«خواجه ابوالمعالی» بانی مدرسه‌ای در خارج شهر یزد بوده که در سال ۷۸۷ هجری قمری، حمام و مقبره و جماعت خانه را نیز در کنار آن ایجاد کرده است، منقول از کتاب تاریخ یزد، محل مدرسه خواجه ابوالمعالی خارج از یزد و حصار آن بوده که به احتمال قوی محله مذکور به «خواجه حاجی ابوالمعالی» منسوب است.
در این محله دو مسجد کوچک و بزرگ وجود دارد که در کتاب‌های تاریخ یزد در مورد این مساجد نوشته شده است: محله ابوالمعالی که در تداول عامه بولمیری تلفظ می‌شود، از محلات قدیم یزد و ظاهراً منسوب به «خواجه کمال الدین ابوالمعالی بن برهان الدین لطف الله» یا «خواجه حاجی ابوالمعالی» است که اطلاعاتی از هر یک از آن‌ها در تواریخ یزد به یادگار مانده است.
«خواجه کمال الدین ابوالمعالی» از خواجگان محتشم یزد و بانی قنات فراشاه تفت و مدرسه کمالیه در داخل شهر یزد به سال ۷۲۰ هجری قمری بوده و پدرش سمت وزارت محمد مظفر را به عهده داشت.
طبق نوشته محمد مفید مستوفی، «مدرسه ابوالمعالی» منسوب به خواجه ابوالمعالی نامی است که از مردم متمول شهر بوده و در سال ۷۸۷ مدرسه را بنا کرده که تا قرن یازدهم نیز پا بر جا بوده و پس خرابی به دست «حاجی محمد طاهر» مرمت شده است.
«محمدرضا فلاحتی» سرپرست اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان یزد با اشاره به این که مسجد بزرگ ابوالمعالی به عنوان از بناهای به جای مانده از قرن هشتم هـجری قمری است، گفت: مرمت و احیای این مسجد بزرگ با هدف حفاظت و پیشگیری از تخریب این اثر ارزشمند از اواخر اردیبهشت ماه آغاز شده است.
وی با اشاره به این بنای ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران، افزود: مرمت این بنا به صورت جمع‌آوری آجر فرش پشت بام و اجرای مجدد آن، سبک‌سازی و کونو شکنی، خاکریزی و شیب‌بندی پشت بام، اندود کاهگل پشت بام و مرمت بادگیر اجرا خواهد شد.
فلاحتی در مورد ویژگی‌های منحصر به فرد معماری این مسجد، تصریح کرد: مسجد بزرگ ابوالمعالی شامل یک گرمخانه نسبتاً بزرگ، حیاط کوچک، اتاقی (مقبره) در ضلع غربی حیاط و بادگیری رفیع در جبهه جنوبی است.
به گزارش ایسنا و به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی یزد، سرپرست اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان یزد خاطرنشان کرد: دیوار درگاه این مسجد با کاشی‌های مسّدس لاجوردی با حاشیه آبی و سیاه و دو قطعه گل مربع از کاشی معّرق در وسط آن مزین شده است.
انتهای پیام