به گزارش ایسنا، با انتشار اخبارِ مختلفی مبنی بر احتمال تخریب محوطه تاریخی چگاسفلی در طول یک ماه گذشته، یوسف مجیدزاده – باستان‌شناس پیشکسوت و کاوشگر محوطه تاریخی جیرفت – در دو نامه به فاصله چند روز، خطاب به محمدحسن طالبیان – معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی – درخواستِ توجه و حفاظت بیشتر از این محوطه تاریخی را مطرح کرد.
او در نخستین نامه خود این‌طور نوشت: آن‌گونه که مطالعات میدانی باستان‌شناسان شما نشان می‌دهد، چگاسفلی محوطه‌ای است وسیع در خوزستان و متعلق به بازه زمانی ۴۷۰۰ تا ۳۸۰۰ پیش از میلاد که به دلیل دور بودن از کانون پژوهش‌های باستان‌شناسان ناشناخته مانده بود.
تا همین اواخر، یافته‌های پیش از تاریخی در کرانه‌های خلیج فارس (مانند بوشهر) به دوران عبید نسبت داده می‌شد. اما، پژوهش‌های میدانی دکتر مقدم در چگاسفلی نشان داده است که سنت فرهنگی مناطق زاگرس (مانند باکون) و مناطق کوهپایه‌ای و پست جنوب غرب ایران (شوشان) در چگاسفلی از تکنیک سفالگری، در نقوش نمادین عرضه‌شده بر روی سفال، تا مدارک متعددی در فلزگری، سنگ‌تراشی، مهره‌سازی و مانند آن در جنوب غرب ایران ریشه دارد.
از سوی دیگر به دلیل حفاری‌های آماتوری صورت‌گرفته در آن زمان، دانش ما از شیوه تدفین بسیار اندک بود. اما، خوشبختانه گورهای کاوش شده در چگاسفلی اطلاعات بسیار گسترده‌ای را در این زمینه در اختیار ما قرار می‌دهد و ادامه کاوش‌های میدانی و پژوهش‌های بیشتر در چگاسفلی می‌تواند الگوهای ناشناخته از زندگی و برهم‌کنش‌های اقتصادی و مراودات سیاسی، مذهبی، فرهنگی و اجتماعی هزاره پنجم پیش از میلاد را ارائه کند تا باعث شناخت هرچه بیشتر و درست‌تر ما از گذشته تاریخی‌مان شود.
بی‌تردید محوطه چگاسفلی با گورستانی غنی به وسعت حدود ۸۰۰ در ۲۰۰۰ متر که مقدم در گزارش خود در جزییات به آن پرداخته است، اسکان‌گاهی وسیع بوده و به دلیل ویژگی‌های یگانه‌اش در برابر غارت سودجویانه (مانند آن‌چه سال‌ها پیش در جیرفت با آن مواجه بودیم) بسیار آسیب‌پذیر است.
بنابراین اقدامات حفاظتی برای حفظ این محوطه و جلوگیری از تخریب آن توسط غارتگران میراث فرهنگی ضروری است، اما تجربه نشان داده است که حفاظت بهتر و مؤثّرتر، در کنار اقدامات حفاظتی متداول، تداوم کاوش‌های پیاپی سالانه تا رسیدن به نتیجه مطلوب خواهد بود.
چند روز بعد مجیدزاده بار دیگر در نامه دوم خود به طالبیان این موضوع را گوشزد کرد: در نامه‌ای که چند روز پیش در ارتباط با چگاسفلی برایتان ارسال داشتم در اصل قرار بود ثبت جهانی این محوطه بی‌نظیر را به جنابعالی تاکید کنم که در زمره اختیارات معاونت میراث فرهنگی است. اما، به خاطر دغدغه‌ای که همواره از غارت و تخریب محوطه‌های باستان‌شناسی، خصوصا آن‌هایی که در دست کاوش هستند دارم، درخواست اصلی‌ام از جنابعالی از قلم افتاد.
بنابراین در این‌جا تاکید می‌کنم که به دلیل اهمیت چگاسفلی برای تمدن ایران، می‌خواستم ضرورت انجام مقدمات کار (درج در فهرست موقت یونسکو و….) برای ثبت این اثر مهم در فهرست میراث جهانی را یادآور شوم، زیرا همان‌گونه که می‌دانیم یونسکو به پرونده‌هایی رسیدگی می‌کند که اول در فهرست موقت قرار گرفته باشند.
انتهای پیام