آیا هیئت تحریرالشام قادر به متحد کردن جناحهای متفرق سوری در ارتشی واحد خواهد بود؟
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اعتماد نو، رهبر هیئت تحریرالشام، احمد الشرع ملقب به ابومحمد الجولانی، در پی سقوط حکومت بشار اسد از طرح تشکیل «ارتش ملی» تحت نظارت وزارت دفاع متحد خبر داده است. او وعده داده جناحهای مسلح را منحل و ساختاری متمرکز برای اجرای حاکمیت قانون ایجاد کند. با این حال، نگرانیهایی در مورد اختلافات ایدئولوژیک و سیاسی میان گروههای مختلف و نحوه ادغام آنها در این ارتش وجود دارد.
جولانی تاکید کرده است که این تجدید ساختار، انتقال از ذهنیت اپوزیسیون به حکومت را تسهیل کرده و مانع از دسترسی گروههای غیرمرتبط به تسلیحات خواهد شد. او همچنین وعده داده است بقایای دستگاه امنیتی نظام اسد را از بین ببرد و نهادهای جدیدی ایجاد کند.
با این حال، سوال اساسی این است که چه کسانی هسته اصلی این ارتش را تشکیل خواهند داد؟ در طول جنگ داخلی سوریه، جناحهای متعددی از جمله ارتش آزاد سوریه، جبهه النصره و نیروهای دموکراتیک سوریه شکل گرفتند که هر کدام دارای ترکیب قومی و مذهبی و حمایت خارجی متفاوت بودند. ایجاد یک ارتش واحد نیازمند از بین بردن این اختلافات و نیز مدیریت گروههای خارجی حاضر در سوریه است.
چالش دیگر، حضور نیروهای سابق ارتش سوریه در ساختار جدید است. هیئت تحریرالشام از ۱۵ دسامبر روند خلع سلاح نیروهای پیشین ارتش سوریه را آغاز کرده، اما همچنان روشن نیست که افسران بلندپایه یا نیروهای دفاع ملی به این ارتش خواهند پیوست یا خیر.
تحلیلگران معتقدند که جهتگیری اسلامی تحریرالشام، تحت سلطه جناحهای سنی، مانعی برای ادغام نیروهای وفادار به نظام اسد خواهد بود. همچنین، نقش جنگجویان خارجی و سیاستهای مربوط به آنها، همچنان یکی از موضوعات حساس در دوران پس از اسد به شمار میآید.
در این میان، سیاستگذاران ایالات متحده باید به دقت روند اتحاد جناحها و تشکیل ارتش ملی را زیر نظر داشته باشند، بهویژه اینکه احتمال گنجاندن گروههایی که در فهرست تحریمهای آمریکا قرار ندارند، میتواند چالشهای تازهای ایجاد کند.