۱۵ تیر ۱۳۹۸ / ۱۲:۰۳
معماری در جهان اسلام یکی از بزرگترین جلوه‌های ظهور یک حقیقت هنری در کالبد مادی به‌شمار می‌رود. از لحاظ تاریخی معماری اولین هنری به‌شمار می‌آید که توانست خود را با مفاهیم اسلامی سازگار نموده و از طرف مسلمانان مورد استقبال قرار گیرد. در یک نگاه جامع نگر می‌توان پیوستاری ارزشمند و پویا را در بناهای اسلامی بازشناسی کرد که موجب شده تمامی آن‌ها در قالبی واحد با عنوان معماری اسلامی در کنار یکدیگر قرار گیرند که حرم امام رضا (ع) نیز از جلوه‌های بصری زیبای معماری اسلامی بهره برده است. اهمیت و ارزش مکانی و موقعیت کنونی شهر مشهد مرهون وجود حرم مطهر رضوی در این شهر است. با توجه به ارزش معنوی و والای این بنا، بهترین و با شکوه‌ترین هنرهای اسلامی را در این مجموعه زیارتی می‌توان مشاهده نمود. این حرم با شکوه و مجموعه تاریخی و هنرمندانه شامل صحن‌ها، ایوان‌ها، رواق‌ها، موزه‌های غنی و کتابخانه مرکزی است. هم اکنون حرم مطهر رضوی دارای چهار ایوان مرتفع به نام‌های عباسی، طلا، شرقی (نقاره خانه)، ایوان غربی و پنج صحن انقلاب، آزادی، امام خمینی، جمهوری اسلامی و قدس است. کاشی‌کاری‌های زیبای زرین فام، معرق مزین به آیات کریمه و احادیث جلوه خاصی به حریم مقدس امام رضا (ع) بخشیده است. از دیگر آثار باشکوه داخل حرم، سه محراب زیبای زرین‌فام مربوط به قرن هفتم هجری و ضریح طلا پوش روی مضجع امام رضا (ع) است که با خطوط ثلث نستعلیق، آیات قرآن مجید و اشعار فارسی مزین شده است. همچنین این مجموعه ۲۴ رواق را در برمی‌گیرد که از میان آن‌ها می‌توان به دارالحفاظ، دارالسیاده، دارالذکر، دارالسرور، دارالعزة و غیره اشاره کرد. به طور کلی حرم امام رضا (ع) در حال حاضر یکی از جامع‌ترین و زیباترین ابنیه معماری جهان اسلام به شمار می‌رود و دایرةالمعارف کاملی از هنر معماری، کاشی کاری، آینه کاری، مقرنس و گچ بری دوره‌های مختلف اسلامی است.