نشست تخصصی بررسی رؤیت هلال ماه مبارک رمضان شامگاه پنجشنبه به همت موسسه موضوع شناسی فقهی و همکاری ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری در سالن همایش های دبیرخانه انجمن های علمی حوزه علمیه قم برگزار شد.
در این نشست که در آستانه ماه مبارک و رمضان و در راستای تبیین مسایل مرتبط به استهلال و احکام مرتبط به این حوزه برگزار شد و با حضور اساتید حوزه و اعضای دفاتر مراجع عظام تقلید و با رعایت پروتکل های بهداشتی همراه بود، حجت الاسلام فلاح زاده از اساتید فقهی، حجت الاسلام والمسلمین محمد حسین فلاح زاده رئیس ستاد ترویج احکام دین و عضو بخش استفتائات دفتر رهبر معظم انقلاب و حجت الاسلام والمسلمین علیرضا موحد نژاد، عضو ستاد استهلال مقام معظم رهبری، به ارایه بحث پرداختند.
حجت الاسلام فلاح زاده در این نشست عنوان کرد: رؤیت مورد اتفاق همه نیست، یعنی اینکه آیا رویت با چشم مسلح است یا غیر مسلح؟ علاوه بر آن اگر در یک جایی هلال رؤیت شد آیا برای مردم همان منطقه کافی است یا برای مردم دیگر نیز کفایت می کند؟ حال اگر کفایت کرد آیا صرفا برای شهرها و بلاد نزدیک است یا با مکان هایی که اتحاد افق دارند کفایت می کند؟ بعضی هم نظر دارند که اگر در یک جا هلال رؤیت شد می توان بر آن اساس حکم به اول ماه کنند.
ایام خاصی که در ماه های قمری است که یک سری اعمال واجب چون روزه داری و حج یا بسیاری از اعمال مستحب است بر این اساس تنظیم می شود که اول و پایان ماه چه زمانی است؟ مجتهدان بسیاری داریم که همه مورد احترام هستند و فتوای آنها نیز چون بر اساس اصل عدالت و فقاهت صادر می شود محترم است و هر کسی باید به نظر مرجع خودش عمل کند و اینگونه نیست که در اعمال فردی بگوییم مجاز هستیم بر اساس نظر مرجع دیگری عمل کنیم.
در اعمال فردی چنانچه دو نفر به سفر بروند و مقلد دو مرجع متفاوت باشند، باید به نظر مرجع خود در شکسته یا کامل بودن نماز خود عمل کنند. هیچ کس نمی گوید که این دو باید متحد عمل کنند و وقتی یکی از آنها کامل و یکی شکسته می خواند، هیچ کس به دیگری اعتراض نمی کند زیرا برای او یک حجت به شمار می رود. این مسایل از اولیات مسایل فقهی است و بنا نیست که در این زمینه فردی را به دیگری ارجاع دهیم.
از این روی اینکه دنبال آن باشیم که اوایل ماه به خصوص ماه رمضان که دارای توجه بیشتری از سوی مردم است، بگوییم طبق یک نفر عمل کنیم درست نیست. ولی طبق رسالتی که موسسه موضوع شناسی فقهی دارد به دنبال آن هستیم که اگر تفاوت نظر وجود دارد و ملاک فتوای مجتهدان متفاوت باشد، عمل مقلدان هم متفاوت است هر کسی باید بر اساس نظر مرجع خود عمل کند و دشمنان نیز نتوانند از این گونه مسایل سوءاستفاده کنند. باید از تنش ها و بهانه جویی ها نیزکاسته شود.
درست است که نمی توانیم همه به یک نظر عمل کنند. مساله مهم اینجا است که فرهنگ سازی شود و جامعه بداند که مسایل فقهی قابل دست اندازی نیست و قرار هم نیست که دعوایی پیش بیاید و دشمن سوءاستفاده کند. جلسه ای هم برای ائمه جمعه برگزار شد و قرار شد آها به این روند کمک کند.
قرار شد که اگر چند اطلاعیه صادر شد و چنانچه مثل یکی از سالها یکی از بزرگان با یک تفاوت یک روزه نماز عید رسمی برگزار کنند این مسایل پیش نیاید و ضمن احترام به فتاوا و ملاک هایی که دارند در یک سری مسایل برای رعایت مصالح عالی اسلامی به یک روند مشترک برسند.
رهبری معظم هم به دنبال آگاه سازی مردم هستند. ایشان فرمودند: به نظر بنده اینکه بگوییم همه در یک روز عقیده به عید پیدا کنند، نشدنی است. بالاخره ممکن است فقیهی یافت شود که نظرش یک چیز دیگر باشد. ما نباید این اختلافات را خیلی بزرگ کنیم، ولی امسال مشاهده شد که ایشان نیز نظر دارند که کسی به دنبال آن نیست که
مراجع وعلما از مبانی فقهی خود دست بردارند ولی البته امسال مشاهده شد با اینکه برخی از علما نظرشان چیز دیگری بود هیچ کدام از آنها تظاهری به نظرات خود نکردند و این گونه نبود که چند نماز عید در روزهای مختلف اقامه شود. بزرگان ما انصافا مصالح و مبانی نظام را می بینند و به آن ملتزم هستند.
حسن فلاح زاده نیز در این نشست عنوان کرد: احکام اسلام تابع مبانی و اصول است نه تبعات، ولی اگر جایی بود که موجب وهن اسلام و یا مرجعیت و حوزه باشد باید به دنبال راهی بگردیم که این مسایل را به شکلی که با حفظ کلیت احکام در تضاد نباشد بیان کنیم.
مساله بلاتکلیفی در این مسایل مثل استهلال ممکن است، موجب سستی در اعتقاد دینی مردم به خصوص جوانان شود. بعضا ممکن است در یک مسجد شب قدر برپا شده است و در یک مسجد دیگر شب بعدی. این تغیر آسیب زا خواهد بود. همچنین در میان برخی متدینین مطرح است که اگر هر ماه قرار باشد این مشکلات پیش آید پس مجالس معنوی و مذهبی و عزاداری و نذورات در ایام خاصی چون عاشورا وتاسوعا و…چه می شود؟ از دیگر تبعات این مساله می توان به احساس عذاب وجدان نزد مومنین به حسب عدم انجام عمل دینی در وقت خود اشاره کرد.
نسبی انگاری در امر دین باعنایت به عدم آشنایی غالب مردم با تفاوت فقها در مبانی فقهی، القای ضعف مبانی، تغییر احکام و تردید در مستند بودن احکام، تبادر ناکارآمدی روحانیت در اداره امور به دلیل عدم حل مساله ساده ای مثل تعیین اول ماه، تلقی سیاسی بودن هلال در میان قشری از جامعه، ترجیح یابی الگوی کشورهایی مانند عربستان در ذهن عوام مردم و انتشار شایعات گسترده از جمله تبعات چندگانگی استهلال در بین عوام مردم است.
تبعات این مساله در بین طلاب و حوزه نیز شامل رواج خود اجتهادی در میان برخی از روحانیون دراین زمینه، افزایش قابل توجه انتقاد و اعتراض طلاب جوان علیه مراجع در فضای مجازی، اختلاف در برگزاری لیالی قدر و سایر مناسبت ها و سوء استفاده برخی برای ابراز وجود و… است.
آثار منفی این مساله در میان اهل سنت نیز شامل تمایل مناطق سنی نشین در رجوع به کشورهای همسایه به خصوص عربستان سعودی، تعطیلی و نیمه تعطیلی اغلب بازارها و اماکن تجاری مناطق سنی نشین در چند روز، قرینه یابی اهل سنت برای پیشبرد دیگر اعتماد نو به نقل از برنامه های خود بر سیاق تفاوت در رؤیت هلال است.
بهره برداری ضد انقلاب نیز از این مساله شامل مواردی چون حمله به روحانیت و مراجع و دروغگی در این زمینه، مستعد نمودن معاندان برای چالش سازی علیه مراجع و نظام و کشور، بهره برداری سوء جریان های معاند در راستای القای حکومتی شدن امر دین در جمهوری اسلامی و تلاش برای به سکوت کشاندن مراجع عظام و همچنین القای ناکارآمدی دین، برای اداره امور جامعه است. میدان داری جریان های ضد دین و تمسخر احکام و استنباطات دینی، بهره برداری از این موضوع به عنوان دلیل بر ناکارآمدی دین در عصر حاضر، ناکارآمدی دستگاه فقه از جمله تبعات این مساله است.
انتهای پیام