ترامپ رئیس جمهوری آمریکا شده است؛ او در ماه ژانویه رسما آغاز به کار خواهد کرد و وزرا و کابینه خودش را معرفی خواهد کرد. ایرانیان مصرانه پیگیر کابینه احتمالی ترامپ هستند و سوابق و دیدگاههای وزرای احتمالی دفاع، خارجه و مسئولان امنیتی آمریکا را تعقیب میکنند. سرنوشت بسیاری از تحولات منطقه خاورمیانه بسته به ترکیب کابینه ترامپ خواهد داشت، شاید این سادهترین دلیل برای پیگیری اخبار کابینه ترامپ توسط ایرانیان باشد.
به گزارش اعتماد نو حسن بهشتیپور کارشناس مسائل دیپلماتیک در گفتگو با فراو گفت: اولین نکتهای که نباید فراموش کنیم این است که درباره موضعگیریهایمان له یا علیه ترامپ محتاطانه رفتار کنیم؛ موضع عقلانی این است که مسئولان ایرانی فعلا در این باره موضعگیریای نداشته باشند. سکوت در این شرایط بسیار مهم است.
وی سپس یادآور شد: ترامپ از اول بهمن ماه فعالیت دولتش کلید خواهد خورد و با مشخص شدن تیم اوست که میتوان درباره اعتماد نو به نقل از برنامهها و سیاست آینده آمریکا گمانه زنی کرد.
بهشتی پور سپس از وزارتخانه دفاع و امورخارجه آمریکا و همچنین وزیر خزانهداری و رئیس سازمان امنتی ملی این کشور به عنوان اعضایی از کابینه و نزدیکان دونالد ترامپ که برای ایران اهمیت ویژهای دارند یاد کرد.
وی همچنین یادآور شد بهتر است تا مادامی که افراد این سمتها معین نشدهاند از گمانهزن و اظهارنظرهای غیرعقلانی این باره پرهیز کنیم.
این کارشناس مسائلی بین المللی در ادامه یادآور شد: واقعیت این است که سیاستهای آمریکا متاثر از یک سیستم است؛ هرچند نمیتوان تاثیرگذاری شخص ریس جمهوری را در این سیستم نادیده گرفت یا انکار کرد اما بدون تردید او تنها تصمیم گیرنده نیست و به بیانی دیگر فعال مایشاء نخواهد بود. اما این واقعیت را هم نمیشود نادید گرفت که طبق قانون اساسی رئیس جمهوری آمریکا میتواند حرف اول و آخر را بزند.
وی در خصوص استراتژی ایران در شرایط فعلی و تا زمان مشخص شدن سمتهای مهم و دیگر اعضای کابینه گفت: ایران در این زمان باید تحقیقات کافی و سناریوهای متعددی را طراحی کند تا بتواند شرایط محتمل را پیشبینی و نسبت به آن در آینده آمادگی لازم را داشته باشد.
بهشتی پور در ادامه یادآور شد: واقعیت این است که آمریکا دشمن ایران است اما ما باید ببینیم در برخورد با این دشمن چگونه میتوانیم رفتار کنیم که در نهایت بتوانیم از این تهدید، یک فرصت خلق کنیم. به نظر من ما باید به سمتی حرکت کنیم که دامن زدن به اختلافات و تحریک دشمن صورت نگیرد و ما نباید به دنبال ایجاد درگیری باشیم بلکه باید بتوانیم با دنیا تعامل داشته باشیم.
وی در خلال تشریح اهمیت تعامل با دنیا در شرایط کنونی گفت: اگر ما با کشورهای مختلف دنیا تعامل داشته باشیم؛ این ارتباطات بینالمللی موقعیتها و شانس بیشتری را برای ما خلق میکند به طوریکه اگر ما بتوانیم همزمان با کره جنوبی، ژاپن و اروپا و… ارتباطات جدی و موثر داشته باشیم در این صورت تحولات داخلی و دولت آمریکا نمیتواند اهمیت ویژهای برای ما داشته باشد.
بهشتیپور همچنین در پاسخ به این سوال فرارو که در شرایط فعلی که عمده ارتباطات ایران در منطقه با روسیه شکل گرفته است آیا نزدیکی احتمالی روسیه و دولت ترامپ در آمریکا به یکدیگر میتواند موقعیت ایران را در منطقه متزلزل کند، گفت: بدون تردید روسیه در تحولات منطقه منافع خودش را پیگیری میکند؛ تعامل روسیه با آمریکا در چارچوب منافع خودشان خواهد بود اما اگر به فرض نزدیکی این دو کشور به یکدیگر در دولت دونالد ترامپ نسبت به مسائل منطقه، مانند سوریه، در صورت تغییر استراتژی آمریکا نسبت به سوریه، منافع ما نیز تامین خواهد شد.
وی در بخش پایانی گفتگوی خود یادآور شد: اگر آمریکا درباره مسئله سوریه، نظرش به مواضع روسیه نزدیک شود در این ماجرا منافع ما نیز تامین شده است اما در دیگر سیاستها بدون تردید این دو کشور پیگیر منافع خودشان هستند.
بایستی بگونهای حرکت کنیم که تحولات خارجی تاثیری در سیاست ما نداشته باشد
ناصر ایمانی به فرارو گفت: ما باید سیاست خارجی کشورمان را بگونهای تنظیم کنیم که همه سیاسیون اعم از دولت جمهور اسلامی و همینطور دیگر سیاستمداران و همه آنهایی که دستی بر آتش سیاست دارند بایستی بگونهای حرکت کنند که تحولات خارجی تاثیری در سیاست داخلی ایران نداشته باشد.
وی ادامه داد: باید بهگونهای حرکت کنیم که با عوض شدن دولت کشورهای موثر در صحنه بینالمللی، مانند آمریکا تغییری در سیاست ما رخ ندهد. به بیانی دیگر ما باید نسبت به تغییرات دولتها و مجالس مانند آمریکا مصون باشیم. من باور دارم این ایمن سازی تنها منحصر به آمریکا نباشد بلکه باید به حدی در برابر غرب و شرق مستحکم و بر سر اصول خود استوار باشیم که تحولات این کشورها نتواند منجر به ایجاد تغییراتی در سیاست و امور داخلی کشور ما گردد.
این فعال سیاسی ادامه داد: ولی چنانچه ما به گونهای حرکت کنیم که متاثر از تغییرات غرب باشیم نتیجه این خواهد شد که با عوض شدن رئیس جمهوری آمریکا و آمدن شخصیتی مانند ترامپ رویکرد ما عوض میشود؛ به همین ترتیب میتوانیم حدس بزنیم که اگر ترامپ هم رای نمیآورد و مثلا هیلاری کلینتون پیروز انتخابات میشد رویکرد ما به نحو دیگری عوض میشد اما من باور دارم این اتفاق نیکو نیست چرا که ما سیاست واحدی در روابط خارجی داریم و آن هم استکبار ستیزی است.
وی در ادامه گفتگوی خود با فرارو گفت: این جلوه خوبی ندارد که با رسیدن فردی به ریاست جمهوری در آمریکا عدهای خوشحال و گروهی دیگر ناراحت شوند. رفتار برخی رسانهها در ایران، نشان میداد بدون تردید گروهی در کشورمان از رئیس جمهوری شدن هیلاری کلینتون خوشحال میشدند و آشکارا از او حمایت میکردند و باور داشتند که در صورتی او به ریاست جمهوری آمریکا دست یابد برخی از کارها را پیش خواهد برد. وی در بخش دیگری از گفتگوی به مسئله تغییر سیاستهای آمریکا با روی کارآمدن ترامپ اشاره کرد و گفت: برخی معتقدند این تحولات تاثیری در سیاستهای کلی آمریکا نخواهد داشت.
ناصر ایمانی در پاسخ به سوالی درباره پالس برخی رسانههای داخلی به ترامپ مبنی بر زیر پا گذاشتن برجام گفت: شما اگر بخواهید پالسها را مدنظر قرار دهید؛ باید تمامی آنها را مورد توجه خود قرار دهید؛ اصل این است که کشور ما نباید از تحولات کشورهای دیگری تا این حد تاثیرپذیری داشته باشد و رویکرد من فراجناحی است.
وی در همین رابطه افزود: ما افراد و گروههایی را در داخل کشور داریم که از اساس با برجام و مذاکرات هستهای مخالف هستند و در مقابل گروه دیگری نیز هستند که با روند برجام و مذاکرات همراستا و موافق هستند. این تقابل به شکل چرخشی و دوری ادامه خواهد یافت و ماجرا اینگونه خواهد شد که وقتی کسی به طور جدی با برجام مخالفت میکند رفتار تقابلی با او شکل میگیرد و در مقابل افرادی در مقابل بدعهدیهای اجرای برجام از سوی طرف خارجی، سکوت میکند و موضع نمیگیرد.
ناصر ایمانی در پایان در پاسخ به این سوال فرارو که اگر بخواهیم فراجناحی با ترامپ مواجه شویم و به صورت ملی به گونهای رفتار کنیم که پیروزی ترامپ در نهایت منجر به حفظ و حتی افزایش منافع و فرصتهای ملی کشورمان در ساحت روابط بین المللی شود، گفت: به نظرم من در درجه اول، ما باید تاثیر پذیری خود را از غرب تا سرحد امکان کاهش دهیم و به حداقل برسانیم و در مرتبه بعدی بایستی اصولی را در سیاست خارجی خودمان داشته باشیم و بر آن ایستادگی کنیم و سوم اینکه اجازه دهیم جواب رویکرد تهاجمی آقای ترامپ را طرفهای خارجی و اتحادیه اروپا بدهد و نه ما.
این فعال سیاسی اصولگرا ضمن اشاره به واکنش اتحادیه اروپا به اظهارنظر ترامپ درباره توافق هستهای ایران، ادامه داد: در مورد رویکرد تهاجمی ترامپ بر توافق برجام، در درجه اول خود غربیها و اروپاییها باید وارد عمل شوند و علیه این اظهارات اجماع داشته باشند. چرا که اروپاییها با اجرای برجام منافعی بدست آوردند و در این بازی برد-برد سهمی داشتهاند؛ هرچند هم اروپاییان و هم ما مختصری گلهمند هستیم. اما علاوه بر لزوم شکلگیری اجماع اروپاییان علیه مواضع احتمالی آمریکا، ضروری است ما هم این آمادگی سیاسی و فنی را در خودمان به وجود بیاوریم تا هر زمان که طرفین تعهدات خودشان را زیر پا گذاشتند ماهم واکنش متقابل را ترتیب دهیم.