رئیس کارگروه طیور اتاق ایران اعلام کرد کمبود شدید نهادههای دامی کشور را در آستانه بحرانی قرار داده که ادامه آن، منجر به تعطیلی گسترده واحدهای تولیدی و جهش قیمت مرغ و تخممرغ خواهد شد. او تأکید کرد در صورت عدم تصمیم فوری، ظرف ده روز آینده کل زنجیره دام و طیور کشور فلج میشود.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اعتماد نو، صنعت مرغداری کشور در هفتههای اخیر با اختلال گسترده در تأمین خوراک روبهرو شده است؛ بحران واردات ذرت و کنجاله سویا، تأخیر طولانی در تخصیص ارز و مشکلات اداری در ترخیص محمولهها از بنادر، موجب کاهش شدید عرضه نهادههای اصلی شده است. بسیاری از مرغداران میگویند با وجود پرداخت هزینه در سامانه بازارگاه، نهاده وعدهدادهشده به آنها تحویل نشده و بخشی از تولید دچار افت شدید و تلفات گسترده گردیده است.
کارشناسان هشدار میدهند اگر این روند ادامه یابد، بازار مرغ و تخممرغ با شوک قیمتی جدی مواجه میشود. گزارشهای میدانی از واحدهای تولیدی در البرز، قزوین و خراسان رضوی نشان میدهد مرغها در برخی موارد به دلیل کمبود خوراک به خودخوری افتاده و بخش مهمی از جوجهریزیها متوقف شده است. حتی برخی تولیدکنندگان ناچار به معدومسازی جوجهها شدهاند تا هزینههای غیرقابلتحمل را مهار کنند.
اختلاف فاحش نرخ نهادهها و زیان انباشته تولیدکنندگان
حسین مهدیزاد، رئیس کارگروه طیور اتاق ایران، در گفتوگو با ایسنا گفت بیش از ۱۰ روز است که مرغداران بهدلیل نبود نهاده، هیچ جوجهریزی انجام ندادهاند. او تصریح کرد: «پیشتر از کمبود سخن میگفتیم، اکنون از نبود نهاده حرف میزنیم؛ یعنی حتی اگر مرغدار همه دارایی خود را بفروشد، خوراکی برای خرید وجود ندارد.»
مهدیزاد افزود در سامانه بازارگاه، ذرت با نرخ مصوب ۱۱ هزار و ۳۰۰ تومان ثبت شده، اما در عمل مرغدار آن را کیلویی ۳۰ تا ۳۱ هزار تومان تهیه میکند. همینطور سویا با نرخ مصوب ۲۰ هزار و ۹۰۰ تومان، نهایتاً کیلویی ۴۰ هزار تومان به دست تولیدکنندگان میرسد. او تأکید کرد این فاصله قیمتی، هزینه تمامشده تولید مرغ، تخممرغ، شیر و گوشت را چند برابر نموده و حتی نرخهای فعلی بازار نیز برای مرغداران زیانآور است.
به گفته وی، سال گذشته در همین زمان ذرت با نرخ حدود ۹ هزار تومان به دست تولیدکننده میرسید، اما فقدان واردات و کاهش ذخایر موجب جهش شدید قیمتها شد. مهدیزاد هشدار داد اگر تصمیم فوری برای تأمین نهادهها اتخاذ نشود، قیمت تخممرغ به حدود ۱۵۰ هزار تومان و گوشت مرغ به ۲۳۰ تا ۲۵۰ هزار تومان در هر کیلوگرم خواهد رسید.
پشت پرده بحران؛ وعدههای اجرا نشده و بنادر قفلشده
در حالیکه وزارت جهاد کشاورزی از ذخایر کافی و تخصیص فوری ارز خبر میدهد، واقعیت میدانی خلاف آن را نشان میدهد. حجم زیادی از محمولههای نهادهها در بنادر معطل مانده و به دلیل دستورالعملهای متناقض ترخیص نمیشوند. برداشتهای آماری دولت از موجودی انبارها، با آنچه در کف بازار دیده میشود فاصله دارد و عملاً میان وعدههای رسمی و واقعیت بخش تولید شکافی جدی شکل گرفته است.
همزمان برخی گزارشها از معاملات موسوم به «خالیفروشی نهادهها» خبر میدهند که موجب التهاب شدید در بازار شده است. مرغداران معتقدند اگر دولت نرخهای مصوب را بازنگری و تسهیل فوری در فرآیند واردات را اجرا نکند، توقف تولید در بسیاری از واحدهای کوچک و متوسط قطعی است.
فشار روانی بر بازار و واکنش وزارتخانه
در روزهای اخیر ویدیویی در شبکههای اجتماعی منتشر شد که در آن ادعا میشد مرغها به دلیل نبود خوراک، یونولیت میخورند. یکی از مسئولان مربوطه در گفتوگو با ایسنا این خبر را تکذیب کرد و توضیح داد: «یونولیت قابل هضم نیست و مرغها قادر به خوردن آن نیستند. احتمال خودخوری در اثر کمبود خوراک وجود دارد، اما مصرف یونولیت کاملاً غیرواقعی است.»
کارشناسان بازار نهاده تأکید دارند که برای حفظ امنیت غذایی کشور، باید ظرف کمتر از ده روز تصمیمات عملی درباره واردات، تأمین ارز و اصلاح سازوکار بازارگاه اتخاذ شود، وگرنه سقوط صنعت طیور پیامدهای مستقیم بر معیشت خانوارها خواهد داشت.
