وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: چنانچه بار دیگر شورای امنیت تعلل ورزد، به منزله یک نسل عقبگرد در چندجانبه گرایی خواهد بود.
به گزارش پایگاه خبری اعتماد نو به نقل از ایلنا، محمدجواد ظریف در سخنرانی خود در نشست آنلاین شورای امنیت سازمان ملل متحد عنوان کرد: آقای رئیس، مایلم سخنرانی خود را با همان عباراتی آغاز کنم که نخست وزیر مصدق ۵۹ سال پیش در این شورا به کار برد. «شورای امنیت تأسیس شد تا ملل بزرگ و کوچک به طور یکسان بتوانند دور یک میز بنشینند و برای حفظ صلح مطابق با اهداف و اصول ملل متحد همکاری کنند. شورا نمی‌تواند وظیفه خطیر خود را انجام دهد …. مگر اینکه قدرت‌های بزرگ به اصولی که شورا برای محقق کردن آنها ایجاد شده احترام بگذارند.» دو سال بعد. وی در کودتای سیا برکنار شد.
وی افزود: آقای رئیس چنانچه باردیگر شورا تعلل ورزد، به منزله یک نسل عقبگرد در چند جانبه گرایی و حاکمیت قانون خواهد بود. همه ما طی سال‌های گذشته شاهد بوده ایم که چگونه یکجانبه گرایی بدخواهانه ایالات متحده به صورت هدفمند به نهادها و همکاری‌های بین‌المللی هجمه کرده است. تلاش موازی برای جایگزین کردن حقوق داخلی ایالات متحده با حقوق بین‌الملل، مستقیما صلح و امنیت جهانی را خدشه‌دار کرده است. متأسفانه، خودکامگی است که این بی پروایی را ایجاد و ترغیب کرده است. در واقع، خودکامگی دلیل ریشه ای نشست امروز است.
وزیر امور خارجه کشورمان یادآور شد: از ۸ مه ۲۰۱۸ به بعد، ایران و سایر اعضای جامعه بین‌المللی، شاهد بوده‌اند که دولت ایالات متحده که از جمله بانیان قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بود، به طور مداوم قطعنامه را نقض کرده و در عین حال سایر کشورها را برای پیوستن به خودش در نقض متنی که خود ارائه داده بود، تشویق می‌کند. از این خطرناک‌تر و برای اولین بار در تاریخ سازمان ملل متحد، یک عضو دائم شورای امنیت به مجازات دولتهای قانون‌مدار و اشخاص خصوصی به اتهام عدم نقض قطعنامه شورا می‌پردازد. قطعنامه‌ای که بر ارتقاء و تسهیل توسعه تعاملات اقتصادی و تجاری عادی و همکاری با ایران تأکید می‌کند.
وی گفت: با این حال، حتی یک جلسه شورا برای نکوهش دولت آمریکا یا حداقل برای بررسی نقض‌های مکرر آن تشکیل نشده است. در عوض، برخی از اعضای اروپایی شورا در فکر تخریب بیشتر قطعنامه و شورا هستند، در حالی که نسبت به تعهدات خود در مورد برجام پایبند نیستند. برای سرپوش گذاشتن بر این مسئله، ایالات متحده – با برخی از اعمال خود به دبیرخانه فشار آورد تا یک خوانش گمراه کننده از قطعنامه ۲۲۳۱ را اتخاذ کند. که این نقطه خلاف تصدیق آشکار شورای امنیت است. که تفاهم برجام نشان دهنده یک تغییر بنیادین در بررسی این موضوع توسط شورای امنیت است. رویکردی که از جانب سه دولت طرف برجام رد شده است.
ظریف تاکید کرد: ایالات متحده – به همراه همدستان خود در جنایات جنگی در یمن پا را فراتر گذاشته و کارزار وقیحانه‌ای جهت ارعاب نهادهای بین‌المللی ایجاد کرده است. اخیرا آنها دبیرخانه را وادار به اتکا به ادعاهای خودساخته و اسناد جعلی برای تهیه یک گزارش کاملا غیرحرفه‌ای در خارج از محدوده اختیارات آن ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ می‌کنند. جای تعجب نیست که دبیرخانه – همزمان – ائتلاف سعودی را از کشتار کودکان در یمن که کاملا مستند است، مبرا دانست.
وی با بیان اینکه این وضع موجود نه قابل قبول و نه پایدار است، گفت: جامعه بین‌المللی به طور کلی – و شورای امنیت ملل متحد به طور خاص – با تصمیم مهمی روبرو هستند آیا ما حاکمیت قانون را حفظ می‌کنیم، یا با تسلیم در برابر هوس‌های یک متخلف، به قانون جنگل باز می‌گردیم؟
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان خاطرنشان کرد: آقای رئیس، علیرغم مخالفت شدید و مشروع ما نسبت به بدرفتاری تاریخی نسبت به ایران توسط شورای امنیت – خصوصا در طول ۸ سال تجاوز صدام حسین و همچنین در جریان بحران غیرضروری هسته‌ای، ایران با مشارکت در مذاکرات، حسن نیت خود را جهت دستیابی به یک راه حل دیپلماتیک، همانطور که همه قطعنامه‌های شورای امنیت در مورد موضوع هسته‌ای خواستار شده بودند، نشان داد. پس از سیزده سال مذاکرات پیچیده، در سال ۲۰۱۵ ایران و پنج عضو دائم این شورا به علاوه آلمان، اعتماد نو به نقل از برنامه جامع اقدام مشترک را امضا کردند که به قطعنامه ۲۲۳۱ منضم شده و جزء جدایی ناپذیر آن است. ایران مواضع خود را بلافاصله پس از تصویب قطعنامه و اخیرا بار دیگر اعلام کرد. با این وجود، به تمام تعهدات خود با حسن نیت پایبند بوده، که این امر توسط گزارش‌های متعدد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مورد تأیید واقع شده است.
وی ادامه داد: علیرغم این دستاورد بزرگ دیپلماسی چندجانبه، رئیس‌جمهور ایالات متحده در ماه مه ۲۰۱۸ خروج یکجانبه دولتش از برجام و اعمال مجدد غیرقانونی همه تحریم‌های ایالات متحده، در نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ را اعلام کرد. پیش از آن ایالات متحده دائما موارد متعددی از عدم پایبندی اساسی به تعهدات برجامی‌اش را مرتکب شده بود. توجه به این نکته حائز اهمیت است که حتی دولت پیشین ایالات متحده نیز برای به حداقل رساندن آثار مثبت رفع تحریم‌ها ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ تمام تلاش خود را بکار گرفت.
ظریف یادآور شد: همه اینها در نامه‌های متعدد اینجانب به هماهنگ‌کننده کمسیون مشترک برجام و دبیرکل ملل متحد ثبت شده است که متأسفانه همه اینها با بی‌اعتنایی طرف‌های اروپایی برجام مواجه شده است. در پی خروج ایالات متحده از برجام، دبیرکل ملل متحد، سایر طرف‌های برجام و بسیاری دیگر از اعضای جامعه بین‌المللی، از ایران خواستند تا نگرانی‌های خود را از طریق ساز و کارهای مقرر در برجام پیگیری کرده تا به طرف‌های باقیمانده برجام اجازه دهد خروج غیرقانونی آمریکا را جبران کنند.
وی گفت: طرف‌های اروپایی برجام از ایران خواستند که فقط چند هفته صبر کند و به آنها اجازه دهد خساراتی که ایران در اثر تحریم‌های مجدد ایالات متحده متحمل شده است، را جبران کنند. ضمن تصریح به محفوظ نگاه داشتن حق مسلم ایران طبق بند ۲۶، ساز و کار حل اختلاف ذیل بند ۳۶ برجام در ۱۰ مه ۲۰۱۸ فعال شد. به هرحال ایران با عملکرد مبتنی بر حسن نیت، از اعمال این اقدام جبرانی خودداری نموده تا طرف‌های باقیمانده برجام قادر باشند به وعده های خود عمل کنند. به مدت یک سال تمام، اجرای کامل برجام را ادامه دادیم. من اطمینان دارم که همه شما از ۱۵ گزارش متوالی آژانس بین المللی انرژی اتمی که پایبندی کامل ایران از تعهدات برجامی را تأیید می کند، آگاه هستید.
ظریف تاکید کرد: متأسفانه، نه تنها پاسخ سه دولت اروپایی به «خویشتنداری راهبردی» ماه تناسبی با ادعای بلند پروازانه استقلال راهبردی اروپا نداشت، بلکه پاسخ آنها پایبندی بیش از حد به فشار حداکثری آمریکا بود که همه ایرانیان را هدف قرار داده است.
وی افزود: در ۶ نوامبر ۲۰۱۸ من ذیل بند ۳۶ برجام آخرین اتمام حجت را با هماهنگ کننده و طرف‌های باقیمانده برجام به عمل آوردم. طی نامه ای بیان کردم که ایالات متحده اکنون تمام تحریم‌های مندرج در برجام و ضمیمه در آن را مجددا اعمال کرده است و همانطور که در بالا توضیح داده شد. هیچ اقدام جبرانی توسط باقی طرف‌های برجام اجرا نشده است. اکثر آنها به طور مؤثر به اقدامات محدود کننده علیه ایران پیوسته اند … یا EU / E۳۰۲ که مکرر بر تبعات امنیتی و راهبردی برجام تأکید کرده اند باید با تحقق تعهدات خود در بیانیه‌های ۶ ژوئیه و ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۸ منافع مشروع ایران را به نحوی واقعی و عملیاتی بدون تاخیری بیش از این تضمین کنند؛ یا ایران گزینه‌ای نخواهد داشت جز اینکه حدی از توازن را برقرار کند – همان اقدامات جبرانی که طرف‌ها در شرایطی که سازوکار اختلاف منجر به حل مسئله نشود، در نظر داشتند . با توجه به موارد فوق، من رسما در خواست تشکیل یک جلسه وزیران دیگر ذیل کمیسیون مشترک را اعلام می‌کنم.
ظریف عنوان کرد: هیچ جلسه ای تشکیل نشد و هیچ یک از طرف‌های اروپایی برجام حتی تا شش ماه بعد، زحمت نگارش یک پاسخ را نیز متحمل نشدند. پس از طی مکرر روند سازوکار حل اختلاف بی هیچ ثمری، دولت متبوع اینجانب هیچ راهی جز اعمال حقوق خود ذیل بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام جهت انجام اقدامات جبرانی و توقف اجرای تعهداتش در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۹ پیش روی خود نداشت.
وی گفت: با وجود تمام این مسائل، اقدامات جبرانی ما تا امروز هیچ تاثیری در نظارت و راستی آزمایی آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره اعتماد نو به نقل از برنامه صلح آمیز هسته ای مان نداشته است، از این رو ادعای هرگونه خطر اشاعه‌ای بی پایه می‌باشد. قطعا اعتماد نو به نقل از برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران، تحت سخت‌گیرانه‌ترین نظام بازرسی در تاریخ قرار دارد. در واقع، از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹، بیش از ۹۲ درصد از تمام بازرسی‌های آژانس در مقیاس جهانی در ایران انجام شده است.
ظریف اظهار داشت: حتی گزارش مناقشه برانگیز اخیر مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در ۵ ژوئن سال ۲۰۲۰ بیان می‌دارد که آژانس به راستی آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده در تاسیسات هسته ای و مکان‌های خارج از تاسیسات که به طور معمول مورد استفاده قرار می‌گیرند (LOFs) از سوی ایران در چارچوب موافقت نامه پادمان های آن اظهار شده، ادامه می‌دهد.
وی با تاکید بر اینکه آژانس باید در برابر فشار خارجی برای دخالت در دستور کار خود، مقاومت کند، گفت: هدف اعلام شده سوابق اسناد جعلی نزد آژانس، نابودی همیشگی برجام است. از این رو خاتمه نظارت سخت گیرانه آژانس بر فعالیت‌های جاری در ایران با احیاء پرونده ای با قدمت ۱۷ سال و بدون هیچ خطر اشاعه ای که در سال ۲۰۱۵ به طور کامل توسط شورای حکام بررسی و مختومه اعلام شده، به نفع آژانس نیست.
وی خاطرنشان کرد: آقای رئیس مواردی مانند توانایی‌های دفاعی و سیاست های منطقه ای ایران که با توافق متقابل از حوزه برجام خارج است. به نحو مخرب از جانب دولت آمریکا مطرح شده و توسط تعداد انگشت شماری از متحدان و عمالش طوطی وار تکرار می‌شود.
ظریف تاکید کرد: در اینجا باید تاکید کرد که توافقی که در برجام صورت گرفت. با درک کامل اختلاف نظر ما با اعضای غربی گروه ۱+۵ در مورد موضوعات خاص بود. فریب نخورید؛ ما متقابلا توافق کردیم که به این مسائل رسیدگی نکنیم؛ مهم تر از همه به این دلیل که ایالات متحده، آماده – یا احتمالا حتی قادر به پاسخگویی نگرانی های جدی ما راجع به سطح غیر قابل قبول فروش اسلحه و ساخت آنها در همسایگی ما و رفتار بدخواهانه و مداخلات مداومش، که منطقه مان را به ویرانی کشیده، نبودند.
وی افزود: ایالات متحده موارد متعددی از خشونت نظامی علیه ایران و همسایگانش مرتکب شده، طی سه دهه گذشته سه مرتبه به همسایگان ما هجوم برده و منابع منطقه را از طریق فروش تسلیحات بی ثبات کننده دوشیده است. حامی سیتماتیک تروریست‌ها و پشتیبان اصلی جنایات علیه بشریت در یمن بوده است. مردم منطقه ما به اندازه کافی حضور بدخواهانه ایالات متحده را تجربه کرده اند و خواستار خاتمه آن هستند. طنز تلخ ماجرا این است که اکثر مردم آمریکا نیز خواهان بازگشت سربازان خود به خانه، همان جایی که به آن تعلق دارند، هستند.
وزیر خارجه کشورمان یادآور شد: این رژیم به طور احمقانه ایران را به مداخله در منطقه خود محکوم می کند؛ بله، البته ما خواستار تعامل با تمام همسایگان خود هستیم تا منطقه ای قدرتمند که مانع ظهور بلند پروازی های هژمونیک، توسط هر قدرت منطقه ای یا جهانی باشد، ایجاد شود. یک منطقه قوی مستلزم ثبات سیاسی و سرزمینی برآمده از درون منطقه می‌باشد. منطقه‌ای قوی که نیازمند اعمال خویشتن داری راهبردی از طرف همه همسایگان است. به همین منظور، رئیس جمهوری اسلامی ایران ابتکار صلح هرمز، موسوم به امید، را معرفی کرده است و ما بدون مداخله ایالات متحده از ۶۰۰۰ مایل دورتر می‌توانیم این را محقق کنیم.
وی گفت: آقای رئیس دیوان بین المللی دادگستری به وضوح در نظر مشورتی خود در سال ۱۹۷۱ در قضیه نامیبیا اشاره کرد و من نقل قول می کنم: «یکی از اصول اساسی حاکم بر روابط بین الملل که ایجاد شده، این است که طرفی که بدعهدی می کند یا به تعهدات خود عمل نمی کند، نمی تواند به عنوان مستحق به برخورداری از حقوق ناشی از آن روابط شناخته شود». ” پس از اعلام توقف رسمی و صریح مشارکت در برجام توسط ایالات متحده در بالاترین سطح و نقض هر یک از تعهدات خود ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱، آن دولت نمی تواند به هیچ وجه حقی برای خود ذیل آن قطعنامه قائل شود. همچنین عمالش نیز نمی‌توانند سعی کنند وجهه اش را از طریق به اصطلاح راه حل‌های میانه حفظ نمایند.
ظریف اظهار داشت: چارچوب زمانی رفع محدودیت های تسلیحاتی که در قطعنامه ۲۲۳۱ پیش بینی شده، بخش لاینفک از تفاهم سخت به دست آمده است، که طرف‌های برجام را قادر ساخت تا در نهایت در مورد بسته کلی برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ توافق کنند. قطعنامه آشکارا و مصرانه خواستار اجرای کامل چارچوب زمانبندی اش است». هرتلاشی برای تغییر یا تعدیل زمانبندی پذیرفته شده به معنای لطمه تمامیت قطعنامه ۲۲۳۱ است. شورا نباید اجازه دهد که تنها یک دولت این فرایند را مورد سوء استفاده قرار دهد .
وی عنوان کرد: همانطور که در نامه رئیس جمهوری اسلامی ایران به رهبران دولتهای باقیمانده در برجام در ۸ مه ۲۰۱۹ مشخص شده است، هرگونه محدودیت جدید توسط شورای امنیت، بر خلاف تعهدات اساسی است که به ملت ایران داده شده است. در چنین سناریویی، گزینه های ایران، همانطور که قبلا به بقیه طرف‌های برجام اطلاع داده شده، قاطع خواهد بود و ایالات متحده و هر موجودیتی که ممکن است به آن کمک کند – یا به رفتار غیرقانونی امریکا تن دهد، مسئولیت کامل را بر عهده خواهد داشت.
ظریف با بیان اینکه آقای رئیس خروج غیرقانونی و یکجانبه ایالات متحده از برجام و اعمال مجدد تحریم هایش، مسئولیت آن دولت را ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ملل متحد، منشور ملل متحد و حقوق بین الملل قابل اعمال در بردارد، گفت: ایالات متحده همچنین تصمیم دیوان بین المللی دادگستری را نادیده گرفته است. جامعه بین المللی و به ویژه این شورا، می‌بایست مدتها پیش دولت آمریکا را در قبال عواقب اقدامات نادرستش – از جمله تلاش‌های بدخواهانه اش برای به راه انداختن تروریسم اقتصادی بر کل ملت ایران، محروم کردن عامدانه آنها از غذا و دارو و وارد آوردن آسیب جبران ناپذیر به اقتصاد و استانداردهای زندگی آنها پاسخگو می نمود. ایالات متحده باید تمام خسارات وارده بر مردم ایران را که هیچ دلیلی جز برآورده کردن وعده‌های انتخاباتی داخلی اش و تبختر شخصی نداشته، به طور کامل جبران نماید.
وی تاکید کرد: در عین حال که جمهوری اسلامی ایران – با کلام و کردار – تمایل و ترجیح خود به تعامل سازنده با جهان را نشان داده است، ولی برای تأمین امنیت، ثبات با سعادت خود به دیگران وابسته نیست. ما آموخته ایم که فقط خوداتکاء باشیم. به همین دلیل است که بیش از ۴۰ سال از فشارهای آمریکا – چه از طریق طرح اتهامات با جنگ و چه تحریم با ترور- از جمله ترور بزدلانه قهرمان ضد تروریسم منطقه ما، سردار قاسم سلیمانی – نتوانسته است ایرانیان را به زانو در آورده یا بر دستگاه محاسباتی ملت ما تأثیر بگذارد.
وزیر خارجه کشورمان در پایان خاطرنشان کرد: در پایان، بگذارید دوباره از سخنان نخست وزیر مصدق در شورای امنیت در سال ۱۹۵۱ استفاده کنم که گفت این شورا نخواهد توانسته در توجه به استدلالهای مستحکم ما به قانون، قصور ورزد. با این حال، این شورا یک نهاد حقوقی نیست، بلکه در درجه اول یک نهاد سیاسی است که بالاترین مسئولیتهای سیاسی را بر عهده دارد. بنابراین بی تردید درک خواهد کرد که ما به فشار چه از جانب دولتهای خارجی و چه از جانب نهادهای بین المللی تن در نمی دهیم.» متشکرم ، آقای رئیس