علی کیانی‌راد، امروز ۱۲ دی ماه در سمینار آشنایی با مفاهیم امنیت غذایی و تغذیه که در دانشکده پزشکی برگزار شد، در خصوص مفهوم فراهمی و جایگاه بخش کشاورزی در امنیت غذایی اظهار کرد: در تعریف امنیت غذایی که توسط فائو در سال ۱۹۸۳ مطرح شد، یک فرد، جامعه، کشور یا منطقه از لحاظ غذایی زمانی امن نامیده می‌شود که همه اعضا در تمام زمان‌ها، توانایی و دسترسی فیزیکی و اقتصادی به منظور خرید، تولید، مصرف مواد غذایی مغذی کافی و سالم به منظور تامین نیازهای رژیم غذایی و ترجیحات مواد غذایی خود برای یک زندگی سالم و فعال را داشته باشند.
وی در خصوص تعریف امنیت غذایی در اجلاس جهانی غذا در سال ۱۹۹۶افزود: امنیت غذایی در سطح فرد، خانواده، ملی، منطقه‌ای و جهانی زمانی به دست می‌آید که همه مردم در همه زمان‌ها، دسترسی فیزیکی و اقتصادی به غذای کافی، سالم و مغذی داشته باشند تا نیازها و اولویت‌های غذایی‌شان را برای یک زندگی سالم و فعال به دست آورند. تعریف امنیت غذایی از سوی صندوق بین‌المللی برای توسعه کشاورزی این‌گونه است که امنیت غذایی خانوارعبارت است از ظرفیت خانوار جهت تامین یک سبد غذایی مکفی، باثبات و پایدار.
استادیار اقتصاد کشاورزی تصریح کرد: فراهم بودن غذا، دسترسی به غذا، مصرف غذا و پایداری از جمله مولفه‌های اصلی امنیت غذایی است. فراهم بودن غذا به وسیله مقادیر فیزیکی و مواد غذایی‌ای که تولید، ذخیره، پردازش، توزیع و مبادله می‌شود، تعیین می‌گردد. موجود بودن مواد غذایی، مقدار خالص باقی مانده پس از تولید و کسر واردات و صادرات برای هر بخش موجود در ترازنامه غذایی است.
وی اضافه کرد: موجود بودن موادغذایی از طریق مقایسه‌ای از موجود بودن با نیاز مصرفی تخمین زده شده برای هر رقم از مواد غذایی ارزیابی می‌شود. دسترسی غذا، در دسترس بودن مواد غذایی به عنوان حدی از امنیت که به مجموعه‌ای از حقوق پایه از جمله حقوق سیاسی، اقتصادی و اجتماعی که یک فرد برای به دست آوردن و دسترسی به مواد غذایی نیاز دارد، تعریف شده است.
کیانی‌راد تصریح کرد: دسترسی به غذا مستلزم این است که کلیه خانوارها و اعضای آن منابع کافی و مناسب برای به دست آوردن یک خوراک مغذی داشته باشند. این دسترسی به درآمد خانوارها، توزیع درآمد در میان اعضای خانوار، قیمت مواد غذایی و موارد دیگری از این دست بستگی دارد. این دسترسی بایستی از دو بعد فیزیکی و اقتصادی آن تامین شود. دسترسی فیزیکی به مواد غذایی، ارتباط نسبی مصرف کننده را با شبکه توزیع غذا نشان می‌دهد و به وسیله حوادث غیر مترقبه‌ای مانند چک، محدودیت‌ها یا تحریم‌های کالایی تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
استادیار اقتصاد کشاورزی اظهار کرد: دسترسی اقتصادی نیز به وسیله عواملی مانند فقر و قدرت خرید تحت تاثیر قرار می‌گیرد بدین معنا که دسترسی اقتصادی تابعی از درآمد، اشتغال و قیمت‌ها است. در مورد مصرف غذا هم باید گفت که به استفاده غذا و اینکه چگونه یک فرد می‌تواند مواد مغذی ضروری را از مواد غذایی عرضه شده تامین کند، اشاره دارد.
کیانی‌راد در خصوص آینده کشاورزی و غذا در جهان عنوان کرد: بدیهی است که کشاورزی سنتی و غیر فناورانه نمی‌تواند تامین کننده غذای کافی، سلامت و در نهایت امنیت غذایی باشد.
دسترسی فرهنگی، داشتن دانش لازم برای خرید مواد غذایی مناسب در راستای حفظ سلامتی است
دکتر حامد پورآرام، دانشیار گروه تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی تهران، در خصوص مفهوم دسترسی غذایی در تامین امنیت غذا و تغذیه اظهار کرد: براساس یک تخمین عاقلانه در مورد میزان کالری روزانه مورد نیاز می‌توان به راحتی به این نتیجه رسید که دنیا حتی بیش از حد مورد نیاز خود غذا تولید می‌کند. در طول تاریخ تولید غذا در سال ۱۹۷۲ بدترین سال تولید غذا بوده است و در مقابل تولید سرانه غذا در سال ۱۹۷۸ بهترین بوده است.
وی افزود: دسترسی غذایی در سه سطح تعریف می‌شود، دسترسی فیزیکی به غذا در سطح خانوار که عواملی مانند جاده‌ها و سیستم‌های نقل و انتقال مواد غذایی در داخل کشور جزو عوامل تعیین کننده آن هستند. دسترسی اقتصادی به غذا و به مفهوم داشتن قدرت خرید مواد غذایی که سطح درآمد خانوار و هزینه‌های مواد غذایی در آن نقش دارند، است. دسترسی فرهنگی به مفهوم داشتن دانش لازم برای خرید مواد غذایی مناسب در راستای حفظ سلامتی است.
دانشیار گروه تغذیه جامعه، دانشگاه علوم پزشکی تهران عنوان کرد: در دهه ۸۰ میلادی، به دنبال وقوع انقلاب سبز که باعث افزایش تولید مواد غذایی شد؛ به این حقیقت پی بردند که کاهش قدرت خرید، بیش از کمبودهای مصیبت‌بار در تولید غذا، می‌تواند دریافت مواد غذایی را تحت تاثیر قرار دهد. نکته مهم و قابل توجه این است که هر چه سهم قیمت مواد غذایی در سبد خانوار کمتر باشد، توانایی خانوار برای تحمل افزایش قیمت‌ها بیشتر است.
وی تصریح کرد: با توجه به آمارهای مرکز آمار ایران شاخص هزینه‌های خرید مواد غذایی و آشامیدنی در سبد خانوار، حدود ۲۵ درصد اعلام شده است، لذا اگر مقادیر اعلام شده را در چهار ضرب کنیم، حدود هزینه سبد خرید خانوار استخراج خواهد شد. نظارت مستمر و کنترل قیمت‌های مواد غذایی، افزایش سطح حقوق و دستمزد متناسب با افزایش قیمت‌ها، اجرای اعتماد نو به نقل از برنامه‌های حمایتی برای اقشار آسیب‌پذیر و افزایش یارانه مواد غذایی سالم از جمله راهکارهای پیشنهادی به شمار می‌رود.
انتهای پیام
