حجت الاسلام والمسلمین احمد واعظی در جلسه شورای مدیران دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم ضمن تبریک ایام دهه کرامت، مباحثی از تاریخ اندیشه سیاسی تشیع را مورد توجه قرار داد و گفت: اندیشه سیاسی شیعه سه مقطع اصلی دارد که شامل «زمان حضور معصومین(ع)»، «زمان غیبت تا تقریباً دوران مشروطیت» و «زمان مواجهه علما و جامعه ما با مدرنیته و دوران بعد از مشروطیت تا حال حاضر» است.
وی ادامه داد: هر کدام از سه مقطع تاریخی اندیشه سیاسی شیعه، مبانی و رهاوردهای اندیشه ای خاص خود را داشته است، اما در دوران معاصر که از ابتدای مشروطیت شروع شده و تا زمان کنونی تداوم می یابد، فکر سیاسی شیعی و علمای ما، رهاوردها و دستاوردهای خاصی را رقم زده است.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه امروز شاهد ابداعات و نوآوری هایی در فقه سیاسی و اندیشه سیاسی شیعه هستیم، عنوان کرد: این نوآوری ها با مرحوم آخوند خراسانی و میرزای نائینی شروع شده و با حضرت امام خمینی(ره) اوج و بلوغ پیدا می کند ، در واقع ایده جمهوری اسلامی و مردم سالاری دینی، اوج تئوریک و نظری دستاورد معاصر فقه سیاسی شیعه محسوب می شود.
وی اضافه کرد: اگر امروز بخواهیم در دنیای فکر و اندیشه سیاسی یک نظریه متعارف، قابل رقابت و عرضه در بازار اندیشه داشته باشیم همین تز مردم سالاری دینی است که در قانون اساسی متبلور شده و میان «مرجعیت دین» و «به رسمیت شناختن حاکمیت مردم در شئون خود» نوعی تفاهم و همراهی ایجاد کرده است.
مردم سالاری دینی؛ ایده ای بدیع و تجربه ای نو در تاریخ اندیشه ها
حجت الاسلام والمسلمین واعظی «مردم سالاری دینی »را یک ایده‌ای بدیع و تجربه ای نو در تاریخ اندیشه ها دانست و تصریح کرد: این ایده از این جهت بدیع است که بین دو گونه مرجعیت، یعنی «مرجعیت دین در شئون اجتماعی» و «به رسمیت شناختن حاکمیت مردم نسبت به شئون شان» جمع صورت داده است.
وی شکل گیری مردم سالاری دینی را یکی از دستاوردهای بزرگ نظری و عملی امام خمینی(ره) معرفی کرد و گفت: امام راحل در میان فقهای شیعه تنها فقیهی بودند که توانستند یک ایده را در مقام ایده پردازی و در مقام عمل به شایستگی پیاده سازی و اجرا کند و نظامی را بر اساس یک الگوی دینی ریشه دار و قویم پایه ریزی کنند.
تعبیر دقیق «مردم سالاری دینی» اولین بار -اینطور که بنده در ذهن دارم ـ از سوی مقام معظم رهبری در یکی از خطبه‌های نماز جمعه تهران در سال ۶۴ مورد استفاده قرار گرفته است.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی در ادامه سخنان خود، بیانات تاریخی رهبر معظم انقلاب در سالروز ارتحال ملکوتی امام خمینی(ره) ۱۴۰۰ را مورد اشاره قرار داده و عنوان کرد: تأکید اصلی ایشان در این فرمایشات، بحث مردم سالاری دینی بود.
وی با بیان اینکه مردم سالاری دینی دستاورد نظری و عملی جامعه شیعه، فقها و مصلحان اجتماعی ما است، بر لزوم حفظ و صیانت از این دستاورد عظیم تأکید و ابراز کرد: برای صیانت از این دستاورد سه رکن «حاکمیت»، «مردم» و «فعالان سیاسی و احزاب» سهیم و نقش آفرین هستند.
حجت الاسلام المسلمین واعظی به تبیین وظایف حاکمیت در راستای حفظ و صیانت از «مردم سالاری دینی» پرداخت و ضمن اشاره به تأکید امامین انقلاب در راستای ضرورت حفظ این دستاورد بزرگ، بیان کرد.
وی جمهوریت در جمهوری اسلامی را هدیه حضرت امام(ره) به ملت دانست و اضافه کرد: امام خمینی(ره) با آن کاریزما و نفوذ مردمی که داشت هر مدل حکومتی را که پیشنهاد می کردند، مردم نیز تابع آن می شدند، اما ایشان به مردم اعتماد کردند و مدلی از حکومت را تأسیس نکردند که مردم در آن نقشی نداشته باشند. امام(ره) در همان ماه های اول انقلاب(فروردین ۵۸) انتخابات برگزار کردند.
حجت الاسلام والمسلمین واعظی با بیان اینکه مقام معظم رهبری در مقاطع مختلف تاریخ انقلاب و انتخابات از مدافعان جدی مشارکت حداکثری بوده و هستند.
وی با اشاره به اینکه وظیفه حاکمیت در قبال حفظ مردم سالاری دینی، میدان دادن به مشارکت حداکثری و حضور مردم در صحنه است بنابراین به تبعیت از رهبری بر تمامی نهادهای سیاسی و نهادهای دخیل در فرایند برگزاری انتخابات فرض است که اسباب مشارکت حداکثری را فراهم آورند و سهم و نقش خود در صیانت از مردم‌سالاری دینی را به احسن وجه ادا کنند.
وظایف مردم در قبال حفظ و صیانت از «مردم سالاری دینی»
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی به تشریح وظایف مردم در قبال حفظ و صیانت از «مردم سالاری دینی» پرداخت و رکن دوم در حفظ این دستاورد بزرگ را «مردم» خواند و افزود: قهرمان اصلی صحنه های درخشش و پیروزی نظام اسلامی مردم بوده اند. خاطرنشان کرد: پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و بقای آن مرهون قهرمانی، در صحنه بودن و جان فشانی مردم است ؛ آن زمانی که همه دنیا برای شکست این ملت و انقلاب اسلامی، در جنگ تحمیلی بسیج شده بودند، اگر مردم به صحنه نمی آمدند و جوانان و نوجوانان خود را به جبهه های حق علیه باطل اعزام نمی کردند، در جنگ به پیروزی نمی رسیدیم.
وی توطئه های جهان استکبار برای براندازی نظام جمهوری اسلامی و فروپاشی اقتصادی در کشور از طریق فشار حداکثری و هدف گذاری برای ناراضی کردن مردم و به خیابان کشاندن آنها را مورد توجه قرار داد و اضافه کرد: اگر مردم در برابر فشارهای حداکثری و تحریم های ظالمانه دنیای استکبار مقاومت نمی کردند و نجابت به خرج نمی دادند. تاب‌آوری نظام اسلامی در برابر فشار حداکثری اتفاق نمی‌افتاد.
حجت الاسلام والمسلمین واعظی با تأکید بر لزوم حضور پرشور و حداکثری مردم پای صندوق های رأی در انتخابات پیش رو عنوان کرد: امروز مردم باید از «مردم سالاری دینی» حمایت و صیانت کنند و بدانند با آمدن پای صندوق های رأی می توانند این وظیفه الهی خود را به درستی انجام دهند، زیرا اصل و اساس «مردم سالاری دینی» با حضور مردم در صحنه و اعمال حاکمیت از سوی مردم برقرار و مستقر می شود.
نقش عملکرد صحیح فعالان سیاسی و احزاب در صیانت از «مردم سالاری دینی»
وی رکن سوم در صیانت از «مردم سالاری دینی» را «عملکرد صحیح فعالان سیاسی و احزاب» دانست و تصریح کرد: احزاب و فعالان سیاسی باید نسبت به مردم سالاری دینی درست عمل کنند و به قواعد و مبانی آن وفادار باشند؛ البته این را هم باید دانست که وفاداری به مردم سالاری دینی به این نیست که گفته شود «اگر من پیروز شدم انتخابات و رأی چیز خوبی است و اگر من شکست خوردم یا نشانه ها دال بر شکست بود با انتخابات و صندوق ها قهر کنم»، زیرا دموکراسی در ذات خودش با شکست و پیروزی در هم آمیخته است.
حجت الاسلام والمسلمین واعظی تصریح کرد: قهر کردن و رها کردن اقتضائات مردم سالاری دینی به بهانه شکست در انتخابات یا بیم شکست در این عرصه بدون شک به منزله تضعیف این دستاورد بزرگ است، بنابراین اگر کسی رنجیده خاطر شده یا توقعاتی دارد، دلیل نمی شود که اصل مردم سالاری دینی را مخدوش سازد.
وی در ادامه با بیان اینکه امروز شکست ترامپ و پیروزی های محور مقاومت ، فرصت های طلایی را برای بالندگی جمهوری اسلامی فراهم کرده است، گفت: امروز بسیاری از کشورهایی که به پشتوانه ترامپ با ما خصومت می ورزیدند، نرمش هایی از خود برای مذاکره با جمهوری اسلامی ایران نشان می دهند.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی با اشاره به اینکه تاب آوری و مقاومت ملت ایران در برابر فشار حداکثری یک سکوی پرش به سوی رشد و تعالی جامعه است، خطاب به ملت شریف ایران گفت: امیدواریم مردم با حضور حداکثری خود در پای صندوق های رأی، با ناامید کردن دشمنان، این پیام را به همه جهان بدهند که امروز شرایط برای ترقی، همدلی و پیشرفت این کشور مهیا است.
وی در پایان با اشاره به اینکه نگاه های جناحی، تنگ نظرانه، حزبی و نادیده گرفتن قابلیت ها و ظرفیت های رشد و ترقی ملت مانع پیشرفت است، تصریح کرد: امیدواریم یک انتخابات آرام و متین با حضور حداکثری داشته باشیم که پشتوانه پیشرفت نظام و حفظ و صیانت از مردم سالاری دینی تأمین شود. و با انتخاباتی پرشور دولتی روی کار بیاید که بتواند بین تمام نیروهای خدوم و متعهد درون جامعه اجماع ایجاد کند.
انتهای پیام