شهر محلات به گل‌ها و باغ‌ها و کوچه باغاهایش شهره است، جاذبه‌های رنگارنگی که گردشگران بسیاری را به خود جلب می‌کند، اما طی چند سال اخیر به دلیل خشکسالی، بی‌توجهی به باغات و تلاش برخی مالکین برای تغییر کاربری، این ظرفیت‌های زیبای گردشگری در معرض تهدید قرار گرفتند و البته عملی شدن برخی از این تهدیدها باعث شد که کار به جاهای باریک بکشد و بخش قابل توجهی از باغات شهری محلات در آتش بی‌توجهی و البته زیاده‌خواهی بسوزد!
همین تخریب‌ها یا در آستانه از بین رفتن قرار گرفتن‌ها باعث شد که موضوع احیای این باغات به کرات از سوی هر مدیر و مسئولی در شهرستان مطرح شود.
سلیمی نماینده مردم محلات در مجلس بارها در خصوص از بین رفتن این باغات هشدارهایی دارد، اما احیای باغات به صرف هشدار به جایی نرسید.
احمد سجادی فرماندار وقت شهرستان در سال ۹۴ رسما خبر از احیای باغات محلات داد و گفت: این باغات با وسعت ۳۰ هکتار جزو بهترین و مستعدترین باغات محلات هستند، اما مشکل اصلی درخصوص این باغات از ناحیه خود مردم ایجاد شده است. این باغات که در مالکیت مردم محلات قرار دارند، در محدوده شهری قرار گرفته‌اند و مالکان قصد داشتند با رها کردن باغات و عدم رسیدگی به آنها به خشک شدن تدریجی باغات کمک کرده و در نهایت به بهانه از بین رفتن باغات، زمین منطقه را جهت ساخت و ساز به فروش رسانده یا نسبت به ساخت و ساز و درآمدزایی از این محل، اقدام کنند.
وی از اجرای طرحی گفته بود که براساس آن مردم باید باغاتی را که بواسطه بی‌توجهی خشک کرده بودند، احیا می‌کردند.
اما مشکل باغات محلات حل نشد و حریق های متعدد عمدتا عمدی دست از سر آنها برنداشت و ایسنا خرداد سال ۹۵ دوباره موضوع را در قالب گزارشی تحت عنوان “مرگ یک نوستالژی سبز” پیگیری کرد.
قاسم رییس اکبری عضو شورای وقت شهر محلات در این گزارش به ایسنا گفته بود که مقایسه نقشه هوایی ۳۰ سال قبل محلات با نقشه هوایی سال ۹۵ نشانگر از بین رفتن بیش از ۵۰ تا ۶۰ درصد فضای سبز شهری این شهر است.
وی بخش مهمی از این مشکل را مربوط به معضل کم‌آبی عنوان کرده و اظهار کرده بود: فشار آب بسیار کاهش پیدا کرده و باغدار به دلیل عدم برخورداری از منابع آبی باغ را به حال خود رها کرده است. خشک شدن باغات در محلات زمینه آتش‌سوزی‌های متعدد را فراهم کرده و در حال حاضر شاهد وقوع آتش‌سوزی در باغات مناطق مختلف شهر هستیم.
وی به آتش‌سوزی‌های سال ۹۵ در این باغات اشاره کرده و با بیان اینکه سه تا چهار فقره از پنج فقره آتش‌سوزی، بنا به پیش‌بینی کارشناسان عمدی بوده است، گفته بود: متاسفانه به دلیل کمبود آب، مالکان به دنبال ایجاد ارزش افزوده و افزایش مرغوبیت ملک هستند تا ملک را به فروش برسانند یا تغییر کاربری در آن ایجاد کنند.
آنروز سلیمی نماینده محلات نیز وضعیت باغات این شهر را اورژانسی عنوان کرد و گفت: فرصت زیادی برای احیا و نجات باغات نداریم، اگر اقدامی حیاتی و معقول انجام نگیرد قطعا نابودی باغات محلات را شاهد خواهیم بود.
و سجادی فرماندار وقت هم از در نظر گرفتن طرحی گفته بود که براساس آن اگر باغداری جهت حفظ و احیای باغ برآید مجوز ساخت بنای ۶۰ تا ۷۰ متری درون باغ برای وی صادر می‌شود و تاکید کرده بود که این امر قطعا کمک شایانی به زیبایی هرچه بیشتر کوچه باغات محلات خواهد کرد.
ولی تلاش‌های سجادی برای ساماندهی باغات محلات ناتمام ماند و حدود شش ماه بعد در آذرماه ۹۵ فرماندار محلات تغییر کرد.
سجادی در آخرین گفت‌وگو با ایسنا به عنوان فرماندار محلات، رفع مشکل باغات این شهرستان را مهمترین اقدامی عنوان کرد که در طول دوران فرمانداری در این شهرستان موفق به انجام آن نشد و اظهار کرد: طی این مدت تمام تلاشمان را برای رسیدگی و سامان یافتن باغات محلات به کار گرفتیم، اما به دلیل عدم همکاری دستگاه‌های اجرایی استان در این کار موفق نبودیم.
وی تاکید کرده بود که با توجه به اینکه اقلیم شهرستان تحت تاثیر وجود این باغات است، همچنین در حوزه گردشگری وجود و احیای آنها موثر خواهد بود، ضرورت ساماندهی آنها در شهرستان محلات کاملا محسوس است.
به گزارش ایسنا؛ تقریبا یکسال بعد در سومین روز از آبانماه ۹۶ نماینده مردم محلات و دلیجان در مجلس شورای اسلامی از صدور مجوز ساخت خانه کارگری در باغات محلات توسط معاون وزیر جهاد کشاورزی خبر داد.
وی یکی از موثرترین نتایج جلسه‌اش با وزیر را صدور مجوز احداث خانه‌باغ(خانه کارگری) در باغات شهرستان محلات عنوان کرد و در خصوص دیوارکشی باغات و نحوه آبیاری به عنوان دیگر مشکل باغات محلات گفته بود: با توجه به اینکه برای استفاده از منابع آبی نیاز به منابع و امتیازات تسهیلاتی وجود دارد و این امتیاز در حالت عادی تنها مشمول باغات بالای هزار و ۵۰۰ متر وسعت می‌شود، دستورات لازم جهت بهره‌مندی باغات محلات از این امتیاز و تسهیلات صادر شد چراکه ۷۰ درصد باغات محلات مساحتی کمتر از این میزان دارند و بهره‌مندی آنها از تسهیلات یاد شده نیازمند کسب مجوز بود.
وی همچنین گفته بود که معاون وزیر جهادکشاورزی اختیار لازم در این خصوص را به استان واگذار کرده است تا جهت سند دار شدن باغات تصمیمات لازم را اتخاذ کنند و با اشاره به فعالیت کارگروه ویژه احیای باغات محلات تصریح کرده بود: با دستور معاون وزیر جهاد کشاورزی مقرر شد در صورت نیاز ساختار این کارگروه تکمیل یا اصلاح شود تا تصمیمات اتخاذ شده در جلسه به سرعت روند اجرایی به خود بگیرد.
وی گفته بود که این تصمیمات بن‌بست‌های جدی موجود در مسیر احیای باغات محلات را باز کرده است و تنها باید مسئولان شهرستان با همکاری مردم تصمیمات را عملیاتی کنند.
زینی‌وند فرماندار محلات نیز در شهریورماه سال ۹۶ در نشستی خبری با اشاره به مسائل و مشکلات باغات و اقدامات انجام گرفته در این حوزه، امیدوارانه از احیای باغات محلات گفته و اظهار کرده بود: به هیچ عنوان حتی برای یک متر از باغات اجازه تغییر کاربری داده نخواهد شد. دستگاه متولی در امر باغات به علت وجود آنها در حریم شهر، جهاد کشاورزی است که به دلیل وجود قوانین دست و پاگیر، امکان احیاء این باغات برای این وزارتخانه وجود نداشت ولی با مساعدت مسئولین استان و صدور مجوزهای ویژه از طرف وزیر بزودی باغات محدوده حریم شهر با رویکرد توریستی احیا خواهند شد. در این خصوص مشاور برای طرح تفکیک باغات انتخاب شده و کار به شیوه خوبی در حال انجام است و باغ شهر محلات بزودی به شکل زیبای سابق خود بازخواهد گشت.
بر اساس این گزارش، متاسفانه این امیدواری‌ها نتوانست دردی از باغات محلات دوا کند و کار تخریب باغات محلات همچنان ادامه داشت به گونه‌ای که مسئول آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرستان محلات در نوزدهمین روز از خردادماه سال ۹۸ به ایسنا گفت: در ۱۵ روز گذشته بیش از ۸۹ مورد آتش‌سوزی به مرکز ۱۲۵ آتشنشانی گزارش شده و بیش از ده‌ها هکتار از مراتع و باغات طعمه حریق شده‌اند که عمدی بودن برخی از این آتش‌سوزی‌ها بدلیل سودجویی دور از ذهن نبوده و در این خصوص یک نفر شناسایی شده و به نیروی انتظامی معرفی شده است.
وی تاکید کرد: علیرغم اخطارهای این سازمان متاسفانه کم‌توجهی به جمع‌آوری و هرس درختان خشک شده و نیز گرمی هوا باعث بروز این چنین حوادث است. امسال نیز مانند سال‌های گذشته یکی از کانون‌های این آتش‌سوزی‌ها باغات شهرستان هستند که اکثرا در سایه بی‌توجهی مالکان آنها به جمع‌آوری چوب‌های خشک و رسیدگی مستمر، طعمه حریق شده و در اثر خشک بودن علف‌ها و برخی درختان، دامنه آتش‌سوزی‌ها گسترده بوده است.
امروز که حدود ۵ سال از پیگیری‌های ایسنا در خصوص باغات محلات می‌گذرد، هنوز کار احیای باغات این شهرستان به عنوان یکی از بزرگترین سرمایه‌های آن به جایی نرسیده و تنها می‌توان به جان باران‌های دو سال اخیر دعا کرد، چرا که مانع خشک شدن بیشتر این باغات و از بین رفتن آنها شده است.
به گزارش ایسنا، اخیرا جلسه‌ای دیگر با حضور مسئولان شهرستان و معاون گردشگری میراث فرهنگی استان مرکزی در محلات برگزار شد و مجددا برای چندمین بار در سال‌های اخیر، پرونده احیای باغات محلات روی میز قرار گرفت.
شهردار محلات در این خصوص به ایسنا گفت: در سال‌های گذشته میراث فرهنگی استان طرح مطالعاتی در خصوص ساماندهی بخشی از باغات محلات را به انجام رسانده که طرح مربوط به منطقه پولگان است.
استرابی بیان کرد: این طرح در راستای توسعه گردشگری و حفظ باغات شهر محلات تدوین شده و پیگیر هستیم تا راهکاری برای اجرای این طرح و احیای باغات داشته باشیم.
وی با بیان اینکه در حال حاضر موضوع صرفه اقتصادی باغات محلات منتفی شده است، افزود: در منطقه پولگان باغات اکثرا دچار خشکسالی شده‌اند و تلاش می‌کنیم که طرح یاد شده به احیای باغات منتهی شود.
استرابی اضافه کرد: این منطقه کوچه باغ‌هایی دارد که بستر مناسبی برای گردشگری هستند و تلاش خواهیم کرد که هیچگونه تعریضی در این منطقه صورت نگیرد، حتی در امر بازسازی نیز دیوارهای باغات باید به همان شکل اولیه کاهگل شوند تا بافت منطقه از بین نرود.
وی با اشاره به اینکه در گام اول، باغات منطقه پولگان با وسعت حدود ۳۵ هکتار مدنظر است، گفت: قسمت عمده‌ای از باغات در خشکسالی‌های اخیر از بین رفته است، البته برخی فرصت‌طلبان هم در پی از بین بردن باغ بودند، اما تلاش خواهیم داشت که باغات به خوبی احیا شوند.
شهردار محلات تصریح کرد: احیای باغات محلات کار بسیار بزرگی است که باید با دقت انجام گیرد چراکه این پروژه ابعاد اجتماعی، مالکیتی، خرده مالکان و … دارد، طرح مطالعاتی و تدوین شده توسط میراث فرهنگی بر جذب سرمایه‌گذار برای احیای باغات تاکید دارد که عملا این امر نشدنی است و باید به سمتی حرکت کنیم که خود مردم به سمت احیای باغات اشتیاق یابند و باید درخصوص این طرح چکش کاری لازم صورت گیرد.
به گزارش ایسنا، محلات به لحاظ جذب گردشگر در حوزه‌های مختلف تاریخی، طبیعی، سلامت و مذهبی ظرفیت‌های بسیاری دارد و شاید یکی از نوستالژیک‌ترین مناطق در این شهر کوچه باغات باشند که قطعا هزینه کرد در این بخش سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود چراکه بواسطه جذب طبیعت‌گرد و گردشگر می‌توان انتفاع بالایی برای شهر و اقتصاد ساکنان این منطقه رقم زد.
چهار سال پیش نماینده این شهر در مجلس از اورژانسی بودن وضعیت باغات صحبت کرده بوده و به نظر می‌رسد در حال حاضر باغات در کما به سر ببرند، اما مجدد پرونده احیا روی میز قرار گرفته است و امیدواریم که تصمیماتی که این روزها گرفته می شود بالاخره به احیای باغات محلات بینجامد و در آخرین سال از قرن چهاردهم بخشی از آنها احیا شوند.
انتهای پیام
