به گزارش خبرنگار گروه علمی و فناوری خبرگزاری برنا، کشف کالای قاچاق همیشه یکی از دغدغه‌های اساسی دستگاه‌های نظارتی و اقتصادی کشور بوده است، قاچاقچیان بزرگ کالا همواره در حال به روزرسانی روش‌های خود برای عبور غیر مجاز اجناسشان از مبادی مرزی هستند اما دستگاه‌های نظارتی هم سعی می‌کنند تا حد امکان مانع از تحقق اهداف آن‌ها شوند.
پیش از توسعۀ فناوری‌های شبکه محور و گسترش تجاری هوش مصنوعی، مبادی گمرکی به طور معمول توسط نیروی انسانی کنترل می‌شد که چالش‌های خاص خود را داشت اما چند سالی است که اغلب کشورها سعی می‌کنند مبادی ورودی خود را توسط دستگاه‌های دیجیتال مانند اسکنرهای صنعتی و بزرگ کنترل کنند.
ایران نیز از این امر مستثنی نیست و تلاش شده تا مبادی ورودی کشور توسط اسکنرهای صنعتی بزرگ کنترل شود، البته کشور ما برای هوشمندسازی کنترل‌های مرزی خود یک چالش مهم را پیش روی خود می‌دید، تحریم‌های ظالمانه و هزینۀ تمام شدۀ هنگفت مربوط به خرید و نگهداری اسکنرهای بزرگ گمرکی، همواره مشکلی اساسی برای مسئولان ایران جهت استقرار سراسری این دستگاه بوده است که حالا یک تیم جوان در شرکتی دانش‌بنیان به فکر حل این مشکل افتاده‌اند، گروهی خوش ذوق و خلاق که طرح صنعتی آن‌ها به صورت آزمایشی در پایانه‌های گمرکی به کار گرفته شده است و امید دارند تا بتوانند در اولین فرصت این فناوری را به صورت سراسری در کشور به کارگیری کنند. فعالیت‌های مثمر ثمر این شرکت سبب شد تا خبرنگار خبرگزاری برنا با وحید فتحیان (یکی از اعضای این شرکت دانش‌بنیان) به گفتگو بنشیند که شرح آن را در ذیل می‌خوانید؛
به نام خدا، بنده وحید فتحیان از اعضای شرکت دانش بنیان پرتوسازان سلامت سپاهان هستم. این شرکت از نوع زایشی است و در استان اصفهان فعالیت می‌کند. شروع فعالیت‌های ما حدود بیست سال قبل برای تولید تجهیزات پزشکی بود، طی این مدت محصولات مختلف پزشکی مانند تخت‌های بیمارستانی را تولید و پخش کردیم اما به تدریج گام‌هایی جدی برای ورود به عرصۀ تولید محصولات مرتبط به xry، رادیولوژی، سی‌تی اسکن، شتابدهنده و … برداشتیم که خوشبختانه نتایج خوبی نیز از آن حاصل شد.
شرکت دانش بنیان پرتوسازان سلامت سپاهانهرگاه لازم بوده در بحران‌های کشور نقش آفرینی مثبت کرده است، برای مثال همزمان با شیوع پاندمی کرونا، تیم ما به طور جدی در عرصۀ تولید و عرضۀ ماسک مورد نیاز مردم فعالیت کرد به عبارت ساده‌تر هرگاه احساس کردیم کاری از ما برای رفع مشکلی از ایران اسلامی بر آمده درنگ نکردیم و برای رفع آن وارد صحنه شدیم.
ایدۀ اولیۀ ساخت این دستگاه اسکنر صنعتی، سال ۱۳۹۶ و مقارن با سفر رهبر انقلاب به مشهد مقدس در ذهن ما شکل گرفت.ایشان در آن مقطع فرمودند کشور برای مبارزه با قاچاق کالا به یکسری امکانات زیربنایی مانند همین دستگاه‌ها XRAY صنعتی نیاز دارد اگر متخصصان داخلی توانایی تأمین نیاز ایران اسلامی را دارند، بهتر است که برنامۀ ساختش مجدانه پیگیری شود. بعد از شنیدن مطالبۀ ایشان سعی کردیم به رفع دغدغۀ موجود بپردازیم و در نهایت موفق شدیم تا ظرف مدت شش‌ماه طول کشید دستگاه اسکنر صنعتی خود را وارد خط تولید کنیم، بعد از طی مراحل تولید نیز حدود شش ماه زمان احتیاج بود تا مجوزهای لازم برای به کارگیری اجرایی دستگاه را اخذ کنیم تا نهایتاً امروز شاهد فعالیت این محصول دانش‌بنیان ایران در برخی نقاط مرزی کشور باشیم.
دستگاه XRAY شرکت ما در تیپ‌های مختلف کانتینری، ریلی و ثابت ساخته می‌شود، نحوۀ کارکرد نمونۀ ثابت دستگاه به این شکل است که اسکنر در محل مستقر می‌شود و ماشین‌های حامل بار از میان آن عبور می‌کنند، در همین حین دستگاه با تاباندن مورب اشعه محمولۀ خودرو را اسکن می‌کند تا بار غیر مجازی در خودرو وجود نداشته باشد.
دستگاه‌های مانند اسکنر ما به طور معمول بیشتر در پایانه‌های گمرکی به کار گرفته می‌شوند، محصول شرکت پرتوسازان سلامت سپاهان نیز در حال حاضر در برخی پایانه‌های بازرسی ایران مانند بندر شهید رجایی و گمرک دوقار نصب به صورت عملیاتی وجود دارد و بعد از مدت کوتاهی اثرات معناداری بر کاهش میزان قاچاق کالا از پایانه‌های مزبور داشته است.
این دستگاه قابلیت‌های مختلفی دارد از جملۀ آن‌ها می‌توانم به امکان تصویر برداری سیاه و سفید و البته رنگی داخل کانتینرهای حمل بار، تفکیک مواد به سه نوع؛ ارگانیک، نانومکانیک و متال اشاره کنم اما مهم‌تر از امکانات سخت‌افزاری این دستگاه، اپراتوری است که پشت فرمان آن قرار می‌گیرد، نقش وی برای کشف کالای قاچاق بسیار تعیین کننده است و این مسئله بین دستگاه ایرانی و خارجی تفاوتی ندارد همانطور که تصویربرداری پزشکی از بدن انسان نیاز به اپراتور دارد، بررسی محموله‌های عبوری از مرزها نیز نیازمند بهره‌مندی از اپراتورهای کار بلد است.
اپراتورهای این دستگاه پیش از تصدی شغل، توسط خود شرکت آموزش‌های مرتبط با کار را می‌گذرانند و بعد از آن برای پست مورد نظر در مبادی گمرکی به کار گرفته می‌شوند، البته معمولاً نیروهای حراست پایانه‌های گمرکی نیز برای کار با دستگاه توجیه شده و مشکلی با این مسئله ندارند.
برآورد ما نشان می‌دهد که بالغ بر هشتاد درصد تجهیزات این دستگاه به طور کامل بومی سازی شده است و مهمترین قطعه‌‌ای که آن را بومی‌سازی کرده‌ایم، شتاب دهندۀ خطی دستگاه است که آن را نوعاً می‌توان به عنوان قلب تپندۀ دستگاه تلقی کرد، تجربۀ ما در تولید دستگاه xry پزشکی برای درمان سبب شد تا راحت‌تر بتوانیم این قطعه را بومی‌سازی کنیم.
منظور از شتاب دهندۀ خطی شش مگاالکترونی است که داخل دستگاه تعبیه شده است و به کمک آن‌ها تصاویر اسکن شده بر مانیتور اپراتور ظاهر می‌شود، قدرت این مگاالکترون‌ها به حدی است که بسیار راحت از کانتینرهای باری با ضخامت فولاد ۳۲ سانتی‌متر عبور می‌کنند، در حالی که اگر ما چنین توانی را ایجاد نکرده بودیم، توان اسکنر عادی حتی عبور از سه سانتی‌متر هم نبود.
مهمترین مزیت دستگاه ما نسبت به نمونۀ خارجی آن، کارایی برابر با نمونه‌های مشابه خارحی است اما استفاده از این دستگاه برای کشور حدود پنجاه تا هفتاد درصد صرفه جویی ارزی در پی خواهد داشت، در حالی که قیمت نمونۀ مشابه خارجی حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ میلیارد توان است، اسکنر صنعتی ما را می‌توان در بازۀ قیمتی ۴۰ تا ۹۰ میلیارد تومانی (بسته به امکاناتی که بر روی آن قرار می‌گیرد) تجهیز و در گمرکات کشور مستقر کرد از طرفی دیگر صرف این هزینه در داخل کشور منجر به اشتغال جوان ایرانی می‌شود که مسئلۀ مهمی است.
امیدواریم که مسئولان با اعتماد دوچندان به جوانانی که توانایی بومی‌سازی تکنولوژی‌های روز دنیا را دارند، سبب افزایش روحیه خود باوری آن‌ها و رشد علمی کشور را پیش از بیش فراهم آورند.
انتهای پیام/
خبرنگار: علی پژوهش