دکتر محمد ممیزان در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به فعالیت دو مرکز رشد تخصصی در مجموعه مراکز رشد دانشگاه علوم پزشکی مشهد، این دو مرکز را “مرکز رشد فناوری سلامت” و “مرکز رشد واحدهای فناوری فرآورده‌های دارویی” معرفی کرد و توضیح داد: مرکز رشد فناوری سلامت در سال ۹۱ مجوز فعالیت خود را دریافت کرد و از اواسط همان سال در دانشگاه علوم پزشکی مشهد افتتاح شد. این مرکز از سال ۹۱ تاکنون حدود ۴۵ شرکت را تحت حمایت خود قرار داده است.
وی با بیان اینکه مرکز رشد فناوری سلامت در سال‌های اولیه فعالیت بر استقرار ساختار اداری و اجرایی خود متمرکز شده است، گفت: دانشگاه با دوراندیشی خود، فضای فیزیکی مستقلی را در پژوهشکده بوعلی در اختیار ما قرار داد و شرکت‌های خود را در آنجا مستقر کردیم.
مدیر مرکز رشد فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: در حال حاضر این مرکز دارای ۹ شرکت دانش‌بنیان است و طی سال‌های ۹۶ و ۹۷، ۲۰ شرکت خروج یافته داشتیم که ۶۵ درصد آن‌ها خروج‌یافته موفق و بقیه خروج‌یافته ناموفق بودند. شایع‌ترین علت خروج ناموفق شرکت‌ها، نبود شغل اصلی فناوران در مشاغل فناورانه بوده و حضور آن‌ها در این مرکز در واقع شغل دوم ایشان محسوب می‌شده است؛ بدین ترتیب نتوانسته‌اند در زمان مناسب مراحل پیش رشد خود را طی کرده و وارد مرحله بعد شوند.
ممیزان سپس به شرایط پذیرش شرکت‌ها در این مرکز اشاره کرد و توضیح داد: با توجه به در خواست زیاد فناوران برای ورود به مرکز رشد و محدودیت‌های ما، شرط پذیرش، نمونه اولیه محصول است. با وجود نمونه اولیه، فناوران یا شرکت‌ها در مرحله پیش‌رشد پذیرش می‌شوند. در حال حاضر محصولات شرکت‌ها پیچیده‌تر شده و محصولات چندبعدی الکترونیکی، مکانیکی یا بیومتریال را شامل می‌شود. عمده این محصولات را فارغ‌التحصیلان مهندسی پزشکی، اساتید بالینی بیمارستانی و اساتید پایه تولید می‌کنند.
وی مدت زمان مرحله پیش‌رشد شرکت‌ها در مرکز رشد فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد را ۴ تا ۶ ماه اعلام و تشریح کرد: در این مرحله شرکت‌ها مکلف به تعیین و تکمیل اعضای تیم، توسعه کمی و کیفی محصول، آماده‌سازی اعتماد نو به نقل از برنامه راهبردی و بازبینی بوم کسب و کار هستند. منابع مالی بلاعوض که در این مرحله در اختیار شرکت‌ها قرار می‌گیرد، تا سقف ۵۰ میلیون ریال است که بر اساس چک لیست به آن‌ها داده می‌شود.
مدیر مرکز رشد فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: پس از طی این موارد، شرکت‌ها با مصوبه شورای مرکز وارد مرحله “رشد” می‌شوند که مجوز این مرحله نیز حداکثر ۳ سال است. شرکت‌ها موظفند طی این مدت مجوزهای لازم را از مراجع ذی‌صلاح دریافت کرده و محصول را طبق اعتماد نو به نقل از برنامه راهبردی وارد بازار کنند و بفروشند.
اخذ مجوز راه‌اندازی سومین پارک فناوری سلامت
ممیزان، زمینه‌های فعالیت مرکز رشد فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد را تجهیزات پزشکی، آی تی سلامت، محصولات بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی، طب سنتی، کیت‌های آزمایشگاهی، تجهیزات آزمایشگاهی و دندان‌پزشکی و نیز تولیدات مرتبط با حوزه سلول درمانی و سلول‌های بنیادی عنوان و خاطرنشان کرد: در سال جاری، حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه علوم پزشکی مشهد موفق شده مجوز راه‌اندازی پارک فناوری سلامت را اخذ کند که در صورت راه‌اندازی، سومین پارک علم و فناوری سلامت بعد از تهران و اصفهان خواهد بود.
وی یادآور شد: در فضای کنونی در پژوهشکده بوعلی که در اختیار مراکز رشد قرار گرفته، زیرساخت‌هایی از قبیل اتاق‌های تمیز یا کلین روم‌ها برای تولید داروهای زیست‌فناوری، خط تولید داروها به صورت اولیه، کارگاه‌های تولید نیمه‌صنعتی دارو، آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و مرجع، اتاق تمیز تولید تجهیزات پزشکی و اتاق تمیز تولید سلول‌های بنیادی فراهم شده و به سمت یک پارک علم و فناوری حرکت می‌کنیم. امیدوار هستیم تا پایان سال ساختار پارک علم و فناوری سلامت از سوی معاونت پژوهش و فناوری اعلام و پارک راه‌اندازی شود.
ظرفیت بالای آی تی سلامت در دانشگاه علوم پزشکی مشهد / خروج موفق سامانه‌های نوبت‌دهی
مدیر مرکز رشد فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد برخی محصولات این مرکز که به بازار عرضه شده را کیت‌های تشخیصی برای سرطان و بیماری‌های خاص، پروتزهای جراحی مفصل لگن، ساعد و آرنج، سوزن‌های میوگرافی و سوزن‌های نمونه‌گیری مغز استخوان، دستگاه گازشمار الکترونیکی، تیغه لارنگوسکوپ، مولاژهای پزشکی، زالوی طبی، سیم‌های استرنوم جراحی قلب و دستگاه اکو داپلر فنولایزر برای تشخیص زودرس بیماری‌های دیواره‌ای قلبی و….. نام برد.
ممیزان افزود: دستگاه داپلر فونولایزر، مورد استفاده در تشخیص زودرس بیماری‌های دیواره قلبی کودکان و نوزادان در مراکز بهداشتی درمانی روستایی، مراحل اولیه اخذ مجوزها را می‌گذراند و به‌زودی وارد بازار می‌شود. این دستگاه می‌تواند جایگزین مقرون به صرفه‌ای برای دستگاه اکوی قلب در تعدادی از این بیماری‌ها باشد.
وی درباره آی تی سلامت توضیح داد: این بخش حوزه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری سلامت را شامل می‌شود و هر کس ایده‌ای در این دو حوزه داشته باشد، ایده‌اش را مورد بررسی قرار می‌دهیم. تا به حال چندین سامانه نوبت‌دهی و سامانه‌های پرستاری در منزل به مرحله بلوغ رسیده و از مرکز خارج شده‌اند.
مدیر مرکز رشد فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد سپس به دو طرح در این حوزه اشاره کرد و گفت: دانشگاه علوم پزشکی مشهد ظرفیت خوبی در حوزه انفورماتیک پزشکی دارد که در این راستا در حال کار بر روی “پرتال جامع ارائه خدمات درمانی و دارویی” و “پرتال جامع آموزش سلامت” هستیم و شرکت‌های توانمندی در این حوزه در حال طراحی هستند.
ممیزان ذیل توانمندی‌های آی تی استان خراسان رضوی، به “مرکز آی سی تی” پارک این استان اشاره و اظهار کرد: در این مرکز نیز بر روی محصولات خدمات نوبت‌دهی کار شده و خدمات آی تی به خوبی ارائه شده است.
وی ضمن اشاره به میزان اشتغال ایجاد شده در مرکز رشد فناوری سلامت مشهد، تشریح کرد: در حال حاضر ۱۱۰ نفر از افراد مقاطع لیسانس و فوق لیسانس و حدود ۲۵ نفر از مقاطع دکتری و پست داک در شرکت‌های ما فعالیت می‌کنند. بعضی محصولات این شرکت‌ها به مرحله صادرات رسیده و در حال طی مرحله مذاکره است.
راه‌اندازی دو شتاب‌دهنده تخصصی در دستور کار
ممیزان ضمن اعلام این موضوع که طی سه سال گذشته رتبه حوزه فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در بین دانشگاه‌های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی سوم بوده است، اظهار کرد: در سال جاری تفاهم‌نامه اولین شتاب‌دهنده سلامت الکترونیکی شرق کشور را با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، مبادله و این مرکز را راه‌اندازی کردیم.
وی در پایان افزود: دومین و سومین شتاب‌دهنده در حوزه تجهیزات پزشکی و شتاب‌دهنده دارویی را نیز قصد داریم در سال ۹۸ راه‌اندازی کنیم که به عنوان بخش‌های غیر دولتی بتوانند شتاب بیشتری برای ورود فناوران و تمدید محصول به بازار انجام دهند.
انتهای پیام