وزیر پیشین امور خارجه گفت: طرح صلح هرمز دست هوشمندانه ایران را برای همکاری و دوستی در منطقه نشان می‌دهد. ما البته در این گونه بحث‌ها پیام دیگری هم می‌دهیم و آن اینکه ما از عربستان و امارات دلخوری داریم اما فراموش نمی‌کنیم کسی که در سنگر دشمنی با ماست، آمریکاست و نه سعودی و امارات.
به گزارش پایگاه خبری سیاسی اعتماد نو به نقل از ایلنا، منوچهر متکی عصر امروز پنجشنبه در مراسم اختتامیه المپیاد شبیه‌سازی مذاکرات بین‌المللی ابتکار صلح هرمز مبتنی بر دیپلماسی اقتصادی که در دانشگاه امام صادق برگزار شد، گفت: سیاست خارجی، حوزه پل زدن دولت – ملت با کشورهای دیگر را برعهده دارد و کشورها سعی می‌کنند براساس اصول و منافع خود این ارتباط را برقرار کنند. زمانی اجلاسی در نیویورک برگزار شد، از کشورهای عضو شورای امنیت در سطح سران دعوت شد که دستورکار آن صلح بود.
وی ادامه داد: در آنجا مطرح شده بود که دولت‌ها بخشی از حاکمیت خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. در این شرایط ناچار نیاز به تعامل داریم و در این چارچوب، همسایگان در اولویت هستند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه ایران از معدود کشورهایی است که ۱۵ همسایه دارد، اظهار داشت: شرایط ژئواکونومیک و ژئوپلتیک و وجود طولانی‌ترین بحران جهانی یعنی در فلسطین موجب شده توجه زیادی به این منطقه شود. همچنین هر کشوری که بخواهد بگوید من دستی در قدرت جهانی دارم، به این منطقه توجه می‌کند.
متکی با بیان اینکه مناسبات ایران با کشورهای جنوبی همواره با فراز و نشیب همراه بوده است، تصریح کرد: قبل و بعد از انقلاب، روابط ایران با کشورهای حوزه شمالی بر مدار مسکو بود اما در مورد جنوب نگاه این بوده که روابط با آنها باید خوب باشد. دولت‌های بعد از انقلاب خواهان روابط چارچوبدار، مبتنی بر حسن همجواری و احترام بودند اما روابط ایران با بسیاری از کشورها در یک برآیندی از اراده آنها و اراده بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای است.
وی با بیان اینکه در دوران آیت‌الله هاشمی شورای روابط خلیج فارس تشکیل شده بود که وزارتخانه‌های اقتصادی عضوش بودند ولی وزارت خارجه دبیرخانه‌اش بود، خاطرنشان کرد: در آن دوران هم تاکید می‌شد روابط ایران با این کشور متاثر از مناسبات و تاثیرگذاری بازیگران خارجی است به ویژه آمریکا و اتحادیه اروپا. اتحادیه اروپا در آن زمان درخصوص تحولات خاورمیانه موثر بود در مساله فلسطین، لبنان و... در حالی که امروز سیاست خارجی‌شان را دربست در اختیار آمریکا قرار داده‌‌اند.
وزیر پیشین امور خارجه با بیان اینکه حرکتی برای توافق امنیتی پایدار انجام شد که دخالت‌های خارجی منجر شد به سرانجام نرسد، ابراز داشت: در دوران وزارت من، شورای همکاری خلیج فارس حرکتی برای پول واحد و همکاری اقتصادی جدی آغاز کرده بود. آن زمان، با عمان، عربستان، کویت و امارات مذاکراتی برای همکاری‌های ایران و شورای همکاری آغاز کردیم ولی به دلیل تحولات بعدی منطقه، این پرونده نیمه تمام ماند. وقتی دولت بحث صلح هرمز را مطرح کرد، در ادامه گام‌های پیشین دهه ۷۰ همکاری‌های امنیتی است که تا توافق همکاری امنیتی هم پیش رفت.
متکی با بیان اینکه طرح صلح هرمز همکاری روشن ایران را به همکاری‌های امنیتی بار دیگر نشان داد، عنوان کرد: اولویت یک ایران همکاری منطقه‌ای براساس ظرفیت‌های منطقه‌ای است اما دیگران حریت و آزادی لازم را برای تصمیم‌گیری ندارند بنابراین خواسته یا ناخواسته پای دیگران درخصوص مسائل منطقه‌ای باز شد.
وی افزود: الان هم بحث کنشگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای مطرح است. آمریکا القا می‌کند من باید همه‌جا باشم از نفتا تا آسه‌آن، از ناتو و اتحادیه اروپا تا شورای همکاری خلیج فارس. اگر بنا باشد در مسائل منطقه‌ای دیگران نقش داشته باشند، ما در توازن این ورود می‌توانیم اثرگذار باشیم.
این دیپلمات با بیان اینکه تا سال‌ها نگاه ایران همکاری و تعامل در عرصه بین‌المللی در عرصه اقتصادی برای کسب منافع اقتصادی بود، یادآور شد: در شرایطی که بنا بر برخورد با ایران است، آن نگاه کارساز نیست چون تحریم‌ها راه را بر شما می‌بندد. آیا ما درست عمل کردیم؟ آیا ما نباید سربسته‌تر عمل کنیم؟ آیا شفاف‌سازی‌های ما به ضرر ما نیست؟
متکی با بیان تاکید بر اینکه گام‌های جانبی در پیشبرد طرح هرمز موثر است، بیان کرد: ما با عمان، قطر و کویت روابط عادی داریم. امارات پس از تحولات منطقه‌ای دنبال عادی‌سازی مناسبات است. عربستان پس از باتلاق یمن خواستار تغییر شرایط است. در چنین شرایطی ایران باید در روابط با همسایگان اصل روابط را در نظر بگیرد. همچنین مناسبات ایران باید با ترکیه، پاکستان، هند و افغانستان گسترش یابد.
وی با بیان اینکه آمریکا در افغانستان و عراق تلاش می‌کند دولتی متحد خود و دشمن ایران برسرکار باشد، گفت: ایران حق دارد علیه این استراتژی ضدایران، حضور داشته باشد. طرح صلح هرمز دست هوشمندانه ایران را برای همکاری و دوستی در منطقه نشان می‌دهد. ما البته در این گونه بحث‌ها پیام دیگری هم می‌دهیم و آن اینکه ما از عربستان و امارات دلخوری داریم اما فراموش نمی‌کنیم کسی که در سنگر دشمنی با ماست، آمریکاست و نه سعودی و امارات.