به گزارش برنا، بسته‌بندی از ابزارهای مهم بازاریابی در ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی است. با وجود اینکه سال‌هاست بر اهمیت این صنعت در صادرات تاکید می‌شود ولی همچنان چالش‌های موجود در این زمینه در فضای اقتصادی ایران پررنگ است.
بسته‌بندی حلقه مفقوده صادرات ایران
فعالان اقتصادی معتقدند کیفیت پایین بسته بندی محصولات ایرانی از جمله اصلی‌ترین دلایل ناموفق بودن ایران در عرصه صادرات است. فاطمه مقیمی از اعضای اتاق تهران در بخش بازرگانی درباره تاثیر بسته‌بندی در صادرات محصولات ایرانی می‌گوید: «درباره چالش‌های بازار بسته‌بندی ایران احتمالا هر صادرکننده‌ای میزان مشکلات و بحران‌ها را به خوبی می‌داند. در واقع ما بخش زیادی از مشتری‌ها را به دلیل کیفیت پایین این آیتم از محصولات ایرانی از دست می‌دهیم. چرا که بسته بندی بد محصول از یک طرف یا عدم توانایی در نگهداری محصول بعد از باز شدن موجب می‌شود که مصرف کننده و مشتری در خرید محصولات ایرانی به شک و شبهه بی‌افتد.»
این فعال اقتصادی در ادامه می‌افزاید: «ما کیفیت بسته بندی را در محصولات‌مان و در کیفیت محصول نهایی‌مان در نظر نمی‌گیریم و این مسئله موجب می‌شود که مشتری نسبت به انتخاب محصولات ایرانی مردد شود. خیلی‌ها گمان می‌کنند که فقط قیمت پایین محصول است که عامل تعیین کننده در انتخاب آن از طرف مشتری است. اما حالا همه می‌دانند که بسته‌بندی و شکل و شمایل یک محصول است که این اطمینان را در مشتری ایجاد می‌کند که در حال خرید کالای خوبی است. این تفاوت مهمی است که تولید کننده ایرانی و مصرف کننده جهانی با هم دارند. یکی به قیمت پایین توجه می‌کند و نه کیفیت محصول و دیگری به بسته‌بندی و شکل و شمایل کار. به هر حال کیفیت بسته‌بندی یک مشتری را به انتخاب ترغیب می‌کند و در خیلی از بازارها ما به دلیل نداشتن این کیفیت از بازار حذف می‌شویم.»
با توجه به نکات مطرح شده در گفته‌های این فعال اقتصادی باید پرسید آیا ایران به لحاظ تکنولوژی و دستگاه‌های چاپ، خلاقیت، گرافیک و طراحی دچار کمبود و مشکل است؟ همین سوال را از ایمان آل‌مظفر فعال صنعت طراحی و بسته‌بندی و مدیر دوسالانه جهانی بسته‌بندی که اسفند امسال در تهران برگزار می‌شود پرسیدیم. او در پاسخ می‌گوید: صنعت بسته بندی یک موضوع میان‌رشته‌ای است و تخصص‌هایی مثل گرافیک، طراحی صنعتی، مارکتینگ، برندینگ، تولید، مواد و متریال در آن نقش پراهمیتی دارند. براساس تجربه و شواهد موجود می‌توان گفت ما در همه این زمینه‌ها در ایران نیروهای متخصص دارای تجربه و خلاقیت بالا داریم اما مشکل اصلی در این زمینه عدم ارتباط پیوسته و ارگانیک میان این بخش‌هاست.
این عضو انجمن صنفی طراحی و بسته‌بندی همچنین می‌گوید: هر جا که این ارتباط منطقی و تخصصی بین بخش تولید و طراحی و چاپ به درستی شکل گرفت موفق‌ترین نمونه‌های بسته‌بندی محصول خلق شد که مثال‌های آن در ایران کم نیستند. به خصوص اینکه در کشور ما با وجود همه موانع و مشکلات بزرگ و کوچک پیشرفته‌ترین و مدرن‌ترین دستگاه‌های چاپ هم وارد شده و مشغول کار هستند.
به گفته آل مظفر مشکل اصلی در ایران در زمینه بسته‌بندی نه کمبود یا نبود امکانات و نیروهای متخصص بلکه عدم آشنایی کافی و ارتباط اصولی میان تولیدکنندگان و صادرکنندگان با طراحان و دیزاینرهاست.
در همین حال فاطمه مقیمی درباره اینکه آیا بسته‌بندی با کیفیت محصولات ایرانی آیا می‌تواند تاثیر مستقیمی در تصاحب سهم بیشتر از بازار بگذارد هم می‌گوید: خیلی‌ها گمان می‌کنند بسته‌بندی فقط روی مصرف کننده نهایی تاثیر گذار است. این در حالی است که بسته‌بندی خوب در سایر هزینه‌ها هم موثر است و می‌تواند موجب شود که شما سهم بیشتر یا کمتری از یک بازار را تصاحب کنید. ممکن است به دلیل کیفیت پایین بسته بندی شما بخشی از محصولات‌تان را در فرایند جابجایی از دست بدهید و وقتی به مقصد رسیدید به جای ۱۰۰ نمونه ۸۰ نمونه تحویل دهید و به این ترتیب روی قیمت‌تان اثر می‌گذارد. چون بسته‌بندی شما خراب یا بی‌کیفیت بوده و موجب شده محصول فاسد شود، بشکند یا بریزد. ما دقیقا بسیاری از بازارهای مقصد را به همین دلیل مشکلات بسته‌بندی از دست می‌دهیم.»
طراحان خلاق و بحران بسته بندی؟
لابلای صحبت فعالان صادرات ایران می‌توان جواب‌های زیادی را یافت. از بی‌دقتی صادر کننده‌های ایرانی که همه محصولات را در کارتن موز صادر می‌کنند تا عدم آگاهی نسبت به اهمیت مسئله بسته‌بندی در بازارهای صادراتی ایران. یکی دیگر از مهم ترین عوامل بروز این مسئله هم این است که در ایران بازاری که تولید کننده را به طراحان خلاق برساند وجود ندارد. جایی که تولید کنندگان بتوانند محصولات تولید شده و جدید در این عرصه را ببینند و کیفیت کار استودیوهای طراحی ایرانی را کشف کنند. برگزاری رویدادهایی چون دوسالانه بسته‌ها می‌تواند بستری را برای اتصال تولید کننده به طراح و دیزاینر پدید بیاورد.
انتهای پیام/