به گزارش اعتماد نو، ذبیح‌الله خدائیان طی سخنانی در همایش بین‌المللی «ابعاد حقوقی – جرم شناختی تروریسم» که با حضور اساتید حقوق داخلی و خارجی در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، ضمن تشکر از دست‌اندرکاران برگزاری این همایش اظهار کرد: برگزاری چنین همایشی در این برهه از زمان که نه تنها کشور ایران بلکه جامعه بین‌المللی با پدیده زشت و خطرناک تروریسم درگیر است، کار بجایی است.
وی افزود: با توجه به تجربیاتی که در دستگاه قضایی و همکاری‌هایی که با مراجع علمی و دانشگاهی در این مدت داشتیم نیازمند ضرورت دادرسی افتراقی در جرایم تروریستی هستیم و آن هم به این دلیل می‌باشد که این موضوع یک استثناء است.
معاون حقوقی قوه قضائیه گفت: قانون مجازات اسلامی قانونی است که در جهت حمایت از ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی وضع می‌شود و قانونی خشن، خشک و بی‌روح بوده اما قانون آیین دادرسی کیفری قانون مردم و مشتمل بر اصول و قواعدی است که حقوق و آزادی‌های مردم را تعیین می‌کند، چه آنهایی که جرمی را انجام داده‌اند و چه آنهایی که هنوز مرتکب جرمی نشده‌اند؛ بنابراین اگر ما می‌خواهیم ببینیم در یک کشور حقوق بشر رعایت می‌شود باید به قانون آیین دادرسی کیفری آن کشور توجه کنیم.
خدائیان خاطرنشان کرد: امروزه قانونی را داریم تحت عنوان قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال ۱۳۹۲ که همه اساتید دانشگاه، همکاران قضایی و صاحب‌نظران آن را یک قانون جامع در زمینه دفاع از حقوق و آزادی‌های فردی می‌دانند. بر این اساس زمانی که می‌خواهیم دادرسی جداگانه‌ای در رابطه با برخی موضوعات انتخاب کنیم چه در رابطه با اطفال، چه در مورد تروریسم و چه در مورد مسائل دیگر نیاز به دلیل توجیهی داریم.
وی افزود: تروریسم پدیده امروز نیست و سابقه دیرینه‌ای دارد. با نگاه به تاریخ روم و ایران شاهد هستیم که سرشار از فجایع تروریستی است. منتها تروریسم سابق با تروریسم جدید متفاوت است. تروریسم سنتی تروریسمی بود که معمولاً در دایره قدرت سیاسی فعالیت داشت و بیشتر متوجه قدرتمندان سیاسی بود و شاید جنگ قدرت بود، اما امروزه پای مردم بی‌گناه به میان کشیده شده است.
معاون حقوقی قوه قضائیه ادامه داد: پیشرفت در ارتباطات و حمل و نقل و ایجاد تروریسم مدرن و بعضاً پسامدرن، موجب شده که تروریسم مدرن ویژگی متفاوتی از تروریسم سنتی داشته و در سراسر جهان فعالیت داشته باشد.
خدائیان خاطرنشان کرد: هنوز تعریف واحدی از تروریسم صورت نگرفته و بین اندیشمندان سیاسی، صاحب‌نظران و حتی در اسناد بین‌المللی نیز تعریف واحدی در این رابطه وجود ندارد و هر فردی به شکلی آن را تعریف کرده است.
وی با اشاره به دلایل توجیهی نیاز به دادرسی افتراقی در جرایم تروریستی اظهار کرد: در این رابطه باید در ابتدا گفت آیا جمهوری اسلامی ایران هدف عملیات تروریستی هست یا خیر؟ که باید گفت از زمانی که انقلاب اسلامی به پیروزی رسید ما با پدیده زشت و خطرناک تروریسم مواجه بودیم. در سال‌های اولیه انقلاب با اقدامات تروریستی تعداد زیادی از مردم عادی و مسئولان به شهادت رسیدند.
معاون حقوقی قوه قضائیه با اشاره به ۱۷ هزار قربانی تروریسم در کشور گفت: در سال‌های اخیر نیز شاهد حملات تروریستی نسبت به دانشمندان هسته‌ای‌مان بودیم. در حال حاضر هم با حملات افراطی‌گری در این رابطه مواجه هستیم و نوک حمله سران این گروه‌ها ایران و مقاومت است.
خدائیان اظهار کرد: امروزه جرایم تروریستی تغییر ماهیت داده‌اند و با جرایم تروریستی در گذشته متفاوت هستند. امروزه از تروریسم به عنوان یک جنایت بین‌المللی علیه بشریت نام برده می‌شود، از قطعنامه‌های شورای امنیت هم این موضوع برمی‌آید.
وی خاطرنشان کرد: دبیر کل سازمان ملل بعد از حملات ۱۱ سپتامبر این حادثه را خیانت علیه کل بشریت اعلام کرد و قطعنامه ۱۳۷۳ که بعد از آن مصوب شد به همین موضوع اشاره دارد و دولت‌ها را مکلف به تعقیب مرتکبین، حامیان مالی و تسهیل کنندگان جرایم تروریستی کرده است.
معاون حقوقی قوه قضائیه تصریح کرد: در حال حاضر جرایم تروریستی فراملی بوده و بدون حضور فیزیکی فعالیت دارند. شهروندان بی‌گناه، زیرساخت‌های جامعه، مراکز آموزشی، بهداشتی و… مورد حمله تروریسم قرار می‌گیرند. ساختار عملی تروریسم تغییر کرده و اعضای این نوع عملیات سازمان یافته و مشخص است، اما ابزار و چگونگی انجام آن مشخص نیست.
وی افزود: ما اسناد زیادی در مورد تروریسم داریم، اما در هیچ کدام از این اسناد به طور صریح آیین افتراقی را توضیح نداده‌اند. در حال حاضر تعریف خاصی برای تروریسم نداریم اما می‌توانیم یک آیین دادرسی افتراقی جرایم تروریستی در این رابطه بنویسیم.
خدائیان در پایان گفت: باید جرم انگاری جرایم تروریستی صورت گیرد و نیاز داریم که صلاحیت خود را به خارج از مرزهای در این رابطه ارائه دهیم.
منبع: ایسنا
