“کلیه تحریم هایی که بر اساس برجام باید برداشته می شدند همگی لغو و متوقف شده اند. برخی موانع و مشکلاتی که در حوزه بانکی هنوز وجود دارند ناشی از تحریم ها و مشکلاتی هستند که در خارج از برجام قرار دارند.”
به گزارشاعتمادنو به نقل از سحر – پایگاه اطلاع رسانی ستادانتخاباتی دکتر حسن روحانی -این بخشی از اطلاعیه اخیر وزارت امورخارجه نسبت به ادعای برخی از کاندیداهای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری است که در دومین دوره از مناظرات تلویزیونی و برای زیر سوال بردن عملکرد دولت فعلی بیان شده است.
در این اطلاعیه همچنین با تاکید بر این موضوع که وزارت امور خارجه در طول بیش از یک سال گذشته با تمام بدعهدی ها و تعلل های آمریکا در اجرای برجام مقابله و منافع کشور را تامین کرده ،آمده : از کاندیداهای عزیز درخواست می شود از نبرد رسانه ای جاری که با طرف آمریکایی جریان دارد در جهت حمله به وزارت امور خارجه و سیاست خارجی سوء استفاده نکنند. به نظر می رسد اشاره دستگاه سیاست خارجی کشور به بخشی از اظهارات کاندیداهای انتخاباتی است که بدعهدی های آمریکا در موضوع برجام را به کم کاری و عملکرد ضعیف وزارت امورخارجه نسبت می دهند.
موضوعی که سیدعباس عراقچی،عضو ارشد نیم مذاکره کننده نیز با اشاره به آن در دفاع از عملکرد مجموعه مطبوع خود اینگونه گفت: آمریکاییها و غربیها تا توانستند سنگ اندازی کردند ولی ما با تک تک این سنگ اندازیها مقابله کردیم و سعی کردیم موانع را برطرف کنیم.
-صحت یک ادعا
بهموجب اعتماد نو به نقل از برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) کلیه تحریمها و محدودیتهای هستهای وضعشده توسط سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و تحریمهای ثانویه ایالاتمتحده آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران لغو شده است.تحریم هایی که لغو آنها آثار مهمی هم در حوزه بانکی کشورمان داشته است.
برای روشن شدن ابعاد موضوع باید توجه داشت که در سال ۸۵(پیش از تحریمها)، ۶۳۳ بانک با ایران روابط کارگزاری داشتند که در سال ۹۳ (پیش از برجام) این تعداد به ۵۰بانک کاهش یافت. خوشبختانه با لغو تحریمها این روند رو به بهبود است و تا پایان سال ۹۵، تعداد بانکهای دارای روابط کارگزاری با کشورمان به بیش از ۲۴۰بانک رسید.این در حالی است که به ادعای یکی از رقبای انتخاباتی روحانی ما تنها با یک بانک دسته چندمی در ترکیه ارتباطات بانکی داریم.
متاسفانه توقف همکاری اکثر بانکها و مؤسسات مالی بینالمللی با سیستم بانکی کشور تبعاتی ازجمله، عدم امکان افتتاح و نگهداری حسابهای ارزی، ایجاد وقفه در نقل و انتقالات ارزی برای واردات و صادرات کالا و همچنین انجام امور خدمات ، عدم امکان انجام تبدیلات ارزی، خریدوفروش اوراق قرضه و سپردهگذاری نزد بانکهای کارگزار، عدم فروش اسکناس به بانک مرکزی و عدم فروش طلا را به همراه داشت. همچنین افزایش هزینهها و ریسکهای عملیاتی، به دلیل عدم امکان استفاده از ارزهای جهانی و متعاقب آن نگهداری ذخایر ارزی صرفاً به چند ارز و در چند کشور محدود که این امر افزایش قابلملاحظه هزینههای عملیاتی را در پی داشت.
-ارتباطات جهانی ۶۵۰ کارگزاری ایرانی با ۲۴۰ بانک خارجی
با توجه به اطلاعات ثبتشده در پرتال ارزی بانک مرکزی، آن دسته از بانکهای ایرانی که از مجوز انجام عملیات ارزی بینالمللی برخوردارند پس از اجرایی شدن برجام نسبت به برقراری روابط کارگزاری با بانکهای خارجی اقدام کردهاند. بهنحویکه بر اساس آخرین اطلاعات دریافتی از بانکها ، ۶۵۰ کارگزاری شبکه بانکی کشور از تاریخ اجرایی شدن برجام تا پایان سال ۹۵با حدود ۲۴۰بانک دنیا رابطه ایجاد کرده اند. شایانذکر است پس از اجرایی شدن برجام کلیه بانکهای کارگزار (شامل بانکهایی که در زمان تحریم با نظام بانکی کشور همکاری میکردند )اعلام کردند.مراحل افتتاح حساب باید از ابتدا و با در نظر گرفتن مفاد برجام و مقررات جدید بینالمللی طی شود. از لحاظ عادی شدن شرایط مستلزم طی مراحل مذکور و صرف زمان لازم است. پس از برجام مشکلات فوقالذکر تا حد زیادی رفع شده و خدمات بانکی با صرف هزینه کمتری به شبکه بانکی کشور و این بانک ارائه میشود. شعب خارج از کشور بانکها فعال شدهاند به نحوی که بانکهای ایرانی مستقر در خارج از کشور مثل بانک ایران و اروپا(EIH) در آلمان، پرشیا بانک درانگلستان و تعدادی از شعب بانکهای ایرانی در آلمان، فرانسه و ایتالیا به سیستم تسویه بینبانکی اروپا (TARGET2 )وصل شدهاند.
تنها مشکل فعلی در ارتباطات بین بانکی ایران یکی به جهت اعمال قانون پولشویی در سیستم بانکی جهانی و شفاف نبودن اجرای این قانون در میان بانک های ایرانی و دیگری تغییر نرم افزارهای اجرایی سیستم سوئیفت است که در مورد نخست با اجرای قانون مبارزه با پولشویی در ایران امید آن می رود که دیگر مشکلی از این حیث در کشور وجود نداشته باشد و در رابطه با موضوع بعدی هم در دوران تحریم بهاستثناء ۷ بانک خصوصی سایر بانکها امکان دسترسی به سوئیفت را نداشتند؛ به دلیل قطع سوئیفت، نظام بانکی کشور با مشکلات متعددی در دریافت و ارسال پیامهای مالی مواجه بوده و همچنین پیگیری موارد ارسالی نیز با توجه به عدم دریافت بهموقع صورتحسابهای مربوطه با مشکلاتی همراه بود. در این دوران از روشهای منسوخ و یا غیرمعمول برای ارسال و دریافت پیام استفاده میشد که پس از برجام تمامی بانکها بهاستثناء بانکهای تحریمی(انصار و مهر) به سیستم سوئیفت متصل شدهاند و در خصوص بانک صادرات که در ماه های پایانی سال از تحریم اتحادیه اروپا خارجشد موضوع در دست اقدام است.خوشبختانه این امر موجب شده است که دریافت و ارسال پیامهای مالی با سرعت و امنیت بیشتری صورت پذیرد.