عضو شده اند. طی چند سال اخیر با استقرار نظام های مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی در فعالیت های پاکسازی و همچنین بهره گیری از ماشین آلات ویژه به جای نیروهای انسانی شاهد کاهش میزان و شدت تلفات نیروهای پاکسازی می باشیم . به عنوان مثال در سه سال اخیر میزان حوادث مهلک به صفر رسیده و ان شاءالله این روند نزولی تداوم خواهد یافت.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا برای پاکسازی اراضی آلوده نیاز است که از نیروهای انسانی استفاده کنیم تا شاهد شهادت و یا مجروحیت نیروهای مین روب باشیم؟ آیا این اتفاقات ناشی از خطای انسانی است یا چیز دیگری؟ اظهار کرد: اگر یک بررسی در سطح جهانی انجام دهید متوجه می شوید که هنوز هم عملیات پاکسازی دستی از جمله روشهای مین زدایی با سطح اطمینان بالاست. بطور میانگین در کشورهای متاثر از معضل مین به ازای برداشت حدود هر ۱۰ هزار مین از سطح زمین یک نفر کشته یا مجروح می شوند اما در ایران به ازای برداشت حدود هر ۱۰۰ هزار مین، یک نفر شهید و یا مجروح می شوند؛ این مطلب را بیان نکردم که حوادث را توجیه کنم اما به یاد داشته باشید که این عملیات، ریسک بسیار بالایی دارد، شما با مین هایی برخورد می کنید که پس از گذشت ۳۳ سال بسیار حساس شده اند، با میادین مینی برخورد می کنید که برخی از مین های آن بدلایلی که پیشتر به آن اشاره شد جابجا و یا مدفون شده اند، شما با یک میدان مین تازه و بکر که اخیراً ایجاد شده باشد روبرو نیستید، تجهیزات مکانیزه کوبش یا غربال مین ها نیز با محدودیت های عملیاتی بسیاری مواجهند.

رئیس مرکز مین زدایی با بیان اینکه «تجهیزات مکانیزه عمدتا در دنیا برای میادین مین ضد نفر کاربرد دارد»، افزود: کشور عراق در طول ۸ سال جنگ با ما، تمامی اصول مهندسی جنگ مین را به هم زده و میادین مینی کاشته که اصول رزم مین را رعایت نکرده است؛ به عنوان مثال فاصله کاشت آنها به حدی اندک است تا نیروهای ما را کاملا درگیر و سرعت کار را پایین بیاورد. به هر حال کار بسیار پرریسک است، مین ها فرسوده هستند، مین ها جابجا شده اند و دلایل دیگر که ذکر شد باعث بروز حادثه در هنگام مین روبی می شود. بنده در اینجا اعلام می‌کنم که مدیون خون این شهیدان و جانبازان این عرصه هستیم؛ چرا که این عزیزان حتی در زمانی که بسیاری از هموطنان مان حتی خبر ندارند که این عزیزان بعد از جنگ چه می کنند، مشغول آزادسازی اراضی سرزمین مان هستند و در این راه جان ها، دست ها، چشم ها و پاها داده اند.

امیر احمدی درباره همکاری‌های مرکز مین زدایی با کشورهای دارای تجربه در حوزه پاکسازی مین اظهار کرد: تمرکز مرکز مین زدایی از بدو تاسیس تا کنون بر روی عملیات پاکسازی و رفع دغدغه ساکنین مناطق مرزی غرب و جنوب غرب کشور بوده است، اما این موضوع دلیل نمی شد تا از فعالیت های دیگر کشورها نیز غافل باشیم. اکثر کشورهای درگیر با معضل مین یک فضای عملیاتی ایجاد کرده اند و از توان کشورها و سازمان های بین المللی دیگر بهره می برند تا کشور خود را پاکسازی نمایند. اما همانطور که قبلا هم به آن اشاره کردیم، کشور ما بدلیل اینکه از سوی همان کشورهایی که مدعی حقوق بشر و حقوق بشردوستانه هستند و سازمان های بین المللی را در خود ایجاد کرده اند از ابتدای انقلاب مورد تحریم بوده است و از دادن هرگونه دانش، تجربه و نیز تجهیزات خوددای کرده‌اند.

وی ادامه داد: در طول این سال ها نیروهای مین بردار در ایران از تجربیات حاصله از زمان جنگ بهره برده و این کار خطیر را به انجام رسانده اند؛ بطوری‌که در حال حاضر می توان این ادعا را نمود که هیچ کشوری به مانند ایران از این دانش برخوردار نیست، این حرف من یا سایر همکاران من نیست، کشورها و سازمان هایی که از وضعیت مین زدایی ایران در این سالها بازدید کرده اند این موضوع را بیان نموده اند. حال ما با داشتن این دانش و با رویکرد صدور خدمات پاکسازی بشردوستانه آمادگی خود را در همه مجامعی که حضور داشتیم اعلام نمودیم و در حال رایزنی برای انتقال تجربیات و دانش خود به سایر کشورها هستیم.

رئیس مرکز مین زدایی در پاسخ به پرسشی درباره کاربرد تجهیزات و ماشین آلات مکانیزه مین زدایی در مناطق کوهستانی خاطر نشان کرد: استفاده از تجهیزات معمولا به عوامل گوناگونی از جمله نوع خاک، پستی و بلندی و نوع میدان مین بستگی دارد؛ بعنوان مثال در مناطق رملی در چذابه و فکه استان خوزستان هیچ خودروی زرهی مین کوبی کارایی ندارد اما با ابتکاری که در این مرکز صورت گرفت باکت بیل های مکانیکی برعکس شده و به حالت سرندی درآمد تا وقتی بیل مکانیکی یک میزان خاک رملی را بر میدارد خاک از سرند خارج شده و مین ها داخل باکت بیل باقی می مانند. با این روش تیم های عملیاتی مرکز تا عمق نزدیک به ۵ الی ۶ متر هم مین ها را کشف می نمایند. اما خوب این تجهیز فقط مخصوص این نوع از خاک است و جای دیگری نمی توان از آن استفاده کرد. در مورد مناطق کوهستانی باید خدمت شما عرض کنم که هیچ خودروی مین کوبی قادر به تردد نیست و نمی توان از این تجهیزات بهره برد.

امیر احمدی درباره همکاری‌های مرکز مین زدایی با شرکت های خصوصی و دانش بنیان گفت: این مرکز همکاری مستمری با شرکت های تولید تجهیزات نظیر تجهیزات حفاظت فردی و تجهیزات کشف و همچنین شرکت های ساخت ماشین های مکانیزه داشته و همواره ورودی فعالیت های طراحی و ساخت این صنایع را نیاز متخصصین و کارشناسان پاکسازی این مرکز تشکیل می دهند. بازخورد های حاصل از بکارگیری این تجهیزات به مثابه ورودی بازنگری محصولات این شرکت ها و صنایع طی فرآیندی اعلام و نتایج حاصله مورد تایید کاربران تجهیزات قرار میگیرد.

وی در پایان اظهار کرد: یکی از نمونه های بارز همکاری مرکز با شرکت های خصوصی و دانش بنیان تولید سامانه جامع مدیریت اطلاعات عملیات مین است. بدلیل تحریم های ظالمانه سیاسی، اقتصادی و تکنولوژیکی، این مرکز هیچ وقت نتوانست از سیستم مدیریت اطلاعات عملیات مین که توسط یکی از سازمان های بین المللی ارائه می شد استفاده کند و رایزنی های ما نیز بی حاصل بود. اما به هر ترتیب با تکیه بر توان مهندسین خود و یک شرکت دانش بنیان، سامانه مدیریت یکپارچه اطلاعات عملیات مین را با اهداف و قابلیت های مختلف طراحی و تولید نمود.

انتهای پیام