به گزارش خبرنگار گروه علمی و فناوری خبرگزاری برنا؛ جهان امروز در عرصه‌های مختلف با چالش‌های جدی مواجه است، روش‌های سنتی حل مسئله دیگر پاسخگوی نیازهای جمعی و فردی انسان‌ها نیست، بار حل بسیاری از مسائل پیچیدۀ زندگی بشر بر عهدۀ دانش بنیان‌ها است، شرکت‌هایی که علم و فناوری را تلفیق می‌کنند و راهی برای حل بحران پیش روی انسان قرار می‌دهند.
بحران انرژی یکی از همان مسائل پیچیدۀ زندگی بشری است که تغییرات اقلیمی و انسانی آن را تشدید کرده، کم‌آبی توآمان با کاهش میزان بارش سالانه و خشکسالی‌های گسترده، دشواری در تأمین انرژی الکتریکی یا بحران گاز در اروپا همگی را باید در همین دایره خوانش کنیم، مسائلی که ایران نیز کم و بیش با آن درگیر است، کم‌آبی و بحران‌های حاصل از آن را باید یکی از مصادیق بحران انرژی در کشور برشمرد، در کنار این مسئله، قطعی برق دیگر چالش انرژی کشور ما است، علیرغم اینکه با تدبیر دولت به طور تقریبی مسئله قطعی برق کنتورهای خانگی کاملاً حل شد اما بخش صنعتی همچنان درگیر این چالش است به همین جهت برای آن باید چاره اندیشی کرد، در بخش‌های دیگر ایران نیز دچار مشکلاتی هستیم که کلید حل آن‌ها در اختیار جوانان نخبۀ ایرانی و شرکت‌های دانش‌بنیانی است که توسط آن‌ها اداره می‌شود.
اهمیت توجه به نقش دانش‌بنیان‌ها در حوزۀ حل چالش‌های مسئله انرژی سبب شد تا عصر روز گذشته خانۀ خلاق و نوآوری مجلس شورای اسلامی تعدادی از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال و توانمند حوزۀ انرژی را گردهم آورد تا بتوانند ضمن آشنایی با توانمندی‌های یکدیگر، نقطه‌نظرات خود، مشکلات صنعت و راه‌حل‌هایی موجود را برای مدیران اجرایی حاضر در مراسم و سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی تشریح کنند.
مهدی شریف‌زاده، دبیر ستاد توسعه فناوری‌های حوزه آب و انرژی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در ابتدای این نشست عنوان کرد: هدف از برگزاری این رویداد، بررسیی چالش‌ها و راه‌حل‌های حوزۀ انرژی و کمک به بهینه‌سازی انرژی در کشور است، چنین گردهمایی‌هایی به سیاست‌گذاری آگاهانه در کشور کمک می‌کند. حبیب الله ظفریان طی سخنانی اضافه کرد: ضرورت و اهمیت نحوۀ مصرف و بهینه‌سازی انرژی هیچگاه در کشور ما مسئلۀ اصلی نبوده است؛ چرا که انرژی برای ما همواره در دسترس بوده بنابراین نسبت به بسیاری از مسائل نگرانی نداشتیم. سرانۀ مصرف انرژی در ایران به هیچ عنوان مناسب نیست تا حدی که در حال حاضر برای خلق یک واحد GDP (تولید ناخالص ملی)، ما ۲ تا ۳ برابر متوسط جهانی انرژی مصرف می‌کنیم. جای تأسف دارد که ما در کشور برای بهینه‌سازی مصرف انرژی نسبت به ۲بخش خانگی و حمل و نقل توجه جدی نداریم، این در حالی است که اگر شرایط به همین شکل پیش برود به طور قطع در آیندۀ نه چندان دور مجبور به واردات انرژی خواهیم شد.
وی افزود: شرایط خاص ایران به خصوص تحریم‌هایی که اقتصاد ما را هدف قرار داده است، صرفه‌جویی را برای کشور با اهمیت‌تر می‌کند، باید اذعان کرد که بهینه‌سازی مصرف انرژی امروز برای کشور ما از هر دو بعد فرصت و تهدید محور یک ضرورت جدی است.
شریف‌زاده در ادامۀ این مباحث تصریح کرد: متاسفانۀ طی سال‌های گذشته ما در بحث بهینه‌سازی مصرف انرژی عملکرد قابل قبولی نداشتیم به علاوه این که تبلیغ و اطلاع‌رسانی درستی نیز برای ترغیب مردم به بهینه‌سازی مصرف انرژی نداشتیم. بهای پایین انرژی در ایران سبب شده که سرمایه‌گذاران در پاره‌ای از مواقع حتی برای بازگشت سرمایۀ اولیه خود نیز دچار مشکل باشند.
وی همچنین تأکید کرد: یکی از راه‌های مواجهه با این چالش طراحی و ارائۀ بسته‌های تشویقی به ازای بهینه‌سازی مصرف انرژی است به این معنا که جداولی طراحی شود که براساس میزان صرفه‌جویی در انرژی، فرد یا نهاد مربوطه به میزان معینی تشویق گردد. اکوسیستم نوآوری و فناوری کشور با توجه به ظرفیت‌های خود امکان کمک به این مسئله را دارد.
مصطفی مافی، مشاور ارشد پژوهشگاه نیرو در ادامۀ این رویداد طی سخنانی، عنوان کرد: ایران سرشار منابع بسیار زیادی از انواع انرژی را دارد اما نکتۀ مغفول در مبحث ارزش‌آفرینی صنعت انرژی کشور ما، نوآوری و خلاقیت است که معتقدم دانش‌بنیان‌ها امکان رفع آن را دارند.
وی افزود: باید بپذیریم که بخش بزرگی از اقتصاد ایران به طور مستقیم یا غیرمستقیم به صورت دولتی یا نیمه‌دولتی اداره می‌شود و بخش بزرگی از بازار کشور را دولت در اختیار دارد به همین جهت دستگاه اجرایی در تغییر شرایط نقش بسیاری پررنگی دارد. حدود ۱۰سال از شکل‌گیری تدریجی پارک‌های علمی و فناوری در ایران می‌گذرد، درکنار پارک‌ها مراکز رشد نیز فعالیت می‌کنند و موفق شده‌اند تا تعدادی زیادی شرکت دانش‌بنیان را سازماندهی کنند اما متاسفانه شرایط ادارۀ بازار سبب شده تا فناوران ما حتی با اینکه محصول هم تولید کرده‌اند، موفق به عرضۀ آن به بازار نشوند.
این کارشناس حوزۀ انرژی تصریح کرد: یکی از مسائلی که دانش‌بنیان‌ها را نسبت به آینده امیدوار می‌کند، تصویب قانون جهش تولید دانش‌بنیان است که روزنه‌ای برای باز شدن درب دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های اقتصادی کشور به روی آن‌ها است، خوشبختانه آیین‌نامه‌های آن نیز به سرعت در حال تصویب است همانطور که قانون تجاری سازی تحول ملموسی در عرصۀ توجه به دانش‌بنیان‌ها ایجاد کرد به اعتقاد بنده قانون جهش تولید دانش‌بنیان هم منجر به رشد جایگاه این شرکت‌ها در اقتصاد ایران خواهد شد.
به زعم وی با توجه به اینکه کشور ما حدود ۱۰۰میلیارد دلار یارانۀ مخفی در بخش انرژی توزیع می‌کند با اصلاح این روند خواهد توانست تا تغییرات ملموسی در زندگی مردم و مبحث بهینه‌سازی انرژی در کشور ایجاد کند. پتانسیل صنعت انرژی در ایران به حدی است که علاوه بر تأمین نیاز کشور، امکان درآمد ارزی نیز برای ما فراهم است.
مافی تصریح کرد: پارک فناوری نیرو به زودی برنامه‌های خود را اعلام خواهد کرد تا نقش خود در بهینه‌سازی مصرف انرژی را تبیین کند.
سعید پاک‌سرشت، مشاور مدیرعامل شرکت ملی گاز، سخنران بعدی پنل ابتدایی رویداد بود که طی سخنانی عنوان کرد: یکی از راهکارهای اساسی بهینه‌سازی مصرف انرژی، ایجاد ارتباط بین دو بخش دولتی و خصوصی است به همین جهت بنده از فعالان حاضر در این جلسه خواهش می‌کنم که روحیۀ مطالبه‌گری خود را برای تحقق این مهم حفظ نمایند.
وی افزود: پیش از برگزاری این رویداد قوانین مختلف کشور در حوزۀ انرژی و بهینه‌سازی مصرف آن را بررسی کردیم، واقعیت این است که قوانین مختلفی به این مسئله تأکید کرده است اما متاسفانه هیچکدام از آن‌ها به طور کامل اجرا نشده‌اند! ارزیابی ما نسبت به قوانین بر اساس ۳شاخصۀ ذیل صورت گرفته است؛
۱ ـ شدت مصرف انرژی
۲ ـ میزان یارانه‌های پرداختی دولت در بخش انرژی که نقشش در هدایت آن را مشخص می‌کند
۳ ـ قوانین مرتبط با اصل ۴۴قانون اساسی (خصوصی‌سازی) و مواردی که مرتبط با اقتصاد مردمی و مقاومتی است
این پژوهشگر حوزۀ انرژی تصریح کرد: متاسفانۀ در هرسه شاخص، اقدامات ما خلاف جهت پیش‌بینی شدۀ قانون بوده است به همین جهت برخلاف قصد کشور برای کاهش شدت مصرف انرژی طی ۲۰سال گذشته، شاهد رشد حدود ۲۳درصدی شدت مصرف در ایران بوده‌ایم! که همین رشد سبب شده تا امروز کشور ما رتبۀ سوم جهان در شاخص شدت مصرف انرژی را داشته باشد.
وی تأکید کرد: بهبود این شاخص‌ها نیاز به تغییر ریل گذاری دارد، حرکت‌هایی انجام شده است اما کافی نیست و نیاز به تلاش بیشتری حس می‌شود. یکی از مسائل اصلی کشور ما در حوزۀ انرژی فقدان یک ناظر قدرتمند برای نظارت بر حسن اجرای قوانین است، ما برای بهبود شرایط نیاز به اصلاح قواعد حکمرانی در بخش انرژی هستیم، معتقدم شما به عنوان فعالان بخش خصوصی باید نقش مطالبه‌گر در این حوزه را ایفا کنید، ایجاد یک نهاد رگلاتور قدرتمند و مستقل با کمک فعالان صنعت یکی از مسائلی است که می‌تواند به تحقق این امر کمک کند.
پاک‌سرشت در خاتمه پنل اول گفت: ما در حال حاضر قانونی تحت عنوان «ایجاد بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست» در کشور داریم که سال ۹۶تصویب شده است به زعم بنده فعالان صنعت باید تلاش کنند تا این قانون به وهلۀ اجرای کامل در بیاید تا کمکی عملیاتی به مبحث بهینه‌سازی انرژی انجام شود، ما وظیفه داریم که موانع بازار را شناسایی کنیم و برای حل آن‌ها اقدامات عملی انجام دهیم؛ چرا که ایجاد و توسعۀ بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست نفع زیادی به اقتصاد کشور خواهد رساند.
بعد از پایان پنل ابتدایی رویداد، دقایقی به گفتگوی تعاملی فعالین صنعت و ارائه‌کنندگان آن گذشت و در ادامۀ برنامه شرکت‌ها و فعالین حاضر در رویداد برای شبکه‌سازی فعالیت‌های خود به بحث و تبادل نظر پرداختند.
بخش دوم رویداد به معرفی شرکت‌ها، فعالیت‌هایشان و ارائه راه‌حل‌هایی که برای صنعت داشتند، اختصاص پیدا کرد که ۱۳ شرکت از مجموع حاضرین در جلسه به صورت کوتاه نکات خود را ارائه دادند. پوشش حداقلی ریسک خرید محصولات دانش‌بنیان توسط دولت مانند فرآورده‌های کشاورزی، تصویب قانون حمایت از مدیران ریسک‌پذیر دولتی برای ترغیب آن‌ها جهت اعتماد به نخبگان جوان، کمک به توسعۀ محصول توسط حاکمیت، تقویت نظارت بر حسن اجرای قانون توسط دستگاه‌های اجرایی از سوی مجلس و مواردی از این دست، مهم‌ترین مطالباتی بود که فعالین صنعت برای توسعۀ کسب و کار خود داشتند.
پیش از خاتمۀ رویداد، مالک شریعتی نماینده مردم شریف تهران، ری، شمیرانات و پردیس در مجلس شورای اسلامی طی سخنانی عنوان کرد: اصل ضرورت حمایت از فعالان دانش‌بنیان این حوزه برای ما پذیرفته شده است اما این همراهی باید براساس بهره‌وری شرکت‌ها انجام شود. یکی از مسائل مهم در جهت حمایت از دانش‌بنیان‌های حوزۀ انرژی، اصلاح ساز و کار اجرای مادۀ ۱۲ قانون است، باید بپذیریم که شیوۀ اجرای فعالی قانون پاسخگوی نیازهای صنعت نیست و نیاز به تغییر آن کاملاً محسوس است.
وی افزود: دولت خریدار عمدۀ انرژی است بنابراین نباید مانند یک مصرف کنندۀ جزء عمل کند، ضرورت دارد که دولت نسبت به پیش‌خرید بهینه‌سازی مصرف انرژی اقدام کند، اینکه به شرکت‌ها اعلام کنیم، شما هروقت موفق شدید که انرژی را بهینه‌سازی کنید، ما خریدار آن هستیم، کار درستی نیست، دولت به طور حتم باید در پروژ‌ه‌های کلان از محل درآمدهای خود سرمایه‌گذاری کند.
این نماینده مجلس تصریح کرد: انتقال یارانۀ پرداختی دولت در صنعت انرژی از داخل زنجیره به انتهای آن (پرداخت مستقیم) یکی از مباحث مهمی است که باید به آن توجه کرد و عملیاتی کردن آن برای ما ضرورت دارد.
شریعتی دربارۀ نیاز استفادۀ شرکت‌ها به داده‌های موجود در کشور نیز تأکید کرد که مجلس قانون یکپارچه‌سازی داده‌ها را تصویب کرده است و مراحل اجرایی آن به زودی آغاز خواهد شد، واقعیت این است که دربارۀ داده‌ها باید هر اطلاعاتی را غیرمحرمانه تلقی کنیم، مگر خلاف آن اثبات شود تا نیاز صنعت به استفاده از آن‌ها برطرف گردد اما متاسفانه در حال حاضر رویۀ معکوسی در کشور ما اجرا می‌شود که امیدواریم به زودی برطرف گردد.
انتهای پیام/
خبرنگار: زهرا وجدانی