روایتی از مواجهه عشایر و زندگی کوچ‌رو با کرونا + فیلم

به گزارش ایسنا، مستند «چامون» به کارگردانی آرمان قلی‌پور که امسال در چهاردهمین جشنواره سینما حقیقت نمایش دارد، روایتی از تلاش عشایر بختیاری است که برای زنده ماندن دام‌هایشان باید با خطرات کروناویروس روبه رو شوند.

قلی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا درباره ساخت این مستند توضیح داد: در ابتدای مواجهه با کرونا فقط فکر می‌کردیم، مشکلات در شهرهای بزرگ است اما در این میان گروه‌های عشایری هم بودند که با چالش‌های بسیاری مواجه شده بودند. من عشایر بختیاری را می‌شناختم و فرهنگ و سبک زندگی‌شان برایم حل شده بود به همین دلیل زمانی که ماجرای دو ماه تاخیر کوچ عشایر به قشلاق به دلیل شیوع ویروس کرونا مطرح شد با وجود اینکه درگیر یک مستند دیگر بودم از این فرصت استفاده کردم تا به سراغ عشایر بروم.

او ادامه داد: برای آغاز فیلمبرداری برخی به من گفتند مگر می‌خواهی فیلمی بهتر از «علف» و «تاراز» یا «قوم باد» را بسازی که خودت را در این ریسک قرار می‌دهی؟ اما من هدف دیگری داشتم و قرار نبود هزینه‌های سرسام آوری بپردازم یا تصویرگری‌های خاصی داشته باشم بلکه می‌خواستم در عین تولید مستندی با ساختارهای منسجم این اتفاق تاریخی را ثبت و ماندگار کنم.

این مستندساز با تاکید بر اینکه “ساخت این فیلم برای خودمان ریسک بزرگی داشت زیرا باید با عشایر هم سفره می‌شدیم” افزود: با دلیل آنکه ماسک روی صورتمان داشتیم به نوعی این تصور به وجود آمده بود که آنها را پس می‌زدیم و به همین دلیل برقراری ارتباط را با چالش‌هایی مواجه کرده بود. این در حالی است که این قوم آنقدر مهمان نواز هستند که حاضران برای مهمانشان هر کاری انجام دهند و به ما گفتند که در زمان کوچ حتی اگر دام‌های ما سالم نرسند، شما چون مسئولیتتان با ماست هر طور شده سلامت به مقصد خواهیم رساند و در مقابل تمام این بخشندگی‌ها تنها خواسته‌شان این بود که ما را فراموش نکنید.

قلی پور گفت: بنابر این ماسک برای ما تبدیل به مشکلی جدی شده بود و مدام تکرار می‌کردند ما مریض نیستیم و همین عاملی شده بود که آن‌چیزی که به دنبال آن بودیم به راحتی حاصل نشود. در نهایت با وجود خطرات احتمالی، ماسک‌هایمان را برمی‌داشتیم تا این اعتماد دوطرفه شکل بگیرد و در کنار ما احساس غریبگی نداشته باشند.

او در پاسخ به این پرسش که وضعیت بهداشتی و اطلاع رسانی درباره کرونا در بین عشایر به چه شکلی بود، بیان کرد: صادقانه باید بگویم در مدتی که من در کنار عشایر بودم هیچ گروه پزشکی و خدمات بهداشتی هرچند اندک حضور نداشتند. این موارد از عقرب گزیدگی تا زایمان را هم در شرایط مختلف شامل می‌شود و با اینکه شبکه بهداشت تلاش می‌کنند اما به دلیل گستردگی و صعب‌العبور بودن محل زندگی عشایر، رسیدگی به آنها به سختی و با تاخیر انجام می‌شود. با این حال ما پس از مکاتبه‌هایی توانستیم با یک گروه هماهنگ کنیم، آنهم با ساده‌ترین امکانات که یکی از سکانس‌های فیلم ما هم همین است. در همین مورد یکی از جوانان تحصیل کرده عشایر می‌گفت کرونا چیزی نیست که ما بخواهیم آن را انکار کنیم زیرا تمام دنیا را گرفته است مساله اینجاست اگر بخواهد اینجا به سراغ ما بیاید هیچ کاری از دست ما ساخته نیست.

این کارگردان بیان کرد: وقتی بحث رعایت پروتکل‌ها مطرح می‌شود، باید زیرساخت‌های آن هم وجود داشته باشد. حالا تصور کنید وقتی در شرایطی هستید که حتی درستی به آب گرم هم چندان آسان نیست دیگر موضوعات چه معنایی پیدا می‌کند. در فیلم می‌بینیم خطرناک بودن کرونا در بین عشایر جدی که گرفته نمی‌شد، هیچ، گاها به طنز هم گرفته می‌شد. علت آن هم این است که اطلاع رسانی درستی انجام نشده است و از عمق وخامت این بیماری اطلاع دقیقی ندارند و آگاه نشده‌اند. کرونا تاثیرات بسیاری بر روی عشایر گذاشت. این تاثیرات علاوه بر مسائل انسانی و کمبود آب و تغییر وضعیت هوا، برای دام‌هایشان نیز چالش‌های بسیاری را به همراه داشت.

وی همچنین درباره نحوه تعامل دولت با عشایر نیز تصریح کرد: دولت خاکریزی با بولدوزر در بین جاده کوچ عشایر ایجاد کرد و تخته سنگ‌های عظیمی را در وسط جاده گذاشت و داستان این فیلم هم همین است که عشایر به دلیل سخت شدن زندگی مسیر را باز کردند و راه کوچشان را ادامه دادند زیرا تبعات ماندن آنها بسیار بیشتر از جا به جا شدنشان بود و این موضوع نقطه طلایی فیلم ما است.

قلی پور در پایان گفت: در این مستند نریشن وجود ندارد و کمترین کلام‌ها استفاده و شنیده می‌شود و عموما تصویر می‌بینید و روایت کردن به لحاظ تصویری یکی از ایده‌آل‌های هر کارگردانی است. این فیلم برای کسانی که خارج این فضاها و این نوع سبک زندگی هستند می‌تواند بسیار جالب باشد که در قرن ۲۱ و در این شرایط هنوز گروه‌هایی هستند که به این شیوه روزگار می‌گذرانند. به همین دلیل در حال تلاش هستیم تا پخش خارجی هم داشته باشیم.

انتهای پیام