به گزارش خبرگزاری برنا، امروزه در تولید خودروهای سواری بیش از۳۰هزار قطعه از جنس فولاد، فلزات معدنی، مس، آلومینیوم، پلاستیک، لاستیک، قطعات الکترونیکی، شیشه و سایر آلیاژها مورد استفاده قرار می گیرد تا سرانجام محصول نهایی از درب کارخانه بیرون آید. در شرایط کنونی هفتاد درصد قطعات مورد نیاز خودروها در کشور ساخته می شود.
از آنجایی که ساخت قطعات نیازمند تامین انواع مواد اولیه است، بنابراین بخش مهمی از این مواد از منابع داخلی تهیه می شود. اکنون یکی از چالش های بزرگ قطعه سازان و نیز خودروسازان تامین مواد اولیه با کیفیت و مطابق استانداردهای جهانی است. از یک سو برخی منابع داخلی کیفیت مورد انتظار را ندارند، از دیگر سو قیمت موادی چون فولاد، پتروشیمی، مس، صنایع فلزی و… با افزایش بهای ارزهای رایج، پیوسته رو بالا بوده و این موضوع به افزایش بهای محصول نهایی منجر می شود.
بی شک تولید هر محصولی به ایجاد زیر ساخت های لازم از سوی دولت و دست اندرکاران ذیربط، نیاز دارد.
به طور نمونه تولید و تامین مواد اولیه به عنوان یکی از زیر ساخت های مهم در تولیدات صنعتی بویژه قطعه سازی محسوب می شود.
بدون تامین مواد اولیه، توسعه داخلی‌سازی اجزا و قطعات خودرویی نیز مقدور نخواهد بود. ضرورت افزایش تیراژ تولید و ارتقای کیفیت محصول از سوی خودروسازان نیز، اهمیت تامین مواد اولیه با کیفیت و قیمت مناسب را نمایان می سازد.
بنابراین بدون دقت و توجه به کیفیت مواد اولیه و مطابق با استانداردهای جهانی، نمی توان تولید قطعه و محصول با کیفیتی انتظار داشت.
الزامات تامین مواد اولیه از منابع داخلی
خودروسازان و قطعه سازان از سوی دولت و متولیان امر موظف شده اند مواد اولیه خود را از منابع داخلی، تامین کنند تا بر اساس آن در خروج ارز صرفه جویی شود. فی نفسه اجرای چنین تصمیمی مثبت تلقی شده و بسیار کار شایسته ای است. اما چنانچه مواد اولیه مورد نظر با استانداردهای جهانی فاصله داشته باشد و یا از بازار تضمین شده ای برای تولیدکننده برخوردار نباشد، آیا محصول نهایی می تواند با استانداردهای تعیین شده به دست مشتری برسد؟ پس نباید فراموش کرد که خودروسازان نیز مانند همه صنایع تولیدی، برای ساخت محصول با کیفیت، به مواد اولیه مرغوب نیاز دارند که از سوی شرکت های پتروشیمی، فولادسازی و سایر صنایع بزرگ کشور تولید می شوند.
از دیدگاه خودروسازان، نخستین شرط لازم برای تحقق جهش تولید، تامین مواد اولیه مورد نیاز شرکت های خودروسازی از محل تولیدات داخلی و منابع خارجی است. هر چند بر اساس الزامات صورت گرفته در تهیه مواد اولیه مورد نیاز، باید تامین از منابع داخلی در اولویت قرار گیرد، اما منوط بر اینکه شرکت های تولیدی متقاضی، بتوانند با کمترین دغدغه، مواد اولیه مورد نیاز خود را از منابع یاد شده تهیه کنند.
تقویت داخلی سازی، نیازمند زیر ساخت ها
نهضت داخلی سازی در گروه صنعتی ایران خودرو از اواسط سال گذشته به این سو، با شتاب مطلوبی آغاز شده و رفته رفته ارتقای کیفیت نیز بر این نهضت افزوده شد.
در حال حاضر به طور میانگین هشتاد درصد خودروهای ایرانی، داخلی‌سازی شده و حتی در اوج تحریم و مشکلات اقتصادی، محصولات جدیدی از بزرگ ترین خودروساز خاورمیانه طراحی و معرفی شده است که بزودی با تولید انبوه، محصولات یاد شده وارد خیابان های کشور خواهد شد.
این در حالی است که هنوز سایه قیمت گذاری دستوری، کمبود نقدینگی، زیان انباشته و … بر سر صنعتگران خدوم سنگینی می کند؛ با این حال، صنعت پیشگان همچنان مصمم و استوار در مسیر افزایش تولید، توسعه محصولات و طراحی خودروهای جدید پیش می تازند؛ صد البته که ادامه این روند صعودی، مشروط به تامین مواد اولیه با استانداردهای قابل قبول و مقرون به صرفه خواهد بود تا مانعی در مسیر تولید ایجاد نشود.
تعیین قیمت مواد اولیه داخلی نیازمند نظارت
در شرایط کنونی فناوری ساخت قطعات فولادی در کشور وجود دارد، اما قطعه سازان در تامین فولاد با کمبودهایی مواجه هستند.
ضمن اینکه قیمت مواد اولیه داخلی، همواره با افزایش بهای ارز، صعودی می شود و گاهی قیمت آن از مواد مشابه خارجی نیز پیشی می گیرد. متاسفانه در این گونه موارد، قیمت های دستوری تنها برای خودروسازان صادر می شود، ولی تولید کنندگان مواد اولیه در کشور بهای موادشان را که کاملا منشا داخلی دارد، با قیمت دلار مقایسه می کنند.
در نهایت این خودروساز است که قطعه را با قیمت بالا و ارز آزاد تامین می کند، اما هرگز اجازه ندارد بر بهای محصولش بیفزاید! از این رو نقش دولت در جهت تعیین قیمت عادلانه و ایجاد التزام و ضمانت در تامین مواد مورد نیاز برای قطعه سازان و خودروسازان، می تواند بسیار حایز اهمیت باشد.
در این راستا تولید کنندگان مواد اولیه در کشور ترجیح می دهند محصولات خود را صادر و در ازای آن دلار دریافت کنند؛ به همین دلیل چنانچه درخواست خرید از سوی شرکت های سازنده داخلی داشته باشند، مواد اولیه خود را به قیمت روز دنیا و به نرخ ارز رایج محاسبه و فاکتور صادر می کنند.
ضمن آنکه زمان تحویل مواد درخواستی نیز گاهی طولانی تر از واردات آن از منابع خارجی است. از این رو زمانی که شرکت هایی مانند ایران خودرو و سایپا مکلف به تامین مواد اولیه از منابع داخلی می شوند، پس انتظار می رود ضمانتی از سوی دولت و تامین کنندگان وجود داشته باشد تا چرخ تولید قطعه و به تبع آن تولید خودرو با خطر وقفه و یا افت کیفیت مواجه نشوند.
قیمت خودرو وابسته به بهای مواد اولیه
امروزه بخش مهمی از قیمت یک خودرو، به بهای مواد اولیه بستگی دارد؛ کارشناسان این مقدار را بیش از هشتاد درصد بهای تمام شده یک محصول عنوان می کنند. براین اساس بسیار طبیعی خواهد بود هر گونه افزایش در قیمت مواد اولیه، افزایش بهای قطعات تولیدی و سرانجام محصول نهایی را به دنبال دارد.
شیب افزایشی قیمت مواد اولیه داخلی و خارجی و به تبع آن رشد قیمت قطعات در دوران تحریم همواره خودروسازان را با دغدغه تامین مواجه ساخته است. در حالی که معضلاتی از این دست، در بسیاری مواقع از نگاه تصمیم گیرندگانی چون شورای رقابت، سازمان حمایت و ستاد تنظیم بازار مغفول مانده است.
چند توصیه برای رفع موانع تامین
به منظور رفع موانع تامین مواد اولیه، راهکارهایی به نظر می رسد که شاید توجه به آن ها بتواند در جهت گشایش مشکلات موجود موثر واقع شود: تلاش در جهت افزایش کیفیت مواد در حد استانداردهای جهانی، تعیین و تعدیل قیمت کارشناسی مواد فلزی، معدنی، پتروشیمی و… ، عرضه کافی مواد اولیه به بازار داخل بر اساس نیازهای موجود، تسهیل و تسریع در ثبت سفارش مایحتاج قطعه‌سازان، تخصیص ارز کافی درصورت نیاز به واردات مواد اولیه، ارائه مجوز واردات بدون انتقال ارز و بدون اجبار به اعلام منشا ارزی، حل مشکلات مرتبط با گمرک و ضرورت هوشمندسازی ترخیص کالا، تعمیق داخلی سازی مواد اولیه و قطعات وارداتی با ارائه بسته‌های تشویقی مناسب و … از جمله نکاتی است که برای حل چالش های تامین مواد اولیه پیشنهاد می‌شود
سخن پایانی
با توجه به برنامه توسعه صنعت خودروی کشور تا سال ۱۴۰۴ در خصوص تعریف پروژه های جدید به منظور طراحی و تولید خودروهای پیشرفته با استانداردهای جهانی و همچنین افزایش تیراژ تولید تا سه میلیون دستگاه سواری در سال، بر این اساس بهره گیری از مواد و فناوری های جدید اجتناب ناپذیر خواهد بود. از این رو بازنگری استراتژی های حوزه تولیدکنندگان مواد اولیه داخلی بیش از پیش ضرورت می یابد.
با توجه به سهم بالای مواد اولیه و نقش کلیدی آن در قیمت محصولات نهایی، چگونگی تامین آن در تولید رقابتی و پاسخگویی به اهداف صادرات لازم است در برنامه های توسعه تامین کنندگان مواد اولیه، نیازمندی های صنعت خودروی کشور مد نظر قرار گیرد.
نویسنده: پویا شمس
انتهای پیام/